HTX vận tải 'ngộp thở' vì ùn ứ đăng kiểm

Theo thống kê của Cục Đăng kiểm Việt Nam, số xe ô tô hết hạn, cần được đăng kiểm trong tháng 3 tại Hà Nội là hơn 75.600 xe. Trong khi, từ ngày 13/3, tại Hà Nội dù có thêm 5 trung tâm đăng kiểm được mở cửa trở lại sau thời gian tạm đóng, nâng tổng số đơn vị hoạt động lên 13 (Trung tâm 2903V phường Láng Thượng, quận Cầu Giấy; 2907D ở Du Nội, Đông Anh; 2011D ở Đông Sơn, Chương Mỹ; 2917D phường Thạch Bàn, Long Biên; và 2918D ở thị xã Sơn Tây), nhưng cũng chỉ đáp ứng khoảng 40-50% nhu cầu của người dân, HTX, doanh nghiệp.

Yếu tố khách quan đẩy HTX vào thế khó

Thiếu trầm trọng cơ sở đăng kiểm khiến các HTX vận tải đường bộ, nhất là vận tải hàng hóa thiệt hại nặng nề khi các xe của HTX đến hạn đăng kiểm nhưng không thể đăng kiểm được.

Ông Chu Thế Thành, Giám đốc HTX Dịch vụ vận tải Thành Phát (Đồng Nai), cho biết việc ùn ứ đăng kiểm, xe bị “treo” đăng kiểm ảnh hưởng không nhỏ đến công việc, thu nhập của thành viên.

Bởi các thành viên phải di chuyển đến những trung tâm còn hoạt động nhưng xa hơn gây tốn kém chi phí, nhiên liệu. Và ngay cả đến những trung tâm đăng kiểm vẫn còn hoạt động thì tình trạng chờ đợi, thậm chí xe bị treo đăng kiểm vẫn xảy ra.

Hơn nữa, nếu xe hết hạn đăng kiểm tức là không đủ điều kiện lưu thông sẽ khiến hoạt động kinh doanh, vận tải bị xáo trộn, ngừng hoạt động gây thất thu số tiền không nhỏ vì HTX đang có đến 3.000 thành viên trực tiếp và liên kết trên cả nước. Nếu không bảo đảm hoạt động vận tải theo các đơn hàng đã ký kết, HTX còn phải chịu số tiền nộp phạt từ đối tác, nguy cơ mất hợp đồng rất cao vì thị trường vận tải đang cạnh tranh rất gay gắt.

Khó khăn trong đăng kiểm đang là gánh nặng đối với người dân và HTX, doanh nghiệp vận tải.

Theo đại diện của hầu hết các HTX vận tải, cảnh chờ đợi nhưng vẫn chưa đến lượt đăng kiểm đang diễn ra. Nhiều thành viên HTX phải ăn uống vạ vật trên xe mà chưa biết đến khi nào mới thoát khỏi cảnh này.

Trong khi các thành viên vất vả, HTX phát sinh chi phí, mất doanh thu thì việc phải nộp lãi ngân hàng, lương người lao động vẫn phải trả khiến những người đứng đầu các HTX lúc nào cũng “căng như dây đàn”.

Bà Đào Thị Tuyết, đại diện HTX vận tải và dịch vụ Châu Hà (TP HCM), cho biết nếu như trước kia, việc xã hội hóa công tác đăng kiểm đã khiến các trung tâm đăng kiểm mọc lên như nấm sau mưa. Tình trạng này khiến nhiều trung tâm rơi vào hoạt động không hết công suất, khách hàng thưa vắng thì nay lại đối lập hoàn toàn. Và dù là lý do gì thì với thực trạng hiện nay, người dân, HTX và doanh nghiệp vẫn là đối tượng “chịu trận”.

“Mong Nhà nước sớm có cách giải quyết cho các HTX vận tải và nhân dân đỡ khổ chứ như đăng kiểm bây giờ thì khổ quá”, bà Đào Thị Tuyết chia sẻ.

Gánh nặng lên kinh tế xã hội

Với khoảng 1.700 HTX trên cả nước, việc ùn tắc đăng kiểm, nhất là ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP HCM… không chỉ khiến các HTX vận tải gặp nhiều khó khăn mà còn ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động sản xuất kinh doanh của nền kinh tế nói chung.

Bởi khi hoạt động đăng kiểm không “xuôi chèo mát mái” thì quá trình vận chuyển nguyên vật liệu phục vụ cho sản xuất, kinh doanh cũng bị chậm trễ từ đó làm ảnh hưởng đến tiến độ, sản lượng của các đơn vị là đối tác kinh doanh của các HTX. Nhất là những HTX tham gia vận tải hàng hóa xuất nhập khẩu.

Trước những áp lực không hề nhỏ, nhiều HTX đang tính toán trong thời gian tới có thể sẽ phải tăng giá cước vận tải vì chi phí phát sinh khá lớn. Vậy nhưng vấn đề đặt ra là nếu tăng giá cước vận tải thì rất khó giữ chân được khách hàng, rất khó cạnh tranh trên thị trường và còn tác động không nhỏ đến toàn xã hội.

“Giải pháp hiện tại của HTX là động viên thành viên chờ đợi, kiên trì làm theo hướng dẫn của cơ quan chức năng để đến lượt kiểm định”, ông Chu Thế Thành cho biết.

Tuy nhiên, tình trạng này kéo dài khiến HTX rơi vào thế bị động, rất khó xoay xở vì nhiều HTX có lượng xe lớn. Các HTX trong lĩnh vực này , cũng mới bắt đầu hồi phục sau giai đoạn khó khăn của dịch Covid-19, sau đó lại đến tình trạng giá xăng dầu tăng cao, rồi đến khan hiếm xăng dầu. Nếu vấn đề ách tắc trong đăng kiểm không được tháo gỡ sẽ gây khó khăn thêm cho HTX vận tải.

Do vậy, nhiều ý kiến cho rằng, cơ quan quản lý nên gia hạn thời điểm đăng kiểm nhằm hỗ trợ người dân, HTX vì vấn đề này từng được áp dụng trong giai đoạn dịch Covid-19.

Tuy nhiên, cơ quan chức năng cần hướng dẫn rõ từng loại xe, đời xe, thời gian… được gia hạn đăng kiểm. Đây sẽ là cơ sở để giúp các HTX yên tâm hoạt động hoặc có phương hướng cụ thể trong sản xuất kinh doanh. Bởi tình trạng ùn tắc trong đăng kiểm tuy đã diễn ra trong một thời gian nhất định nhưng phía cơ quan quản lý vẫn chưa thống nhất và đưa ra một tuyên bố cụ thể để tránh rủi ro cho HTX, người dân.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô Việt Nam, việc gia hạn thời gian đăng kiểm cũng chỉ là giải pháp tình thế. Điều quan trọng vẫn là nhanh chóng bổ sung nhân sự đăng kiểm, các thủ tục đăng kiểm cũng cần đơn giảm, rút ngắn tránh “bới bèo ra bọ” để tiếp tục gây khó cho người dân, HTX, doanh nghiệp.

Huyền Trang