Cần con đường trung dung

Ông Bang Jae-seung, người đứng đầu Ủy ban ứng phó khẩn cấp của Hội đồng Giáo sư y khoa, Đại học Quốc gia Seoul, phát biểu hôm 12.3, kêu gọi tạm hoãn kế hoạch tăng chỉ tiêu. Ảnh: Korea Times

Cuộc khủng hoảng lan vào các trường đại học y

Đại học Quốc gia Seoul và Bệnh viện Đại học Quốc gia Seoul cho biết, các giáo sư y khoa sẽ tự nguyện từ chức nếu Chính phủ không đưa ra “bước đột phá hợp lý” cho kế hoạch tăng chỉ tiêu ngành y.

Trước đó, nhóm trưởng khoa tại trường Y Đại học Quốc gia Kyungbuk, Đại học Y khoa Ulsan đã nộp đơn từ chức sau cuộc họp chung khẩn cấp được tổ chức trực tuyến với sự tham dự của khoảng 254 giáo sư từ 3 bệnh viện trực thuộc, bao gồm Trung tâm Y tế Asan, 1 trong 5 cơ sở y tế lớn của Hàn Quốc, Đại học Ulsan và Bệnh viện Gangneung Asan.

Động thái của các giáo sư y khoa diễn ra sau khi 40 trường đại học y trên toàn Hàn Quốc yêu cầu Chính phủ tăng chỉ tiêu tuyển sinh hàng năm thêm 3.401 sinh viên. Con số này cao gấp 1,7 lần so với kế hoạch tăng 2.000 sinh viên mà Chính phủ đưa ra. Các giáo sư cho rằng, các trường đại học đã đưa ra yêu cầu tăng chỉ tiêu tuyển sinh mà không lưu ý đến ý kiến của họ.

Các giáo sư y khoa ở đây thường kiêm nhiệm các chức vụ như bác sĩ trong bệnh viện. Hành động phản đối tập thể của họ không chỉ làm trầm trọng thêm sự gián đoạn trong công tác chăm sóc sức khỏe người dân tại bệnh viện, đặc biệt đối với những người cần chăm sóc đặc biệt, mà còn ảnh hưởng lớn tới lĩnh vực giảng dạy tại các trường đại học y.

Không giải quyết được tình trạng “nước chảy chỗ trũng”

Nguồn cơn của cuộc khủng hoảng bắt đầu từ kế hoạch của Chính phủ nhằm tăng chỉ tiêu tuyển sinh ngành y thêm 2.000 sinh viên, bắt đầu từ năm 2025 để chuẩn bị cho hệ thống chăm sóc sức khỏe của Hàn Quốc trước nguy cơ một xã hội già hóa dân số.

Thế nhưng, quyết định của Chính phủ Hàn Quốc lại vấp phải phản đối dữ dội khi có hơn 90% trong số 13.000 bác sĩ thực tập tại 97 bệnh viện đã đồng loạt nghỉ việc trong suốt 3 tuần qua để phản đối. Họ cho rằng kế hoạch này là không cần thiết bởi người dân Hàn Quốc vốn đã dễ dàng tiếp cận dịch vụ chăm sóc y tế với tỷ lệ chăm sóc ngoại trú cho mỗi người ở nước này là 14,7 lần/năm, cao hơn mức trung bình của OECD là 5,9, theo thống kê năm 2020.

Bên cạnh đó, họ cho rằng nếu không giải quyết vấn đề cốt lõi là chênh lệch thu nhập giữa các khoa trong hệ thống y tế, thì vẫn không tránh được tình trạng khoa nào thiếu người vẫn thiếu, khoa nào thừa người vẫn thừa. Các sinh viên y khoa được tuyển thêm sẽ chọn theo học các ngành “hái ra tiền” như phẫu thuật thẩm mỹ, nha khoa, mắt và da liễu.

Báo cáo thường niên của Viện Y tế và Xã hội Hàn Quốc với số liệu tính đến năm 2020 cho thấy, một bác sĩ nhãn khoa trung bình kiếm được 290.000USD/năm, cao nhất trong số các lĩnh vực y tế ở nước này. Vị trí thứ hai là bác sĩ phẫu thuật thần kinh với 243.000USD/năm; bác sĩ da liễu với 212.000USD/năm; bác sĩ chuyên phục hồi chức năng với 209.000USD/năm. Ngược lại, thu nhập của bác sĩ nhi khoa là 100.000USD/năm, thấp nhất so với các bác sĩ ở bất kỳ lĩnh vực nào.

Điều đó có nghĩa là ngay cả khi bổ sung bác sĩ những khoa thiết yếu nhưng mức lương thấp như khoa nhi, khoa sản và cấp cứu vẫn sẽ trong tình trạng quá tải.

“Nỗi niềm” của người trong cuộc

Đối tượng tham gia phản đối lần này là tất cả các bác sĩ mà tập trung vào đối tượng các thực tập sinh y khoa và bác sĩ nội trú. Vậy họ là ai, và họ bất mãn điều gì?

Để trở thành một bác sĩ có trình độ ở Hàn Quốc, sinh viên phải hoàn thành khóa học 6 năm bao gồm giáo dục đại học, nghiên cứu tiền lâm sàng và đào tạo thực tế. Dữ liệu từ Jongno Hagwon cho thấy để được nhận vào trường y xếp hạng thấp nhất ở Hàn Quốc, thí sinh cần phải vượt trội hơn 97,7% số học sinh tham gia kỳ thi tuyển sinh đại học khốc liệt.

Trên thực tế, sau khi ra trường, các sinh viên ngành y sẽ phải làm việc như một bác sĩ thực tập và bác sĩ nội trú trong vài năm trước khi được nâng cấp thành bác sĩ chính. Các bác sĩ thực tập chiếm từ 30 - 40% tổng số bác sĩ tại các bệnh viện đa khoa hàng đầu ở Hàn Quốc. Họ có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ các bác sĩ chính thức trong quá trình phẫu thuật và điều trị bệnh nhân nội trú. Theo Hiệp hội thường trú thực tập sinh Hàn Quốc, các bác sĩ thực tập và nội trú ở Hàn Quốc làm việc theo ca 36 giờ, so với ca làm việc dưới 24 giờ ở Mỹ. Báo cáo cho biết một nửa số bác sĩ trẻ ở Mỹ làm việc 60 giờ/tuần hoặc ít hơn, trong khi các bác sĩ Hàn Quốc thường làm việc hơn 100 giờ với mức lương từ 2 triệu won đến 4 triệu won (1.500 - 3.000USD)/tháng, bao gồm cả tiền làm thêm giờ. Sự phân tầng giai cấp trong chính nghề y đang được bộc lộ ngày càng rõ và bào mòn sức lực của những bác sĩ thực tập.

Lương thấp như vậy nhưng họ lại phải đối mặt với nguy cơ cạnh tranh khốc liệt. Như phân tích của một chuyên gia trên Korea Herald, các bệnh viện Hàn Quốc, chủ yếu là tư nhân, hoạt động theo cơ cấu định hướng lợi nhuận. Ở các nước phương Tây, bệnh viện công chiếm hơn 50% cơ sở y tế. Vì vậy, bác sĩ muốn có thêm đồng nghiệp để giảm khối lượng công việc mà tiền lương không đổi. Trong khi đó, ở Hàn Quốc, nhiều bác sĩ điều hành phòng khám riêng. Nếu có thêm đối thủ cạnh tranh trong tương lai, họ sẽ phải đối mặt với tỷ lệ cạnh tranh khốc liệt hơn và lương thấp hơn nữa.

Hai bên cần được lắng nghe

Trong bối cảnh xung đột ngày càng sâu sắc giữa Chính phủ và ngành y tế, ông Kim Jeong Eun, hiệu trưởng Đại học Y khoa, Đại học Quốc gia Seoul, đã kêu gọi các giáo sư tham gia thảo luận để các bên lắng nghe lẫn nhau, tìm kiếm giải pháp thay vì đột ngột từ chức. Sau cuộc họp ngày 11.3, các giáo sư của Đại học Quốc gia Seoul đã kêu gọi Chính phủ tạm hoãn kế hoạch tăng chỉ tiêu, đồng thời đề xuất thành lập một diễn đàn đối thoại bao gồm Chính phủ, Hiệp hội Y khoa Hàn Quốc, các chính trị gia, đại diện của người dân, các giáo sư và bác sĩ thực tập.

“Chúng ta nên nhờ đến các thể chế đáng tin cậy như Tổ chức Y tế Thế giới trợ giúp nghiên cứu và đánh giá tình hình thực tiễn, đưa ra một kết quả mà các bên có thể tuân theo. Kế hoạch tăng chỉ tiêu nên được hoãn lại một năm để có những đánh giá khách quan về sự cần thiết cũng như con số chính xác nên tăng bao nhiêu”, Trưởng ban Đối phó khẩn cấp của Đại học Quốc gia Seoul Bang Jae-seung cho biết.

Về hướng đi giải quyết tình trạng bế tắc hiện nay, Thứ trưởng Bộ Y tế Park Min-soo cho biết, Chính phủ sẽ đưa ra một số điều chỉnh chính nhằm hỗ trợ các bác sĩ thực tập chẳng hạn như: mở rộng chương trình thí điểm về nhiệm vụ của y tá nhằm hỗ trợ tốt hơn cho hoạt động của hệ thống y tế vốn tập trung vào các chuyên gia; mở rộng hỗ trợ tài chính cho các bệnh viện thuê thêm bác sĩ tập sự và triển khai nhiều biện pháp khác nhằm cải thiện điều kiện làm việc của họ.

Bên cạnh đó, Chính phủ sẽ nhanh chóng cải thiện thu nhập và điều kiện làm việc cho các bác sĩ trẻ. Theo các biện pháp mới, các bác sĩ thực tập sinh khoa nhi sẽ nhận được khoản trợ cấp khoảng 760USD bắt đầu từ tháng này.

Chính phủ cũng có kế hoạch phân bổ ngân sách bổ sung cho các bác sĩ thực tập và sẽ bắt đầu với những bác sĩ thuộc các chuyên ngành thiết yếu như cấp cứu và phẫu thuật tổng quát.

Tuy nhiên, Chính phủ kiên quyết không nhượng bộ trong chỉ tiêu tuyển sinh, phản đối cuộc đình công hiện tại và sẽ buộc những người có hành vi sai trái phải chịu trách nhiệm. Tính đến ngày 12.3, Chính phủ đã gửi thông báo về việc đình chỉ giấy phép hành nghề tới tổng số 5.556 bác sĩ tập sự, những người không chấp hành yêu cầu trở lại bệnh viện làm việc. Song song với đó, Bộ Y tế đã mở đường dây nóng để tạo điều kiện cho các bác sĩ muốn quay trở lại làm việc.

Quốc Đạt