Iran và Mỹ đàm phán bí mật
Theo các quan chức Iran và Mỹ, Washington đã đàm phán bí mật với Tehran để thuyết phục Iran sử dụng ảnh hưởng của nước này đối với nhóm Houthi ở Yemen nhằm chấm dứt tấn công các tàu ở Biển Đỏ.
Tờ FT của Anh dẫn lời quan chức hai nước trên nói, các cuộc đàm phán gián tiếp diễn ra tại Oman vào tháng 1 và là cuộc đàm phán đầu tiên trong vòng 10 tháng giữa hai quốc gia coi nhau là kẻ thù.
Phái đoàn Mỹ do cố vấn Trung Đông của Nhà Trắng Brett McGurk và đặc phái viên về Iran Abram Paley dẫn đầu. Trong khi đó, đại diện của Iran là Thứ trưởng Ngoại giao đồng thời là nhà đàm phán hạt nhân hàng đầu Ali Bagheri Kani. Các quan chức Mỹ và Iran nói, phía Oman qua lại giữa các đại diện của Washington và Tehran nên họ không nói chuyện trực tiếp với nhau.
Các cuộc tấn công của Houthi không suy giảm, cho thấy các cuộc đàm phán bí mật không đạt được kết quả như mong muốn. Tờ FT không nêu rõ liệu Iran từ chối đề nghị của Mỹ hay không thuyết phục được nhóm Houthi dừng tấn công. Các nhà lãnh đạo Iran tuyên bố chỉ hỗ trợ nhóm Houthi về mặt chính trị.
Kể từ tháng 10/2023, nhóm Houthi đã tiến hành 99 cuộc tấn công ở Biển Đỏ và những vùng biển lân cận, ảnh hưởng tới 15 tàu thương mại, trong đó có 4 tàu Mỹ. Houthi vẫn tiếp tục tấn công các tàu bất chấp việc Mỹ và Anh mở nhiều đợt oanh tạc vào các cơ sở quân sự của nhóm. Nhóm vũ trang này tuyên bố tiến hành tấn công để thể hiện tình đoàn kết với người Palestine.
Người phát ngôn của Houthi, Yahya Saree đã tuyên bố sẽ “đối đầu với sự leo thang của Mỹ, Anh bằng sự leo thang và sẽ không ngần ngại thực hiện các hoạt động quân sự toàn diện và hiệu quả để trả đũa bất kỳ sự ngu ngốc nào của Mỹ và Anh đối với Yemen thân yêu”.
Iran được cho là đã tìm cách tránh leo thang căng thẳng với Washington, ngăn cản lực lượng dân quân liên quan tới nước này mở thêm các cuộc tấn công vào các căn cứ quân sự của Mỹ ở Iraq và Syria sau khi ba binh sĩ Mỹ thiệt mạng trong một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái gần biên giới Jordan-Syria vào cuối tháng 1.
Theo tờ FT, chính quyền của Tổng thống Biden coi các kênh liên lạc gián tiếp là một cách để nêu lên đầy đủ các mối đe dọa bắt nguồn từ Iran. Các nhà đàm phán của Nhà Trắng đã truyền đạt cho phía Iran những gì phía Iran cần làm để ngăn chặn một cuộc xung đột rộng hơn.
Vòng đàm phán thứ hai dự định tiến hành vào tháng 2, đã bị trì hoãn vì ông McGurk đang tập trung vào việc môi giới một lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hamas. Cuộc xung đột ở Dải Gaza cũng làm chệch hướng nỗ lực của Mỹ trong việc đàm phán các biện pháp giảm leo thang với Iran, bao gồm cả những hạn chế đối với việc làm giàu uranium của nước này.