Nga giành thêm nhiều lãnh thổ, đánh dấu thời điểm 'cực kỳ nguy hiểm' của Ukraine
Các chuyên gia quân sự nhận định, các cuộc tiến công gần đây của Nga đã đặt Ukraine vào tình thế vô cùng nguy hiểm.
Nga giành thêm nhiều lãnh thổ
Trong 3 ngày qua, quân đội Nga, được hỗ trợ bởi các chiến đấu cơ, pháo và UAV cảm tử, đã tấn công ồ ạt dọc biên giới Đông Bắc Ukraine và kiểm soát được 9 ngôi làng cũng như các vùng lãnh thổ, đồng thời giành được số km vuông trong một ngày nhiều hơn bất kỳ thời điểm nào khác trong xung đột, ngoại trừ giai đoạn đầu.
Tại một số nơi, Ukraine đang rút quân và các chỉ huy đã đổ lỗi cho nhau về những thất bại này.
Lữ đoàn 57 của Ukraine khai hỏa lựu pháo tự hành về phía các lực lượng của Nga. Ảnh: Reuters
Các chuyên gia quân sự nhận định, cuộc tiến công của Nga đã đặt Ukraine vào tình thế vô cùng nguy hiểm. Các lực lượng của Kiev đã phàn nàn trong nhiều tháng qua về tình trạng thiếu đạn dược nghiêm trọng - vốn trở nên tồi tệ hơn do những bất đồng trong Quốc hội Mỹ về việc thông qua gói hỗ trợ quân sự quan trọng. Bên cạnh đó, các binh lính Ukraine đều đã kiệt sức.
Hơn 2 năm chiến đấu với một quốc gia có dân số gấp 3 lần đã khiến Kiev hao mòn binh lực và gặp khó khăn trong việc tuyển quân. Mới đây, Quốc hội Ukraine đã thông qua một dự luật cho phép một bộ phận tù nhân được gia nhập quân đội để đổi lấy khả năng được tha bổng có điều kiện khi kết thúc thời kỳ phục vụ trong quân ngũ.
Một chỉ huy Ukraine đã có động thái khác thường ngày 12/5 khi chỉ trích những người chỉ huy khác về điều mà ông gọi là phòng tuyến biên giới tồi tệ.
"Tuyến phòng thủ đầu tiên gồm các công sự và mìn không tồn tại. Đối phương tự do tiến vào vùng xám dọc biên giới, về nguyên tắc lẽ ra không phải là vùng xám", Denys Yaroslavsky, một chỉ huy trinh sát cho hay.
Các quan chức Ukraine khác đã phủ nhận việc các lực lượng của nước này chưa được chuẩn bị, đồng thời cho biết các bài báo về việc đó rõ ràng đang làm sai lệch thông tin để mang lại lợi thế cho Nga.
Chỉ huy Yaroslavsky cho biết, giao tranh trên đường phố đã nổ ra ở Vovchansk, một thị trấn nhỏ gần Kharkiv và hiện nó đã bị bao vây.
"Tôi nói ra điều này bởi chúng tôi có thể chết và không ai biết sự thật. Vậy thì tất cả những điều này là vì cái gì?", ông Yaroslavsky nói.
New York Times đưa tin, thành phố Kharkiv cách biên giới hơn 30km hiện vẫn an toàn. Tuy nhiên, Nga đang gây sức ép lên Lyptsi - một thị trấn nhỏ thậm chí còn gần Kharkiv hơn cả Vovchansk. Người dân đã sơ tán khỏi đây ngày 12/5 cho biết, tình hình ở Lyptsi không tốt lắm.
"Trong 3 ngày qua, họ đang nã pháo vào chúng tôi 10 phút một lần. Có pháo, bom thả từ trên không và UAV xung quanh. Tôi có thể nghe thấy tiếng trực thăng và đó không phải là trực thăng của chúng tôi", bà Halyna Surina, một người chạy khỏi Lyptsi ngày 12/5 nói.
Việc giành được Lyptsi sẽ giúp Nga đặt Kharkiv trong tầm bắn của các hệ thống pháo. Với Ukraine, điều này gợi nhắc họ về một kịch bản từng xảy ra.
Nga đã tạo ra tình huống tương tự vào đầu năm 2022 khi tấn công như vũ bão vào biên giới phía Bắc, giành được một số ngôi làng và thị trấn nhỏ, đồng thời tiến đến con đường vòng cung bao quanh Kharkiv. Trong nhiều tháng, thành phố này liên tục chịu các cuộc tấn công pháo và tên lửa.
Một phần trong kế hoạch của Nga với cuộc tấn công tổng lực này, theo các nhà phân tích quân sự là đe dọa Kharkiv và buộc Ukraine phải di chuyển quân đội ở các chiến trường khác, đặc biệt là tại Donbass. Đó chính xác là những điều đang diễn ra.
"Như nhiều nhà phân tích nhận định, Nga hiểu rõ, bất lợi lớn của Ukraine là tình trạng thiếu nhân lực. Việc phải dàn mỏng lực lượng trên tiền tuyến đồng nghĩa với việc trao cho đối phương lợi thế để đạt được đột phá". Franz-Stefan Gady, nhà phân tích quân sự tại Vienna nhận định.
Bên cạnh đó, có một động cơ lớn hơn và mang tính chiến lược hơn. Với quân đội Nga, việc đe dọa Kharkiv có thể đánh vào tinh thần chiến đấu của Ukraine và đồng minh của nước này. Điều này có lẽ sẽ gia tăng sức ép lên giới lãnh đạo Ukraine để đàm phán một thỏa thuận với Nga.
Giới chức Nga muốn đẩy lùi các lực lượng Ukraine khỏi khu vực biên giới và tạo ra một vùng đệm. Các lực lượng của Moscow, với sự hỗ trợ của xe tăng, pháo và chiến đấu cơ trong thời gian qua đã giành thêm nhiều thị trấn của Ukraine.
Đánh đấu thời điểm “cực kỳ nguy hiểm”
Một binh lính Ukraine hoạt động gần Kharkiv tiết lộ, anh và các đồng đội đã không ngủ trong nhiều ngày và vô cùng kinh ngạc trước các cuộc tiến công thần tốc của Nga.
Tổng tư lệnh Lực lượng Vũ trang Ukraine Oleksandr Syrsky thừa nhận tình hình đã "xấu đi đáng kể", song cho biết những nỗ lực của Nga nhằm xuyên thủng phòng tuyến Ukraine cho đến nay vẫn chưa thành công.
"Tình hình rất khó khăn nhưng các lực lượng của Ukraine đang làm mọi thứ để củng cố phòng tuyến cũng như các vị trí, đồng thời gây tổn thất cho đối phương", ông Syrskyi nói.
Tuy nhiên, theo Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW), các tuyên bố của Nga về việc kiểm soát 4 ngôi làng dường như là chính xác và miêu tả những thành quả gần đây của Moscow là "có tầm quan trọng chiến thuật". Ngày 12/5, Nga cũng tuyên bố giành thêm 5 ngôi làng nữa.
Ngoại trưởng Anh David Cameron nhận định với Sky News rằng cuộc tấn công của Nga đánh dấu một thời điểm "cực kỳ nguy hiểm" trong xung đột.
Cuộc tấn công của Nga có thể yêu cầu Ukraine phải tái triển khai quân đội tới mặt trận phía Bắc, giữa bối cảnh Moscow đang thăm dò khu vực phía Nam và phía Đông. Các blogger quân sự Nga cho biết, các lực lượng của Moscow đang tìm kiếm cơ hội để đẩy lùi Ukraine giữa bối cảnh phương Tây trì hoãn hỗ trợ.
Ngày 12/5, thị trấn Vovchansk đã đối mặt với các cuộc tấn công liên tục từ Nga. Volodymyr Tymoshko, người đứng đầu cảnh sát khu vực Kharkiv cho biết quân đội Nga đã đến ngoại ô thị trấn và tiếp cận nó từ 3 hướng. Theo ông Volodymyr Tymoshko, Nga đang kết hợp tấn công trên không với tấn công bộ binh, chiến thuật từng được sử dụng thành công ở Bakhmut và Avdiivka thuộc khu vực Donetsk.
Dù vậy, một số nhà phân tích tin rằng cho dù tình hình của Ukraine hiện nay tồi tệ như thế nào thì điều đó sẽ không thay đổi toàn bộ hướng đi của cuộc xung đột.
Thibault Fouillet, Phó Giám đốc Viện cứu Chiến lược và Quốc phòng - một trung tâm nghiên cứu của Pháp cho biết, những diễn biến gần đây "hầu như không tác động đến cuộc xung đột nói chung" khi Nga chỉ đạt được những thành quả hạn chế và phải trả giá đắt.
