Con đường gập ghềnh

Tại cuộc họp khẩn cấp đặc biệt bàn về tình hình Gaza và tư cách thành viên của Palestine, Đại hội đồng đã thảo luận và bỏ phiếu thông qua nghị quyết nói trên với tỷ lệ áp đảo 143 phiếu thuận, 9 phiếu chống và 25 phiếu trắng. Nghị quyết tái khẳng định quyền tự quyết của nhân dân Palestine và tuyên bố Nhà nước Palestine đủ tư cách trở thành thành viên chính thức của LHQ.

Nghị quyết đồng thời khuyến nghị Hội đồng Bảo an xem xét lại một cách thuận lợi việc kết nạp Palestine theo quy định tại Điều 4 Hiến chương LHQ, nhấn mạnh sự ủng hộ rộng rãi của các nước thành viên đối với nguyện vọng chính đáng này của nhân dân Palestine. Dù chỉ mang tính biểu tượng, song, việc Đại hội đồng thông qua nghị quyết có ý nghĩa to lớn đối với quy chế và hoạt động của Palestine, theo đó, Palestine sẽ được hưởng nhiều quyền hạn hơn kể từ khóa họp toàn thể sắp tới của Đại hội đồng (tháng 9/2024), như đưa ra tuyên bố thay mặt một nhóm; trình các đề xuất và sửa đổi hay đề xuất các nội dung trong chương trình nghị sự tạm thời tại các phiên họp thường kỳ hoặc bất thường... Tuy nhiên, do chưa là thành viên đầy đủ, Palestine vẫn sẽ không được quyền ứng cử và bầu cử vào các cơ quan của LHQ như Hội đồng Bảo an hay Hội đồng Kinh tế và Xã hội (ECOSOC).

Đại hội đồng LHQ đã thông qua nghị quyết ủng hộ Palestine làm thành viên chính thức với tỷ lệ áp đảo 143 phiếu thuận, 9 phiếu chống và 25 phiếu trắng.

Quyết định của Đại hội đồng LHQ ngay lập tức nhận được sự ủng hộ của các quốc gia như Nga, Trung Quốc, Pháp, Iran… Đại diện thường trực của Nga tại LHQ Vasily Nebenzya nhấn mạnh: “Palestine phải trở thành thành viên chính thức của LHQ. Đề xuất gửi Hội đồng Bảo an một lần nữa xem xét việc Palestine trở thành thành viên LHQ là điều chúng tôi cho là yếu tố quan trọng nhất. Đó là một nghĩa vụ đạo đức. Chỉ có tư cách thành viên chính thức mới cho phép Palestine sát cánh cùng các thành viên khác của tổ chức và được hưởng đầy đủ các quyền mà tư cách thành viên này bao hàm”. Trong khi đó, bày tỏ hoan nghênh bước đi của Đại hội đồng LHQ, đại diện thường trực của Trung Quốc tại LHQ, ông Phó Thông nhấn mạnh, phiên họp đặc biệt khẩn cấp của Đại hội đồng LHQ đã thông qua nghị quyết với số phiếu áp đảo, nhắc lại rằng, người dân Palestine có quyền tự quyết, trong đó có việc thành lập một nhà nước độc lập; khẳng định, Palestine có đủ điều kiện trở thành thành viên chính thức của LHQ; kiến nghị và ủng hộ Hội đồng Bảo an xem xét lại đơn xin gia nhập LHQ của Palestine trong thời gian sớm nhất; đồng thời hy vọng các nước liên quan sẽ không trì hoãn hoặc gây cản trở trong vấn đề này.

Ông Phó Thông đồng thời cho rằng, việc thành lập một quốc gia độc lập là mong muốn từ lâu của người dân Palestine và việc chính thức gia nhập LHQ là một bước quan trọng trong tiến trình lịch sử này. Trách nhiệm của cộng đồng quốc tế là hỗ trợ và thúc đẩy tiến trình thành lập một nhà nước độc lập của Palestine, đưa ra sự đảm bảo mạnh mẽ cho việc thực hiện “giải pháp hai nhà nước” và thực hiện hòa bình lâu dài ở Trung Đông. Đại diện thường trực của Trung Quốc tại LHQ cảm thấy đáng tiếc khi đơn xin trở thành thành viên chính thức của LHQ của Palestine đã không được thông qua tại Hội đồng Bảo an vào ngày 18/4 vừa qua. Đồng tình với quan điểm này, Đại sứ Iran tại LHQ Saeid Iravani bày tỏ: “Cộng hòa Hồi giáo Iran ủng hộ quyết định của Đại hội đồng ngày hôm nay. Quyết định này thể hiện một bước đi khiêm tốn song rất quan trọng trong việc thực hiện nghĩa vụ của cộng đồng quốc tế đối với người dân Palestine cũng như khôi phục một số quyền vốn có của người Palestine. Palestine đã thể hiện cam kết của mình đối với hòa bình và khả năng thực hiện nghĩa vụ theo hiến chương LHQ. Do đó, nước này xứng đáng là thành viên đầy đủ của LHQ”. Về phần mình, ngay sau khi nghị quyết được Đại hội đồng LHQ thông qua, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas bày tỏ hoan nghênh bước đi này, đồng thời cảm ơn các quốc gia đã ủng hộ.

Mỹ và Israel nằm trong số ít các quốc gia bỏ phiếu chống lần này. Đại diện của Mỹ tiếp tục giữ lập trường cho rằng, việc Mỹ phủ quyết không phản ánh sự phản đối việc thành lập nhà nước của Palestine, mà thay vào đó là để khẳng định, việc công nhận phải đến từ đàm phán trực tiếp giữa các bên. Trong khi đó, lý giải cho quyết định bỏ phiếu trắng, Đại sứ Đức tại LHQ Thomas Zahneisen nêu quan điểm: “Nếu việc Palestine được trao tư cách thành viên đầy đủ có thể ngay lập tức chấm dứt mọi đau khổ mà chúng ta đang chứng kiến thì hôm nay chúng tôi sẽ hết lòng bỏ phiếu thuận. Nhưng hiện chỉ có các cuộc đàm phán trực tiếp giữa người Israel và người Palestine mới dẫn đến hòa bình bền vững ở Trung Đông và dẫn đến giải pháp hai nhà nước. Đây là lý do tại sao chúng tôi đã bỏ phiếu trắng ngày hôm nay”.

Khổng Hà