Khẩn trương công tác cứu hộ sau động đất khiến 2.800 người thiệt mạng ở Morocco

Nhiều ngôi làng ở Morocco bị san phẳng sau trận động đất 8-9

Tay không đào bới cứu người

Tại ngôi làng Moulay Brahim, thuộc vùng núi High Atlas của Morocco, 3.000 người dân bỗng đối mặt với cái chết và sự tàn phá bất ngờ. Ở trung tâm của ngôi làng nông thôn nghèo nàn nằm trải dài trên sườn núi dốc này, hầu như không có tòa nhà nào còn nguyên vẹn. Có những nhà vẫn đứng vững nhưng các tầng bị nứt lún không biết sẽ sập đổ lúc nào.

Nhưng thiệt hại nặng nề nhất là tính mạng con người. Người dân Moulay Brahim cho biết, đã có hơn 30 người thiệt mạng sau vụ động đất. Ngay sau thảm họa, dân làng đã đào bới để cứu người sống và đưa người chết ra khỏi đống đổ nát bằng những công cụ thô sơ nhất, sơ cứu những người sống sót cho đến khi xe cấp cứu có thể đến làng.

“Tôi đang ngủ thì trận động đất xảy ra. Tôi không thể thoát ra ngoài vì mái nhà sập xuống người và bị mắc kẹt. Tôi đã được những người hàng xóm cứu sống khi dùng tay không đào bới dưới đống đổ nát. Giờ tôi đang ở nhờ nhà họ vì nhà tôi đã bị phá hủy hoàn toàn”, bà Fatna Bechar kể.

“Khi động đất xảy ra, mặt đất bắt đầu rung chuyển. Lúc đầu chỉ là một cơn chấn động nhỏ, sau đó thêm 10 cơn chấn động nữa ập đến rất nhanh. Tất cả chúng tôi đều chạy thẳng ra khỏi nhà và ở bên ngoài kể từ đó”, Moulay Ali Azouad, một trong số những người ngủ ngoài trời cùng gia đình bên lề một trong những con đường chính của làng cho biết. Anh chỉ vào một bãi đá ở phía bên kia đường: “Phụ nữ ngủ ở đó, còn đàn ông ngủ trên vỉa hè ở đây”. Dân làng đã nhận được một số vật dụng thiết yếu ban đầu từ lực lượng cứu trợ nhưng tương lai xa hơn thì không ai biết, liệu ngôi làng đổ nát của họ sẽ được xây dựng lại thế nào.

Nhưng thảm cảnh hơn, tại làng Tinmel, hầu hết mọi ngôi nhà đều bị nghiền nát và toàn bộ người dân trở thành vô gia cư. Mùi hôi thối của xác động vật bị chôn vùi dưới đống đổ nát lan khắp ngôi làng.

Ông Mouhamad Elhasan, 59 tuổi, cho biết ông đang ăn tối với gia đình thì trận động đất xảy ra. Con trai 31 tuổi của ông bỏ chạy ra ngoài và bị mái nhà hàng xóm sập xuống, mắc kẹt dưới đống đổ nát. Nghe tiếng kêu cứu, ông Elhasan lao vào tìm kiếm con trai mình. Nhưng sau khi tiếng kêu khóc ngừng lại và ông tìm đến nơi thì con trai thì ông đã chết.

Chạy đua công tác cứu hộ

Đoạn phim từ ngôi làng hẻo lánh Imi N'Tala, được nhân viên cứu hộ người Tây Ban Nha Antonio Nogales thuộc nhóm viện trợ Bomberos Unidos Sin Fronteras (Những người lính cứu hỏa thống nhất không biên giới) quay lại cho thấy, những người đàn ông và chó nghiệp vụ leo trèo trên những sườn dốc phủ đầy đống đổ nát. “Mức độ hủy diệt là… tuyệt đối. Không một ngôi nhà nào còn nguyên vẹn”, Nogales mô tả về tình hình hôm 11-9. Bất chấp mức độ thiệt hại, ông cho biết lực lượng cứu hộ vẫn hy vọng tìm thấy người sống sót.

Sau phản ứng ban đầu khá chậm, quân đội Morocco cho biết, họ đang tăng cường các đội tìm kiếm cứu nạn, cung cấp nước uống và phân phát thực phẩm, lều và chăn. Một con đường lớn nối dãy núi High Atlas với Marrakech vào tối 11-9 đã được khai thông khi các phương tiện hạng nặng và tình nguyện viên chở hàng cứu trợ tiến về một số cộng đồng bị ảnh hưởng nặng nề nhất.

Morocco đã chấp nhận lời đề nghị cử lực lượng cứu hộ đến trợ giúp từ 4 nước Tây Ban Nha, Anh, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Qatar. Algeria cho biết họ đã bố trí 3 máy bay để vận chuyển nhân viên cứu hộ và hàng hóa viện trợ.

Nhưng theo các chuyên gia, một ưu tiên quan trọng để giúp những người sống sót sau trận động đất có thể duy trì sự sống chính là họ cần được tiếp cận với nước uống sạch và các điều kiện vệ sinh phù hợp. Trả lời Al Jazeera, bà Catarina de Albuquerque nói, với tư cách là cựu báo cáo viên đặc biệt của Liên hợp quốc về nhân quyền đối với nước sạch và vệ sinh, bà đã chứng kiến những kịch bản tương tự khắp các trận động đất từ Nepal, Haiti, Pakistan đến Thổ Nhĩ Kỳ và Syria. Đầu tiên và quan trọng nhất, các nhóm nhân đạo làm việc tại các vùng bị ảnh hưởng bởi trận động đất ở Morocco nên hành động kịp thời để thiết lập nhà vệ sinh tạm thời, cung cấp nước uống sạch và các vật dụng vệ sinh thiết yếu. Bài học quan trọng khác, là bất cứ nước nào, nếu có thể hãy lắp đặt các nguồn nước có khả năng chống chịu động đất tại các trường học và trung tâm cộng đồng để những nơi đó sẽ trở thành nơi trú ẩn tạm thời khi xảy ra thảm họa.