Khó khăn trong xử lý vi phạm đất đai sau khi doanh nghiệp bàn giao ở Gia Khánh
Nhiều trường hợp vi phạm đất đai, trật tự xây dựng đối với diện tích đất do Nông trường Tam Đảo, nay là Công ty TNHH đầu tư sản xuất và phát triển nông nghiệp VinEco Tam Đảo (VinEco Tam Đảo) bàn giao cho thị trấn Gia Khánh (Bình Xuyên) quản lý đang được chính quyền địa phương tập trung xử lý. Tuy nhiên, có nhiều yếu tố do lịch sử để lại, sự buông lỏng quản lý ở phía doanh nghiệp (DN)… nên việc xử lý những sai phạm hiện nay gặp nhiều khó khăn.
Cán bộ địa chính thị trấn Gia Khánh (Bình Xuyên) rà soát hiện trạng sử dụng đất, kịp thời phát hiện và hạn chế các vụ vi phạm đất đai trên địa bàn
Theo Kết luận thanh tra ngày 20/8/2021 của Thanh tra tỉnh, tổng diện tích đất mà thị trấn Gia Khánh nhận bàn giao trên 1,35 triệu m2, ít hơn gần 10 nghìn m2 so với diện tích đất thu hồi nêu trong Quyết định số 693 của UBND tỉnh, với lý do địa phương chưa nhận bàn giao diện tích gần 10 nghìn m2 vì VinEco Tam Đảo đang có hợp đồng giao khoán cho các hộ dân.
Những loại đất có nhiều sai phạm bao gồm nhóm đất nông nghiệp, phi nông nghiệp và nhóm đất chưa sử dụng.
Tại thời điểm trước khi nhận bàn giao đất ngày 26/4/2019, VinEco Tam Đảo đã ký 52 hợp đồng giao khoán đất cho các gia đình, cá nhân với tổng diện tích trên 676 nghìn m2; trong đó có 46 hợp đồng có vi phạm trên đất giao khoán; 6 trường hợp không được giao khoán nhưng có vi phạm trên diện tích đất DN bàn giao.
Các vi phạm chủ yếu như đổ đất, san lấp mặt bằng, đào ao; xây dựng nhà cấp 4, nhà tầng, nhà sàn, chuồng trại chăn nuôi… ở 41 vị trí khu đất với diện tích gần 14 nghìn m2.
Sau thời điểm nhận bàn giao đất, UBND thị trấn Gia Khánh đã tiến hành rà soát lại 51 trường hợp vi phạm cũ sử dụng đất sai mục đích, diện tích trên 79 nghìn m2; trong đó có 40 trường hợp xây dựng nhà, chuồng trại, 25 trường hợp đào ao, 7 trường hợp san lấp mặt bằng, 14 trường hợp xây tường rào.
Có 3 trường hợp vi phạm mới với diện tích trên 2.000m2. Thanh tra tỉnh cũng đã xác minh 13/54 trường hợp vi phạm sử dụng đất mà thị trấn nhận bàn giao thì có 11 trường hợp vi phạm sử dụng đất sai mục đích, xây dựng công trình, đổ đất san lấp; 2 trường hợp tự ý chia tách, giao khoán đất trái phép cho người khác…
Theo bà Nguyễn Thị Hồng Tuyến, Bí thư Đảng ủy thị trấn Gia Khánh, do nhiều yếu tố khách quan, đến nay, 51 trường hợp vi phạm đất đai cũ vẫn chưa được xử lý dứt điểm.
Đối với 3 trường hợp vi phạm mới, UBND thị trấn đã tiến hành lập biên bản, xử phạt hành chính 2 trường hợp; trường hợp còn lại đang tiếp tục xử lý.
Sau khi nhận bàn giao đất, UBND thị trấn không ký hợp đồng giao thầu đất khoán cho bất kỳ trường hợp nào thuộc phạm vi đất nhận bàn giao nhưng đã thực hiện thu sản lượng đất giao khoán đối với 52 trường hợp có hợp đồng giao khoán và 134 trường hợp nhận khoán không có hợp đồng với tổng diện tích đất giao khoán được thu sản lượng là trên 1 triệu m2; sản lượng giao khoán 2 năm (năm 2019, 2020) đã thu tổng số tiền trên 831 triệu đồng.
Để xảy ra nhiều sai phạm nêu trên phần lớn trách nhiệm thuộc về phía DN. Bởi trước thời điểm bàn giao đất cho địa phương quản lý, VinEco Tam Đảo chưa thực hiện tốt nghĩa vụ và trách nhiệm của người sử dụng đất trong việc thực hiện các biện pháp bảo vệ đất theo quy định của pháp luật; dẫn đến việc khi bàn giao lại cho địa phương quản lý, các vi phạm còn tồn tại, chưa được xử lý dứt điểm.
Ngay sau khi nhận bàn giao đất, Đảng ủy thị trấn đã chỉ đạo UBND thị trấn quản lý chặt chẽ, hạn chế tối đa các trường hợp lấn chiếm, sử dụng sai mục đích. UBND thị trấn đã xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện kết luận của Thanh tra tỉnh, quán triệt; giao nhiệm vụ cụ thể cho từng đồng chí ủy viên Ban Thường vụ, đảng viên phụ trách lĩnh vực liên quan đến đất đai; Bí thư chi bộ, tổ trưởng tổ dân phố tích cực tuyên truyền để người dân không tái phạm.
Đồng thời, thành lập Ban chỉ đạo giải quyết tồn tại, vi phạm về đất đai do Chủ tịch UBND thị trấn làm trưởng ban; thành lập tổ xử lý vi phạm về đất đai do Phó Chủ tịch UBND thị trấn phụ trách lĩnh vực đất đai làm tổ trưởng.
Chỉ đạo các tổ chức đoàn thể, tổ trưởng các tổ dân phố thường xuyên tuyên truyền, vận động tới toàn thể cán bộ, hội viên và người dân thực hiện nghiêm Luật Đất đai thông qua hệ thống loa truyền thanh, các buổi họp dân.
Để hạn chế đến mức thấp nhất những vi phạm đất đai, đối với những trường hợp chuyển nhượng, tặng cho đất VinEco Tam Đảo bàn giao, UBND thị trấn kiên quyết không xác nhận, chứng thực hợp đồng chuyển nhượng, cho tặng giữa những tổ chức và cá nhân.
Trong quá trình xử lý những sai phạm về đất đai trên địa bàn, khó khăn lớn nhất của chính quyền địa phương là phần diện tích đất do VinEco Tam Đảo bàn giao nằm đan xen với các diện tích đất khác thuộc các khu dân cư; một số hộ dân lân cận trước đây đã sử dụng, lấn chiếm lên phần diện tích đất của DN.
Khi Nông trường Tam Đảo xưa thanh lý hợp đồng đã không mời trực tiếp các hộ mà chỉ gửi bản thanh lý qua đường bưu điện nên một số hộ dân không chấp thuận việc bàn giao diện tích lại cho thị trấn Gia Khánh quản lý. Một số diện tích đất vẫn còn tài sản, công trình trên đất của VinEco Tam Đảo chưa thanh lý, di dời ở khu vực nhà kho, nhà Đội…
Thời gian tới, thị trấn Gia Khánh tiếp tục tăng cường công tác quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn. Rà soát lại, củng cố hồ sơ để xử lý các trường hợp vi phạm liên quan đến đất nhận bàn giao.
Thống kê cụ thể các tài sản của VinEco Tam Đảo và các đơn vị tiền thân như Nông trường Tam Đảo, Công ty TNHH MTV Nông – Công nghiệp Tam Đảo, báo cáo các cấp có thẩm quyền để xử lý theo quy định. Tăng cường tuyên truyền, vận động và thông báo cho các tổ chức, cá nhân khẩn trương tháo dỡ công trình vi phạm, khôi phục lại hiện trạng ban đầu của đất.
Đối với trường hợp tổ chức, cá nhân không tự giác thực hiện, địa phương lập danh sách báo cáo UBND huyện để lập phương án cưỡng chế theo quy định. Trong trường hợp có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự sẽ chuyển hồ sơ đến cơ quan chức năng để xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật.
