Kỷ niệm 120 năm Ngày sinh đồng chí Trần Phú (1/5/1904 - 1/5/2024): Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng, người con ưu tú của dân tộc

Truyền thống cách mạng quê hương, cùng với truyền thống gia đình đã dưỡng dục nên một người chiến sĩ cộng sản kiên trung, bất khuất, người con ưu tú của dân tộc.

Quang cảnh Hội thảo khoa học “Tổng Bí thư Trần Phú - Chiến sĩ cộng sản kiên trung, bất khuất, người con ưu tú của dân tộc Việt Nam”, tháng 4-2024.

Kiên trì xây dựng Đảng

Bước ngoặt trong cuộc đời cách mạng của đồng chí Trần Phú là vào giữa năm 1926, đồng chí được cử sang Quảng Châu (Trung Quốc) bắt liên lạc với Hội Việt Nam cách mạng thanh niên. Tại đây, đồng chí đã gặp lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc và tham gia vào lớp huấn luyện cán bộ do Người trực tiếp giảng dạy. Là một trong những học trò xuất sắc, Trần Phú được Nguyễn Ái Quốc giới thiệu sang học tại Trường Đại học Phương Đông ở Mátxcơva (Liên Xô).

Đầu tháng 11-1929, sau khi tốt nghiệp Trường Đại học Phương Đông, nhận chỉ thị của Quốc tế Cộng sản, đồng chí Trần Phú về nước. Sau một thời gian ngắn, đồng chí được bổ sung vào Ban Chấp hành Trung ương lâm thời Đảng Cộng sản Việt Nam và được giao trọng trách soạn thảo dự thảo Luận cương chính trị của Đảng. Dự thảo đã được Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lâm thời Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ nhất (tổ chức tháng 10-1930) thông qua. Cũng trong hội nghị này, đồng chí được bầu là Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng.

Luận cương chính trị thể hiện nhiều tư tưởng quan trọng về Đảng Cộng sản của đồng chí Trần Phú. Bên cạnh việc tiếp tục khẳng định vị trí, vai trò của Đảng đối với cách mạng Việt Nam, Luận cương đã chỉ ra những nguyên lý về xây dựng Đảng kiểu mới ở một nước thuộc địa nửa phong kiến như Việt Nam: “Điều cốt yếu cho sự thắng lợi cách mạng ở Đông Dương là cần phải có một Đảng Cộng sản, có một đường lối chính trị đúng, có kỷ luật, tập trung, mật thiết liên lạc với quần chúng và từng trải tranh đấu mà trưởng thành. Đảng là đội tiền phong của vô sản giai cấp lấy chủ nghĩa Các Mác và Lênin làm gốc”. Sự phát triển về những nguyên tắc xây dựng Đảng kiểu mới bảo đảm cho Đảng luôn giữ vững bản chất giai cấp công nhân, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, đáp ứng nhu cầu nhiệm vụ chính trị của Đảng qua các thời kỳ cách mạng.

Trên cương vị Tổng Bí thư, đồng chí Trần Phú đã có những đóng góp to lớn trong việc xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Đồng chí luôn nhấn mạnh vai trò lãnh đạo của Đảng và những vấn đề đặt ra trong công tác xây dựng Đảng. Đồng chí là người có công trong việc bônsêvích hóa tư tưởng trong Đảng, kiên trì xây dựng Đảng theo những nguyên lý, nguyên tắc của chủ nghĩa Mác - Lênin. Ban Chấp hành Trung ương Đảng do đồng chí Trần Phú đứng đầu đã kịp thời đề ra chủ trương, biện pháp nhằm đẩy mạnh phong trào cách mạng, củng cố tổ chức Đảng các cấp, uốn nắn kịp thời những biểu hiện hữu khuynh, "tả" khuynh trong Đảng. Nhờ đó đã chống được chính sách khủng bố trắng của địch, hệ thống tổ chức Đảng được củng cố và kiện toàn, bảo toàn được lực lượng cách mạng.

Hoảng sợ trước sự phát triển của phong trào cách mạng và uy tín của Đảng Cộng sản không ngừng được nâng cao, thực dân Pháp đã ráo riết truy lùng, bắt giam đồng chí Trần Phú tại Khám lớn - Sài Gòn. Bị kẻ thù dụ dỗ, mua chuộc, tra tấn dã man, Trần Phú vẫn một lòng kiên trung với Đảng. Ngày 6-9-1931, đồng chí trút hơi thở cuối cùng tại Nhà thương Chợ Quán (Sài Gòn), khi mới 27 tuổi.

Cuộc đời cách mạng của đồng chí Trần Phú tuy ngắn ngủi nhưng đã để lại cho kho tàng lý luận cách mạng Việt Nam nhiều tư tưởng quan trọng, trong đó có tư tưởng về xây dựng Đảng. Đồng chí còn là một tấm gương sáng chói về chí khí cách mạng và tinh thần bất khuất của một chiến sĩ cộng sản.

Vận dụng, phát huy những tư tưởng về xây dựng Đảng

Vận dụng, phát huy những tư tưởng về xây dựng Đảng, đặc biệt tấm gương đạo đức cách mạng của đồng chí Trần Phú, Đảng bộ thành phố Hà Nội đã nêu cao tính tiền phong, gương mẫu, tích cực đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo, tăng cường công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, tạo tiền đề quan trọng thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ XVII Đảng bộ thành phố.

Góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ XVII Đảng bộ thành phố, Thành ủy Hà Nội đã sớm ban hành Chương trình số 01-CTr/TU ngày 17-3-2021 về “Tăng cường công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng Đảng bộ và hệ thống chính trị thành phố trong sạch, vững mạnh; đẩy mạnh cải cách hành chính giai đoạn 2021-2025". Đây là chương trình cốt lõi, xương sống, với quyết tâm cao xây dựng cấp ủy và tổ chức cơ sở Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh; xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên thực sự gương mẫu.

Theo đó, Thành ủy đã ban hành Nghị quyết số 04-NQ/TU ngày 31-5-2021 về “Tập trung xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ các cấp nhiệm kỳ 2020-2025 và những năm tiếp theo”. Nghị quyết đặt mục tiêu xây dựng đội ngũ cán bộ, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp thành phố có tư duy, khát vọng đổi mới; có năng lực, uy tín ngang tầm nhiệm vụ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị, ứng phó với tình huống khó khăn, phức tạp phát sinh và nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh, đối ngoại của Thủ đô trong giai đoạn mới.

Thời gian qua, Đảng bộ thành phố đã tập trung lãnh đạo, đổi mới mạnh mẽ công tác giáo dục chính trị, tư tưởng. Hà Nội là địa phương đi đầu trong cả nước về ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số, quán triệt các nghị quyết bằng hình thức trực tiếp, kết hợp với trực tuyến và phát sóng trực tiếp trên truyền hình đến cán bộ, đảng viên và nhân dân; đẩy mạnh giáo dục đạo đức cách mạng, tăng cường công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Đồng thời, thành phố tích cực xây dựng, lan tỏa nếp sống thanh lịch, văn minh, bồi đắp và hoàn thiện nhân cách con người Thủ đô. Nhiều địa phương, đơn vị đã có cách làm hay, sáng tạo, có sức lan tỏa sâu rộng trong quần chúng nhân dân.

Ngay từ đầu nhiệm kỳ Đại hội lần thứ XVII, Thành ủy đã tập trung đổi mới phương thức lãnh đạo, bảo đảm toàn diện, sâu sắc, cụ thể. Thành ủy tập trung lựa chọn đúng trọng tâm, trọng điểm về những vấn đề cấp thiết, cấp bách, đáp ứng yêu cầu của nhân dân trong giải quyết những vướng mắc tồn đọng. Đó là đẩy mạnh rà soát chức năng, nhiệm vụ, sắp xếp, kiện toàn, tinh gọn đầu mối; tập trung chỉ đạo triển khai quyết liệt các giải pháp tinh giản biên chế, trọng tâm là đẩy mạnh chuyển các đơn vị sự nghiệp công lập sang tự chủ tài chính. Thành phố đã chỉ đạo, triển khai bài bản, khoa học việc thí điểm mô hình chính quyền đô thị, không tổ chức hội đồng nhân dân cấp phường; qua đó, khắc phục tình trạng cồng kềnh, hoạt động kém hiệu quả của bộ máy chính quyền cơ sở.

Mặt khác, thành phố có tư duy tầm chiến lược, tập trung triển khai các chủ trương lớn như lập đồ án điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065; xây dựng Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và hoàn thiện hồ sơ dự án Luật Thủ đô (sửa đổi) để trình Quốc hội thông qua.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ thành phố, cả hệ thống chính trị đã vào cuộc quyết liệt và giải quyết hiệu quả nhiều việc mới, việc khó như hoàn thành giải phóng mặt bằng Dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội đúng cam kết. Kinh tế Thủ đô liên tục tăng trưởng, năng suất lao động ngày càng tăng. Tính đến hết năm 2023, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 0,03%; tỷ lệ hộ cận nghèo là 0,7%[1]. Việc thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh có nhiều đổi mới, sáng tạo phù hợp với thực tiễn. Đến nay, Hà Nội đã ký thỏa thuận hợp tác với 61 thủ đô, thành phố các nước; có quan hệ kinh tế thương mại với gần 200 quốc gia và vùng lãnh thổ và là thành viên của nhiều tổ chức quốc tế có uy tín trên thế giới.

Với những thành tựu đạt được, Hà Nội đã được Trung ương đánh giá cao, tạo dựng được niềm tin, sự ủng hộ của nhân dân. Tiếp tục học tập tấm gương đạo đức, cách mạng của đồng chí Trần Phú, Đảng bộ thành phố Hà Nội quyết tâm đoàn kết thống nhất, đổi mới sáng tạo, vững bước phát triển trong thời kỳ hội nhập quốc tế sâu rộng.

Tiến sĩ Hoàng Thị Phương
(Trường Đào tạo cán bộ Lê Hồng Phong thành phố Hà Nội)

-----------

[1] https://dangcongsan.vn/xay-dung-dang/danh-gia-khach-quan-va-khoa-hoc-moi-mat-cua-thu-do-qua-40-nam-doi-moi-662113.html.