Cần cơ chế đầu tư, quản lý đồng bộ, hiệu quả các thiết chế văn hóa, thể thao

Phiên thảo luận chủ đề "Thể chế, chính sách và nguồn lực cho phát triển thiết chế văn hóa, thể thao" trong khuôn khổ Hội thảo Văn hóa 2024. Ảnh: Lâm Hiển

Theo các đại biểu, hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao có vai trò nòng cốt trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở. Việc sử dụng, quản lý các thiết chế văn hóa hiện nay đã đạt được thành tựu nhất định, tuy nhiên cũng tồn tại nhiều hạn chế, bất cập. Trong đó vẫn còn những bất cập, hạn chế về quy hoạch, bố trí đất, kinh phí xây dựng, công tác quản lý, vận hành các thiết chế văn hóa, thể thao...

Điều đó đòi hỏi cần có một hướng đi mới về phát triển văn hóa như chuyển đổi mô hình đầu tư công, hợp tác công tư, gia tăng nguồn lực cho các thiết chế văn hóa..., đến từ thể chế, chính sách hỗ trợ phù hợp.

Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao tỉnh Thừa Thiên Huế Phan Thanh Hải cho biết những năm qua, hệ thống bảo tàng ngoài công lập, bảo tàng tư nhân hoạt động gặp rất nhiều khó khăn. Ảnh: Lâm Hiển

Nguyên Viện trưởng Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam, GS.TS Từ Thị Loan cho rằng, hiện nay có nhiều cách hiểu rộng hẹp khác nhau về thiết chế văn hóa, thể thao, song tựu trung gồm hai nội dung là thiết chế truyền thống và thiết chế đương đại. Theo đó, đình, đền, chùa, miếu, các nhà thờ, nhà rông, nhà Gươl…là những thiết chế văn hóa truyền thống, bên cạnh các thiết chế đương đại thuộc sở hữu công hay các đơn vị sự nghiệp dịch vụ công, liên quan đến lĩnh vực văn hóa, thể dục, thể thao. Chia ra hai bộ phận để xác định đội ngũ vận hành cũng như có chính sách đầu tư, quản lý phù hợp hiệu quả.

Dẫn chứng câu chuyện phát triển bảo tàng tư nhân như một nguồn lực đóng góp vào sự phát triển của thiết chế văn hóa, thể thao, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao tỉnh Thừa Thiên Huế Phan Thanh Hải cho biết Thừa Thiên Huế đến nay vẫn là một trong những địa phương đi đầu trong việc tạo cơ chế chính sách đầu tư cho bảo tàng ngoài công lập. Tuy nhiên, những năm qua, hệ thống bảo tàng ngoài công lập, bảo tàng tư nhân hoạt động gặp rất nhiều khó khăn. Nhiều chính sách không áp dụng, nhất là những hỗ trợ, ưu đãi về đất đai, thuế...

Bí thư Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Nguyễn Minh Triết cho rằng, thiếu nhi với đặc thù lứa tuổi, tâm sinh lý, rất cần được quan tâm để có thiết chế văn hóa riêng. Ảnh: Lâm Hiển

Thiết chế văn hóa dành cho đối tượng thiếu nhi cũng đang tồn tại nhiều bất cập, cần cơ chế, chính sách phù hợp. Bí thư Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Nguyễn Minh Triết cho rằng, thiếu nhi với đặc thù lứa tuổi, tâm sinh lý, rất cần được quan tâm để có thiết chế văn hóa riêng. Thời gian qua, việc sắp xếp lại các đơn vị công, hơn một nửa trung tâm cấp huyện, trong đó có các cung thiếu nhi bị sáp nhập với các tổ chức khác, để lại "khoảng trống" không nhỏ trong việc bảo đảm thiết chế cho thiếu nhi.

Theo Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thị Bích Ngọc, cần thống nhất những vấn đề mang tính nguyên tắc để có cơ chế, chính sách đầu tư cho thiết chế văn hóa, thể thao một cách phù hợp, hiệu quả. Theo đó, cần xác định đâu là lĩnh vực đầu tư công, đâu là khu vực đầu tư tư và đâu là khu vực sẽ kết hợp các hình thức này để có phương hướng phát triển thiết chế văn hóa, thể thao. Tất cả đều phải dựa trên quan điểm đầu tư cho văn hóa, trong đó có các thiết chế văn hóa, thể thao, là hoạt động đầu tư có tính chất lâu dài.

Thái Minh