Fintech châu Á ngược dòng xu hướng thoái lui trên thế giới

Lĩnh vực công nghệ tài chính (fintech) ở châu Á tiếp tục trỗi dậy giữa lúc bối cảnh vĩ mô bất ổn khiến mức định giá của các công ty fintech đình đám ở châu Âu và Mỹ sụt giảm mạnh. Ảnh: TheBanker

Vốn đầu tư fintech ở châu Á đạt mức cao kỷ lục

Trong năm qua, phần lớn ngành công nghiệp fintech vật lộn huy động vốn trong khi mức định giá sụt giảm mạnh trong bối cảnh lạm phát và lãi suất tăng cao. Klarna, nhà cung cấp dịch vụ mua trước, trả sau (BNPL) của Thụy Điển, chứng kiến mức định giá giảm chỉ còn 6,7 tỉ đô la trong một vòng gọi vốn năm ngoái, thấp hơn 85% so với mức định giá lên đến 46 tỉ đô la vào năm 2021. Hơn 127.000 nhân viên của 1.525 công ty công nghệ trên thế giới kể từ đại dịch Covid-19. 20% trong số này là công ty fintech. Về tổng thể, đầu tư toàn cầu vào fintech giảm một nửa xuống còn 75,2 tỉ đô la trong năm 2022, theo công ty phân tích CB Insights.

Nhưng fintech châu Á đã đi ngược lại xu hướng này, với đầu tư đạt mức cao kỷ lục 50,5 tỉ đô la vào năm ngoái, dữ liệu từ hãng tư vấn KPMG cho thấy. Trong khi cú sụp đổ của ngân hàng Silicon Valley Bank (SVB) càng khiến tâm lý nhà đầu tư toàn cầu trở nên u ám hơn, triển vọng cho fintech , ít nhất là ở châu Á-Thái Bình Dương, lại rất sáng sủa.

Giới phân tích kỳ vọng các doanh nghiệp fintech, từ dịch vụ thanh toán đến tiền ảo, sẽ trỗi dậy mạnh mẽ trên khắp châu Á khi thu nhập của người dân trong khu vực tăng lên cùng với tốc độ phổ cấp công nghệ kỹ thuật số.

Theo ngân hàng HSBC, tổng tài sản tài chính của châu Á, từ tiền gửi ngân hàng đến tiền đầu tư, tăng gần gấp ba kể từ năm 2006 đến nay, lên 140 nghìn tỉ đô la. Tuy nhiên, khoảng 70% dân số Đông Nam Á không được tiếp cận với dịch vụ ngân hàng hoặc tiếp cận không đầy đủ, theo hãng tư vấn tư vấn toàn cầu Bain.

Tzu-Chung Liang, nhà chiến lược dịch vụ tài chính Đông Nam Á và ở hãng tư vấn và kiểm toán EY, cho biết đây là điểm thu hút mạnh mẽ đối với các nhà đầu tư fintech. Ông lập luận: “Châu Á là nơi có một trong những nhóm người tiêu dùng và lực lượng lao động trẻ nhất thế giới, với tỷ lệ đón nhận công nghệ di động và kỹ thuật số cao. Vì vậy, đây là một thị trường chín muồi cho đổi mới tài chính”.

Trong toàn khu vực, Singapore là thị trường fintech nổi bật nhất. Theo số liệu của ngân hàng United Overseas Bank (UOB), các thương vụ fintech ở thành phố này thu hút 1,8 tỉ đô la trong 9 tháng đầu năm ngoái. Con số này chiếm phần lớn tổng vốn đầu tư vào fintech ở Đông Nam Á.

Thông qua các nỗ lực phát triển cơ sở hạ tầng, công nghệ và nâng cấp kỹ năng trong ngành tài chính, Cơ quan Quản lý tiền tệ của Singapore (MAS) đóng góp vai trò quan trọng cho động lực tăng tưởng của fintech. Paul Ng, người đứng đậu bộ phận dịch vụ tài chính khu vực Đông Nam Á của hãng tư vấn Accenture, lưu ý MAS đã thành lập sáng kiến hợp tác fintech, có tên gọi Veritas Consortiu, để tăng cường quản trị việc sử dụng trí tuệ nhân tạo và dữ liệu trong ngành này.

Indonesia thu hút 1,4 tỉ đô la vốn đầu tư fintech trong 9 tháng đầu năm ngoái. Paul Ng của hãng tư vấn Accenture đánh giá: “Với cầu tiêu dùng mạnh mẽ và xuất khẩu hàng hóa mạnh mẽ, nền kinh tế của Indonesia tăng trưởng ổn định, góp thúc đẩy nhu cầu fintech”.

Indonesia đã sản sinh ra một số “kỳ lân” fintech, các công ty khởi nghiệp trị giá hơn 1 tỉ đô la, bao gồm nhà xử lý thanh toán doanh nghiệp Xendit, nhà cung cấp dịch vụ theo yêu cầu Gojek và nền tảng thanh toán kỹ thuật số Ovo.

Trung Quốc và Ấn Độ thống trị fintech châu Á

Trong khi đó, Saurabh Tripathi, lãnh đạo toàn cầu về fintech và thanh toán tại hãng tư vấn tư vấn Boston Consulting Group, đánh giá cao triển vọng fintech tại Ấn Độ, nơi thanh toán kỹ thuật số là “câu chuyện tăng trưởng toàn cầu ấn tượng nhất”. Ông chỉ ra rằng, với 7.460 công ty fintech, Ấn Độ hiện có số lượng doanh nghiệp fintech lớn thứ ba sau Mỹ và Trung Quốc.

Úc cũng là quê hương của một số công ty fintech phát triển nhanh nhất. Ví dụ, ngân hàng số Judo đã tạo ra lợi nhuận chỉ sau 5 năm kể từ khi thành lập. Joseph Healy, Giám đốc điều hành củ Judo, cho biết công ty ông có lợi nhuận nhanh hơn bất kỳ ngân hàng mới nào khác. Các khoản cho vay trong sáu tháng tính đến cuối tháng 2-2023 của Judo đã tăng gần 25% lên 7,5 tỉ đô la Úc.

Đứng thứ tư trong bảng xếp hạng 2023 của Financial Times về các công ty tăng trưởng cao ở châu Á, Judo chỉ tập trung cho vay đối với các doanh nghiệp nhỏ. Đây cách tiếp cận đang trở nên phù hợp hơn trong thời kỳ vĩ mô bất ổn.

Tuy nhiên, Trung Quốc mới là thị trường thống trị fintech ở châu Á. Nước này là quê hương của các siêu ứng dụng được sử dụng rộng rãi trong khu vực, như Alipay của Alibaba và WeChat của Tencent, công ty có giá trị nhất Trung Quốc.

Giới phân tích tin rằng chiến dịch chấn chỉnh ngành công nghệ gần đây của Bắc Kinh có thể sẽ mang lại lợi ích cho thị trường khác khi doanh nghiệp Trung Quốc fintech chuyển sang cách tiếp cận tăng trưởng thận trọng hơn.

Tzu-Chung Liang nhận định Đông Nam Á “có thể được xem là một nơi hấp dẫn để đầu tư, do các công ty công nghệ phải đối mặt với sự giám sát ngày càng tăng ở Trung Quốc”.

Dù vậy, chính sách quản lý siết chặt của Bắc Kinh không làm giảm sự thèm muốn của giới đầu tư Trung Quốc đối với các startup fintech ở những nơi khác ở châu Á. : “Các thị trường tiêu dùng lớn hơn như Indonesia, Việt Nam và Malaysia đang thu hút giới đầu tư fintech của Trung Quốc”, Wing-Fai Ng, Chủ tịch của AGBA, một doanh nghiệp dịch vụ tài chính và fintech, có trụ sở tại Hồng Kông, nói.

Môi trường vĩ mô toàn cầu đang bất ổn, bao gồm từ lạm phát tăng cao đến cú sụp đổ gần đây của SVB. Nhưng điều này sẽ không cản trở triển vọng tăng trưởng fintech của châu Á.

“Fintech vẫn là một trong những phân khúc đầu tư được ưa chuộng nhất và linh hoạt nhất ở châu Á, bất chấp những thách thức kinh tế vĩ mô gần đây”, Paul Ng của hãng tư vấn Accenture, nhận xét.

Theo Financial Times

Chánh Tài