Israel có thể đã vi phạm luật nhân đạo quốc tế

Khủng hoảng nhân đạo tại Gaza ngày càng trầm trọng - Ảnh: AP

CNN dẫn nội dung báo cáo: “Do Hamas ẩn nấp trong cộng đồng dân cư và hạ tầng dân sự, cũng như do thiếu nhân sự Mỹ tại chỗ nên rất khó đánh giá hay đưa ra kết luận cuối cùng dựa trên vài vụ việc riêng lẻ. Nhưng vì Israel phụ thuộc đáng kể vào trang thiết bị quốc phòng mà Mỹ sản xuất, có lý do nhận định số trang thiết bị cung cấp theo NSM-20 (Bản ghi nhớ về Sử dụng đúng mục đích và Trách nhiệm giải trình với vật dụng cùng dịch quốc phòng chuyển giao) được lực lượng vũ trang Israel sử dụng trong nhiều tình huống không phù hợp luật nhân đạo quốc tế”.

Báo cáo viết rõ Mỹ không tìm thấy bằng chứng Israel không cho hàng viện trợ nhân đạo vào Gaza hay vi phạm NSM-20, tuy nhiên Washington lên án gay gắt vì thương vong quá lớn trong chiến dịch quân sự của đồng minh.

Theo đài CNN, báo cáo nêu trên đánh dấu một bước ngoặt khác trong quan hệ Mỹ - Israel, mới vài ngày trước Tổng thống Joe Biden lần đầu tiên công khai "đe dọa" ngừng cung cấp vũ khí cho Israel nếu đồng minh đưa quân vào Rafah. Mặc dù vậy, báo cáo lại không đề nghị Tel Aviv thực hiện hành động sửa sai nào cũng như không đề cập đến khả năng Washington thay đổi chính sách.

Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Chris Van Hollen (người thúc đẩy ban hành NSM-20) bày tỏ thất vọng với báo cáo: “Nhà Trắng né tránh tất cả câu hỏi khó. Tôi đánh giá họ chỉ cố thể hiện họ biết tình hình tồi tệ như thế nào, nhưng lại chẳng muốn thực hiện hành động gì để buộc phía Israel phải chịu trách nhiệm”.

Thành viên Ủy ban Đối thoại thuộc Thượng viện Mỹ Jeff Merkley cũng chỉ trích đây là “sự né tránh ngoại giao nghiêm trọng”.

Nhưng theo một quan chức ngoại giao cấp cao, một báo cáo như vậy là công cụ hữu ích để Nhà Trắng gây sức ép buộc Israel cung cấp thêm thông tin về chiến dịch quân sự cũng như yêu cầu thay đổi cách thức triển khai chiến dịch.

Trước đó, nhiều tổ chức nhân quyền xác định Israel đã vi phạm luật nhân đạo quốc tế. Tổ chức Ân xá quốc tế vào cuối tháng 4 còn cáo buộc vũ khí do Mỹ cung cấp bị Israel sử dụng cho loạt hành vi vi phạm.

Trước báo cáo từ Bộ Ngoại giao Mỹ, Tổ chức Ân xá quốc tế cùng một số tổ chức viện trợ bày tỏ sự thất vọng với Tổng thống Biden. Thượng nghị sĩ Van Hollen còn nhấn mạnh "không thể nào giới chức Mỹ lại thu thập được ít thông tin hơn các tổ chức dân sự".

Cẩm Bình