Chiến đấu cơ Ukraine 'đọ sức' với tên lửa Kh-101 của Nga

Theo tài khoản Telegram Military Observer, đoạn video được người dân Ukraine ghi lại, rất có thể bằng điện thoại di động. Ảnh: Bulgarian Military.

Military Observer khẳng định, tên lửa không đối không đươc bắn từ một máy bay chiến đấu Ukraine, đang “đuổi theo” tên lửa hành trình Kh-101 của Nga. Tuy nhiên, thời gian và địa điểm chính xác không được xác định. Sự việc có thể đã xảy ra mới đây hoặc tại một thời điểm không xác định trong quá khứ. Nguồn tin không đưa bất kỳ thông tin nào về kết quả của cuộc “rượt đuổi”. Liệu tên lửa không đối không của Ukraine có đánh chặn thành công Kh-101 hay tên lửa hành trình của Nga có thể né được nó và hoàn thành nhiệm vụ hay không vẫn còn là một ẩn số.

Đoạn video cũng không xác định được loại máy bay chiến đấu Ukraine đã phóng tên lửa không đối không. Hiện, Ukraine vận hành ba loại máy bay chiến đấu, gồm: Su-25, MiG-29 và Su-27.

Loại tên lửa không đối không được đề cập vẫn chưa được xác định. Một trong những loại tên lửa chính được Không quân Ukraine sử dụng là tên lửa R-27, còn được gọi là AA-10 Alamo. Tên lửa R-73 (hoặc AA-11 Archer) là một loại đạn không đối không thường được sử dụng với mục đích khác. Tên lửa tầm ngắn này được biết đến với khả năng cơ động cao và khả năng nhắm mục tiêu hồng ngoại, tỏ ra hiệu quả trong các tình huống cận chiến. Nó thường được sử dụng bởi các máy bay chiến đấu MiG-29 và Su-27. Ngoài ra, Không quân Ukraine còn sử dụng tên lửa P-60 (còn được gọi là AA-8 Aphid) và tên lửa R-77 (hoặc AA-12 Adder).

Tuy nhiên, những tên lửa này do Liên Xô sản xuất, có thể đã được Không quân Ukraine sử dụng trong một thời gian dài. AIM-120 AMRAAM là tên lửa không đối không được các đối tác phương Tây của Kiev cung cấp dưới dạng viện trợ hàng không quân sự.

Việc chuyển giao AIM-120 AMRAAM cho Ukraine được tiến hành từ năm 2022. bắt đầu. Thử thách khi đó là việc tích hợp tên lửa phương Tây này dưới cánh và sự chỉ huy của các máy bay chiến đấu Liên Xô. Ngay sau khi giao hàng, với sự hỗ trợ của các kỹ sư phương Tây và Ba Lan, tên lửa AIM-120 AMRAAM đã được tích hợp thành công với máy bay MiG-29 và Su-27. Tên lửa AGM-88 HARM cũng của Mỹ cũng được tích hợp thành công, tuy nhiên, đây là tên lửa chống radar và khả năng hạ gục Kh-101 của nó gần như bằng không.

Kh-101 được Không quân Nga sử dụng khá thường xuyên. Tuy nhiên, mặc dù tên lửa này ban đầu đặt ra thách thức đáng kể đối với phòng không Ukraine nhưng theo thời gian, Ukraine đã học được cách đánh chặn thành công. Báo cáo đầu tiên về việc Kh-101 bị bắn rơi được đưa ra từ tháng 4/2022. Theo người đứng đầu Cơ quan quản lý quân sự khu vực Vinnytsia, Sergey Borzov, tên lửa đã bị đánh chặn bởi một khẩu súng máy thông thường. Borzov giải thích rằng, tên lửa rất dễ bị tấn công bởi loại vũ khí thô sơ như vậy vì nó bay ở độ cao rất thấp.

Trái ngược hoàn toàn với vụ việc hồi tháng 4/2022, một cuộc tấn công tên lửa quy mô lớn đã được hàng không Nga thực hiện nhằm vào các mục tiêu của Ukraine vào ngày 24/3 năm nay. Vào đêm 23-24/2, lực lượng Nga đã tiến hành một loạt cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa nhằm vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine, với các mục tiêu chính nằm ở miền nam và miền tây Ukraine.

Không quân Ukraine ngày 24/3 đưa tin, lực lượng Nga đã phóng 29 tên lửa Kh-101/Kh-555 từ máy bay chiến lược Tu-95MS, cùng với 28 máy bay không người lái Shahed-136/131 từ Primorsko-Akhtarsk, Krasnodar Krai và Mũi Chauda ở bán đảo Crimea. Lực lượng phòng không Ukraine thông báo đánh chặn 18 tên lửa Kh-101/555 và 25 máy bay không người lái Shahed trên các khu vực bao gồm Dnepropetrovsk, Kherson, Mykolaiv, Odesa, Sumy, Kyiv, Volyn và Lviv.

Nếu như ngay từ đầu cuộc xung đột, Kalibr là tên lửa hành trình chủ yếu của Quân đội Nga được triển khai chủ yếu từ các tàu chiến thì giờ đây nó đã được thay thế hoàn toàn bằng tên lửa hành trình phóng từ trên không chiến lược Kh-101.

Hạn chế chính trong quá trình sản xuất cả hai loại tên lửa này là bộ phận truyền động của chúng vì cả hai đều sử dụng động cơ TRDD-50. Tuy nhiên, yêu cầu tên lửa Kalibr phải vừa với ống phóng ngư lôi 533 mm của tàu ngầm đã hạn chế phần nào kích thước của nó so với tên lửa Kh-101 có đường kính 742 mm. Điều này dẫn đến trọng lượng bay thấp hơn, 1.770 kg đối với Kalibr, so với 2.300 kg đối với Kh-101. Ngoài ra, để đảm bảo hiệu suất bay tối ưu, Kh-101 có sải cánh tăng lên so với Kalibr, với sải cánh tương ứng là 4 m và 3,1 m.

Tên lửa được phóng từ máy bay có tốc độ ban đầu khá cao, không cần sử dụng nhiên liệu để tăng tốc ban đầu. Để so sánh, tên lửa Kalibr mang theo 560 kg nhiên liệu và Kh-101 mang theo 1.250 kg ở phiên bản cơ sở. Mặc dù loại đạn tương tự nhưng có sự chênh lệch đáng kể về tầm bay. 5.500 km đối với Kh-101 so với 2.000 -2.500 km đối với tên lửa Kalibr.

Kh-101 được biên chế vào Quân đội Nga năm 2013 và trở thành vũ khí nổi bật của lực lượng vũ trang này. Đây là loại tên lửa tầm xa, tầm nhìn thấp được thiết kế để tấn công chính xác vào cả mục tiêu cố định và di động, ngay cả những mục tiêu có khả năng phòng thủ cao.

Kh-101 được tích hợp công nghệ tàng hình giúp nó lẩn tránh được radar phòng không của đối phương. Nó được trang bị hệ thống điều hướng bằng quán tính tiên tiến và công nghệ định vị vệ tinh hiện đại. Tên lửa Kh-101 có khả năng bay xa tới hàng ngàn kilomet, mang theo đầu đạn nặng tới 400kg (phiên bản vũ khí thông thường) và đầu đạn có sức công phá là 250 kiloton (phiên bản hạt nhân).

Lý Thùy (Theo Bulgarian Milatary)