Độc đáo Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn ở Hà Nam

Ngày 16-2 (tức mùng 7 Tết Giáp Thìn), Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn năm 2024 tại xã Tiên Sơn, thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam đã chính thức diễn ra. Đây là lễ hội truyền thống xuống đồng cày ruộng, cầu cho một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, được UBND tỉnh Hà Nam phục dựng và tổ chức quy mô lớn trong nhiều năm gần đây.

Lễ hội Tịch điền Đọi Sơn năm 2024 thu hút đông đảo người dân và du khách thập phương.

Chào mừng lễ hội là màn biểu diễn múa trống, múa rồng do đội trống nữ, đội múa rồng của làng Đọi Tam thể hiện. Tiếng trống da trâu từ ngàn xưa vọng lại, tiếp tục gióng lên những âm hưởng trầm hùng cầu cho một năm nhân khang, vật thịnh, quốc thái dân an, mùa màng bội thu.

Cụ cao niên đọc văn trình trước đàn tế Thần nông và Linh vị vua Lê Đại Hành. Phần lễ Tịch điền có các nghi thức như rước linh vị vua Lê Đại Hành từ chùa Long Đọi Sơn xuống chân núi và nhập với đoàn rước Thành Hoàng Làng cùng tổ nghề trống Đọi Tam dưới chân núi Đọi. Đoàn rước tiến về khu ruộng mà trước đây vua Lê Đại Hành đã đi cày đầu năm khuyến khích người dân trồng lúa, chăm lo nông nghiệp.

Sau các phần nghi lễ, một cụ già phong thái đức cao, vọng trọng, có sức khỏe tốt, có kinh nghiệm cày ruộng và phải là thành viên của gia đình văn hóa, được chọn lên nhập linh khí Vua Lê Đại Hành.

Cụ cao niên được khoác long bào thúc khiển trâu cày những luống cày đầu tiên mở ra mùa vụ mới.

Theo sau những đường cày, các nam thanh nữ tú gieo hạt giống.

Theo sử sách ghi chép lại, mùa Xuân năm Đinh Hợi (987), vua Lê Đại Hành (tức Lê Hoàn) đã cùng văn võ bá quan cày tịch điền ở Đọi Sơn và bắt được chum vàng, năm sau cày ở Bàn Hải bắt được chum bạc. Những thửa ruộng này sau đó được gọi là "kim ngân điền", người dân Hà Nam thì gọi là ruộng vàng, ruộng bạc.

Kể từ đó, Lễ hội Tịch điền trở thành một mỹ tục được các triều đại về sau thực hiện một cách trang trọng, thành kính