Khám phá 'tình yêu ẩn giấu' của tượng đài thi ca Tây Ban Nha

Federico García Lorca là một tượng đài trong lòng người yêu thơ và nghệ thuật trên khắp thế giới. (Nguồn: Larazon)

Federico García Lorca (1898-1936), một trong những nhà thơ Tây Ban Nha xuất sắc của thế kỷ XX, đã trở thành tượng đài trong lòng người yêu thơ và nghệ thuật trên khắp thế giới. Không chỉ là nhà thơ, ông còn là nhà biên kịch, nhạc công. Trong quá trình hoạt động nghệ thuật, ông từng thực hiện nhiều tác phẩm hội họa mang phong cách riêng.

Bức tranh chính trị xã hội phức tạp tại Tây Ban Nha những thập niên đầu thế kỷ XX đã trở thành nơi tôi luyện cho một nghệ sĩ lớn. Các cuộc gặp gỡ với những tài năng đương thời ở nhiều lĩnh vực đã giúp ông khám phá và khai thác những tiềm năng dường như vô tận của mình.

Từ cuốn sách đầu tiên Những phong cảnh và ấn tượng (Impresiones y paisajes) đến những tác phẩm cuối cùng như Diván del Tamarit, Những bài sonnê về tình yêu tăm tối (Sonetos del amor oscuro), Ngôi nhà của Bernarda Alba (La casa de Bernarda Alba), Lorca xứng đáng là biểu tượng đa tình và trọng nghĩa của đất nước Tây Ban Nha. Không đơn giản là người con xứng đáng của xứ sở bò tót, ông còn là tiếng nói, là niềm vui và nỗi buồn của đất nước mình…

Bên cạnh đó, có một khía cạnh khác ít được biết đến hơn về Lorca, nhưng lại có những dấu ấn và ảnh hưởng nhất định đến một bộ phận các tác phẩm của ông. Đó chính là thiên hướng giới tính mà Lorca mang trong mình, và những đè nén mà ông phải chịu do sự thiếu cởi mở của xã hội lúc bấy giờ về vấn đề này.

Thơ của Federico García Lorca được dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế giới. Tại Việt Nam, thơ của ông được biết đến qua những bản dịch từ tiếng Nga hay tiếng Pháp. Tuyển tập thơ Lorca dịch sang tiếng Việt của dịch giả Hoàng Hưng được xuất bản từ năm 1998. Sau gần 30 năm, đây vẫn là tuyển tập đầu tiên và là một trong số rất ít các ấn phẩm về thơ Lorca tại Việt Nam dù tên của ông vẫn được nhiều người biết đến. Hơn thế nữa, một bài thơ viết về Lorca và cây đàn guitar của tác giả Thanh Thảo còn được đưa vào sách giáo khoa cấp trung học phổ thông tại Việt Nam.

Diễn giả chính tại “Lorca: Thơ và tình yêu ẩn dấu” là TS. José Manuel Ruiz Martínez (Đại học Granada) và TS. Trần Ngọc Hiếu (Đại học Sư phạm Hà Nội). Sự kiện đàm thoại sẽ mang đến cái nhìn sâu hơn về cuộc đời và tác phẩm của nghệ sĩ đa tài, góp phần tăng cường trao đổi văn hóa nghệ thuật giữa Việt Nam và Tây Ban Nha.

Federico García Lorca được đặt tượng tại quảng trường Santa Ana ở thủ đô Madrid của Tây Ban Nha. Câu nói nổi tiếng của ông: “Nếu tôi chết, hãy chôn tôi với cây đàn guitar”.

Hoàng Quân