Iran để quốc tang 5 ngày sau vụ tai nạn trực thăng

Ảnh: Reuters

“Tôi công bố 5 ngày quốc tang và gửi lời chia buồn tới người dân thân yêu của Iran,” nhà lãnh đạo tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei cho biết trong tuyên bố ngày 20/5, theo hãng thông tấn IRNA.

Ông Khamenei cũng xác nhận Phó Tổng thống thứ nhất Iran Mohammad Mokhber sẽ là người đứng đầu lâm thời của cơ quan hành pháp Iran.

“Ông Mokhber sẽ quản lý cơ quan hành pháp và có nghĩa vụ cùng những người đứng đầu cơ quan lập pháp và tư pháp để bầu ra một tổng thống mới trong vòng tối đa 50 ngày,” nhà lãnh đạo tối cao Iran nói.

Nhà lãnh đạo tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei. Ảnh: Guardian

Theo quy định của Hiến pháp Cộng hòa Hồi giáo Iran, trong trường hợp một tổng thống qua đời khi đang tại chức hoặc mất năng lực hành vi, thì phó tổng thống thứ nhất sẽ tiếp quản và đảm nhận các chức năng của tổng thống, với sự phê chuẩn từ nhà lãnh đạo tối cao Iran.

Hội đồng bầu cử tổng thống bao gồm phó tổng thống thứ nhất, chủ tịch quốc hội và người đứng đầu cơ quan tư pháp phải tổ chức bầu cử tổng thống mới trong thời gian tối đa là 50 ngày.

Cũng trong ngày 20/5, Iran xác nhận Thứ trưởng Ngoại giao Ali Bagheri Kani được bầu làm quyền Ngoại trưởng Iran, sau khi Bộ trưởng ngoại giao, ông Hossein Amir-Abdollahian thiệt mạng trong vụ tai nạn trực thăng. Ông Ali Bagheri Kani là người từng dẫn đầu các phái đoàn Iran tại các cuộc đàm phán gián tiếp với Mỹ về các vấn đề hạt nhân và trao đổi tù nhân.

Ngày 19/5, chiếc trực thăng Bell 212 do Mỹ sản xuất chở Tổng thống Iran Ebrahim Raisi đã bị rơi ở tỉnh Đông Azerbaijan, miền tây bắc nước này. Trên chiếc trực thăng này còn có Ngoại trưởng Iran Hossein Amirabdollahian, Thống đốc tỉnh Đông Azerbaijan của Iran cùng 6 quan chức và vệ sĩ khác.

Trực thăng chở Tổng thống Iran Ebrahim Raisi cất cánh gần biên giới Iran-Azerbaijan, ngày 19/5. Ảnh: IRNA

Vụ tai nạn xảy ra khi Tổng thống Raisi đang trên đường trở về sau chuyến đi tới biên giới Iran và Azerbaijan vào cùng ngày để khánh thành một con đập với Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev. Hãng thông tấn nhà nước Iran IRIB ngày 20/5 đưa tin, không phát hiện dấu hiệu sự sống tại hiện trường vụ rơi trực thăng.

Thế giới gửi lời chia buồn tới Iran

Các nhà lãnh đạo trên thế giới đã gửi lời chia buồn trước sự mất mát của Iran. Trong đó, Lebanon – quốc gia có quan hệ thân cận với Iran, tuyên bố để quốc tang 3 ngày trước cái chết của Tổng thống Ebrahim Raisi.

Theo tuyên bố từ Điện Kremlin, Tổng thống Nga Vladimir Putin mô tả người đồng cấp Iran Ebrahim Raisi là một “chính trị gia xuất sắc” và cho biết sự ra đi của ông là một “mất mát không thể bù đắp”.

"Là một người bạn thực sự của Nga, ông ấy đã có đóng góp cá nhân vô giá vào việc phát triển mối quan hệ láng giềng tốt đẹp giữa hai nước chúng ta và có những nỗ lực to lớn để đưa hai nước lên cấp độ đối tác chiến lược," ông Putin nói.

Trong bài đăng trên mạng xã hội X, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi chia sẻ rằng ông “vô cùng đau buồn và sốc trước cái chết bi thảm” của Tổng thống Iran. "Ấn Độ sẽ sát cánh cùng Iran trong thời điểm đau buồn này," ông cho hay.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã gửi lời chia buồn tới Iran. Ông Tập gọi đây là "mất mát lớn lao" đối với người dân Iran và Trung Quốc cũng "mất đi một người bạn".

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cho biết Thổ Nhĩ Kỳ sẽ sát cánh cùng Iran trong thời điểm khó khăn này. "Là một đồng nghiệp đã tận mắt chứng kiến những nỗ lực của Tổng thống Raisi vì hòa bình của người dân Iran và khu vực trong thời gian nắm quyền, tôi nhớ đến ông ấy với sự tôn trọng và biết ơn," ông Erdogan cho biết.

Thủ tướng Iraq Mohammed Shia' Al Sudani đã gửi lời "chia buồn và đồng cảm chân thành" tới nhà lãnh đạo tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei và Chính phủ Iran. Thủ tướng Pakistan Shehbaz Sharif cho biết nước này sẽ "tổ chức một ngày để tang và treo cờ rủ để thể hiện sự tôn trọng đối với Tổng thống Raisi, những người đồng hành của ông ấy, cũng như tình đoàn kết với Iran".

Tổng thống Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) Mohammed bin Zayed Al Nahyan, Tiểu vương Qatar Sheik Tamim bin Hamad Al-Thani, Tổng thống Syria Bashar Al-Assad, Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel,... đã gửi lời chia buồn tới chính phủ và người dân Iran.

Lực lượng Hamas, Houthi và Hezbollah cũng gửi lời chia buồn tới Tehran sau khi Tổng thống Iran Ebrahim Raisi qua đời.

Đỗ Thảo