Google mất phương hướng trong kế hoạch chiếm lĩnh thị trường thực tế ảo

Ảnh: Business Insider

Khi Apple ra mắt mẫu kính Vision Pro vào tháng 6, mọi người đều hào hứng theo dõi thiết bị mà CEO Tim Cook gọi là một sản phẩm mới "mang tính cách mạng". Trong khi đó tại Google, một nhóm nhân viên lại có cảm xúc hoàn toàn trái ngược: thất vọng.

Trong nhiều năm, Google đã cố gắng tái gia nhập thị trường thực tế hỗn hợp (MR) bằng một sản phẩm mới có thể khiến người dùng mê mẩn. Google Glass, nỗ lực đầu tiên của hãng đối với thiết bị thực tế tăng cường (AR) đã thất bại khi ra mắt, các sản phẩm thực tế ảo (VR) sau này của hãng dường như đã tiếp diễn vết xe đổ này.

Tuy nhiên, các nhà lãnh đạo Google không thể lay chuyển ý tưởng rằng khuôn mặt sẽ là biên giới điện toán tiếp theo và vào năm 2020 đã bắt đầu tập hợp một nhóm mới để thực hiện một bước ngoặt khác. Cuối cùng, hãng tập trung vào một thiết bị có tên là "Project Iris", một cặp kính AR có khả năng vượt xa những chiếc kính MR cồng kềnh mà Apple và những hãng khác đang nghiên cứu.

Google đã mua lại các công ty khởi nghiệp North và Raxium để củng cố những nỗ lực đó, nhưng hãng phải đối mặt với những rào cản kỹ thuật trong việc biến tầm nhìn của mình thành một sản phẩm khả thi. Công ty đã khai tử Iris vào đầu năm nay và chuyển sang một thiết bị khác mà họ hợp tác phát triển với Samsung, có tên là Project Moohan.

Google cũng thực hiện một nỗ lực mới nhằm biến phần mềm của Iris thành một nền tảng để quảng cáo cho các đối tác đang chế tạo kính AR mà các nhà lãnh đạo cho biết có thể ra mắt sớm nhất là vào năm 2025.

Những sai sót trong AR của Google đã khiến nhân viên thất vọng khi đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng tăng từ Apple và Meta. Theo cuộc trò chuyện với 7 nhân viên hiện tại và cựu nhân viên phát triển dự án AR của Google, "những đối thủ đó cũng đã phải đối mặt với nhiều thất bại, nhưng chiến lược phát triển Iris đã liên tục thay đổi và sự thiếu tập trung từ lãnh đạo cấp cao, khiến công ty phải đấu tranh liên tục để dấn thân vào thị trường này".

7 nhân viên giấu tên cho biết công ty đã sa thải hàng loạt nhân sự vào đầu năm, hàng loạt lãnh đạo bỏ đi cũng khiến bộ phận AR lung lay.

“Công ty đang tìm tòi nghiên cứu” một người trong cuộc nói về những nỗ lực AR của Google. “Tôi không nghĩ đây là lĩnh vực mà một công ty có thể dẫn đầu ngành nếu mức độ cam kết cho nghiên cứu phát triển không cao”.

Nhìn lại nỗ lực phát triển Google Glass

North, công ty khởi nghiệp Canada, có trụ sở tại Kitchen, Ontario, đã thiết kế và ra mắt một cặp kính AR gần giống với một cặp kính đơn giản nhưng tiêu tốn hàng triệu USD. CBC đưa tin, vào năm 2018, chính phủ liên bang Canada đã cam kết hỗ trợ 24 triệu USD cho công ty khởi nghiệp này để tạo ra 230 việc làm – nhưng chỉ một phần ba khoản tiền được quyết toán trước khi công ty đứng trên bờ vực phá sản.

Google đã nhìn thấy cơ hội để tăng cường các nỗ lực AR của riêng mình và ném cho North một cứu cánh, mua lại công ty khởi nghiệp này vào năm 2020 với số tiền được báo cáo là 180 triệu USD.

Một cựu nhân viên của North và Google cho biết: “Google biết họ muốn AR, nhưng họ không có đội ngũ hoặc chiến lược sản phẩm. Với North, họ có mọi thứ Google cần vào thời điểm đó".

Các nhà lãnh đạo tại North được thông báo rằng họ sẽ lãnh đạo một dự án mới dưới sự chỉ đạo của ông chủ phần cứng của Google, Rick Osterloh và lãnh đạo AR của Google, Clay Bavor.

Google bắt đầu tập trung vào Iris, một cặp kính có thể chiếu hình ảnh trước mặt người dùng. Họ muốn lấy ý tưởng cốt lõi của North về kính AR và xây dựng thứ gì đó đẹp hơn và chứa đầy các ứng dụng như Google Maps hoặc Lens, công cụ nhận dạng hình ảnh của họ.

Nhóm cũng đã nghiên cứu hai chip silicon, có tên là Alius và Alexandrite, tương ứng sẽ cung cấp năng lượng cho bộ não và màn hình của Iris, khiến nó trở thành một sản phẩm thực sự do Google sản xuất phù hợp với điện thoại thông minh Pixel.

Vào năm 2021, họ đã thuê Mark Lucovsky, một kỹ sư và cựu sinh viên Google, để chỉ đạo một hệ điều hành mới chạy trên kính. Lucovsky tham gia cùng một nhóm tài năng khác đang phát triển Iris, bao gồm Paul Greco, cựu giám đốc công nghệ của Magic Leap.

Kính Google Glass đã không đem lại thành công cho Google

Những người trong cuộc cho biết tầm nhìn phát triển Iris liên tục thay đổi. Rào cản kỹ thuật với công nghệ màn hình đã khiến nhóm chuyển từ kính đeo hàng ngày sang kính râm — sau đó họ lại chuyển đổi trở lại thiết bị dùng hằng ngày. Nhóm nghiên cứu cũng tranh luận về việc liệu Iris nên chiếu hình ảnh màu hay đơn sắc.

Trong hội nghị I/O vào tháng 5 năm 2022, Google đã giới thiệu một cặp kính Iris với tính năng có thể dịch ngôn ngữ theo thời gian thực. Bản demo đã tạo ra tiếng vang tích cực, nhưng nhóm đã từ bỏ ý tưởng này ngay sau đó.

Họ cho biết: “Cứ sáu tháng lại có một sự thay đổi lớn trong dự án. Các nhà lãnh đạo thường nhìn vào sản phẩm và nói: Chúng tôi muốn một sản phẩm hơi khác một chút".

Quan hệ đối tác với Samsung

Vào đầu năm 2022, các báo cáo bắt đầu xuất hiện rằng mẫu kính được đồn đại từ lâu của Apple đã đến giai đoạn cuối cùng và các nhà lãnh đạo Google bắt đầu lo lắng.

Một cựu nhân viên cho biết: “Tại Google, người ta lo sợ rằng khi Apple tung ra sản phẩm mới, nó sẽ làm thay đổi cục diện”.

Vào khoảng thời gian này, Google hợp tác với một trong những đồng minh phần cứng lâu đời nhất của mình, Samsung. Samsung muốn tạo ra một thiết bị tai nghe tương tự như Vision Pro của Apple, kết hợp giữa thực tế ảo và thực tế tăng cường và Google sẽ thiết kế phần mềm dựa trên Android để cung cấp năng lượng cho nó.

Một cựu nhân viên cho biết, sự hợp tác này cũng có nghĩa là Samsung sẽ có nhiều khả năng quyết định các tính năng của sản phẩm hơn.

SBS Biz của Hàn Quốc đã đưa tin vào đầu tháng này rằng Samsung đã trì hoãn sản xuất mẫu kính này sau khi Vision Pro được ra mắt vì lo ngại thiết bị của họ sẽ không đủ khả năng để đối đầu với Apple. Tờ báo đưa tin, sự chậm trễ này có thể đẩy việc ra mắt thiết bị của Samsung và Google sang mùa hè năm 2024.

Các nhà lãnh đạo trong Google đã thừa nhận sự chậm trễ trong việc bố trí nhân viên, nhưng một số nhân viên nghi ngờ rằng liệu có đủ thời gian để tung ra một sản phẩm khiến công chúng phải kinh ngạc hay không.

Một người nói: “Nó chắc chắn không cung cấp đủ tính năng, sự đột phá để tiệm cận công nghệ có trên Vision Pro”.

Google khởi động các dự án mới

Vào khoảng thời gian Google tuyên bố sa thải nhân viên vào tháng Giêng, họ cũng đã đóng cửa dự án Iris. Vài tuần sau, Bavor tuyên bố rời Google sau 18 năm làm việc tại công ty, điều mà một nhân viên cho rằng đã tạo ra "tình trạng hỗn loạn" cho nhóm AR.

Shahram Izadi, Phó Chủ tịch Google, hiện giám sát nhóm AR, chủ yếu tập trung vào Dự án Moohan và hiện thuộc bộ phận thiết bị và dịch vụ do Hiroshi Lockheimer - Phó Chủ tịch cấp cao của công ty, lãnh đạo.

Mặc dù đã dừng phát triển Iris nhưng các nhà lãnh đạo Google nhận thức được rằng không thể bỏ lỡ thị trường béo bở này. Vào tháng 2, họ đã thành lập một nhóm mới dưới sự chỉ đạo của Izadi để biến đổi phần mềm của Iris thành một dự án có tên mã là Betty. Google đang sử dụng Betty để xây dựng phần mềm "Micro XR" mà họ dự định cung cấp cho các nhà sản xuất kính AR.

Một người quen thuộc với lộ trình cho biết, các nhà lãnh đạo nói với nhân viên rằng họ muốn đảm bảo có đối tác cho dự án này ngay trong năm nay nhưng không mong đợi sản phẩm sẽ có mặt trên thị trường cho đến năm 2025. Những người trong cuộc suy đoán rằng Samsung có thể là đối tác đầu tiên đó.

Một nguồn tin cho biết, một nhóm nhỏ trong bộ phận AR cũng đang khám phá cách sử dụng trí tuệ nhân tạo với kính AR.

Trong khi đó, nhóm của Greco, vẫn thuộc bộ phận thiết bị của Google, đang khám phá phần cứng AR mới có thể mở đường cho một cặp kính giống Iris khác.

"Chảy máu" nhân tài

Thách thức lớn nhất của Google hiện nay là làm sao giữ chân các nhân tài còn lại. Họ là những người mà công ty đã mất hàng năm trời và hàng triệu USD mới mời về được. Mark Lucovsky, được Google mời về dẫn dắt dự án Iris, cũng mới thông báo sẽ nghỉ việc. "Những thay đổi gần đây trong vai trò lãnh đạo AR cũng như cam kết, tầm nhìn không ổn định của Google là nguyên nhân khiến tôi rời đi", ông Lucovsky nói với Business Insider.

Eddie Chung, Giám đốc sản phẩm cấp cao từng làm việc trong dự án Iris, cũng ra đi vào tháng 2, theo hồ sơ nội bộ của Google. Kurt Akeley, cựu CTO của công ty khởi nghiệp hình ảnh Lytro - được Google mua lại năm 2018 với giá 40 triệu USD, đã nghỉ hưu vào năm ngoái.

Trong khi đó, Apple và Meta đang mạnh tay đầu tư cho lĩnh vực AR. Công ty mẹ của Facebook đã chi gần 14 tỉ USD năm 2022 cho Reality Labs để phát triển sản phẩm AR/VR. Apple chi hơn một tỉ USD mỗi năm để phát triển Vision Pro, theo nguồn tin của Bloomberg.

Các nhân viên và cựu thành viên của Google bày tỏ sự thất vọng khi công ty không đưa ra hành động tương tự và để mất vị thế dẫn đầu. Một số tin rằng việc Google giảm chi tiêu vào năm ngoái và tập trung vào AI đã khiến giấc mơ VR bị bỏ rơi.

Một cựu nhân viên nói với Insider: “Vấn đề lớn nhất của Google là tính thiếu nhất quán với sản phẩm”.

Quyết định chuyển sang phát triển phần mềm của Google sẽ cho phép họ phát huy thế mạnh của mình trong thời gian ngắn, nhưng các nhà lãnh đạo nhận thức sâu sắc rằng công ty phải xây dựng thiết bị của riêng mình để duy trì tính cạnh tranh.

“Google yêu thích mô hình Android”, một cựu nhân viên nói với Insider.

“Tuy nhiên, mặc dù Google thích nói về sự thành công của mô hình Android nhưng nội bộ của công ty hiện tại lại đang rất rối ren", ông nói thêm.

Theo Business Insider

Tiến Dũng