Những ý kiến tâm huyết góp ý vào dự thảo văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc MTTQ Việt Nam lần thứ X, nhiệm kỳ 2024-2029

Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Nguyễn Thị Thu Hà và Phó Chủ tịch Nguyễn Hữu Dũng chủ trì Hội nghị

Tham dự Hội nghị có Ban Chủ nhiệm, các chuyên gia, nhà khoa học trong các Hội đồng tư vấn của UBTƯ MTTQ Việt Nam; thành viên Tiểu ban, Tổ giúp việc Tiểu ban Văn kiện, Tiểu ban nghiên cứu sửa đổi Điều lệ MTTQ Việt Nam; đại diện lãnh đạo các ban, đơn vị cơ quan UBTƯ MTTQ Việt Nam.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký UBTƯ MTTQ Việt Nam Nguyễn Thị Thu Hà nhấn mạnh, đây là một Hội nghị đặc biệt bởi có sự tham gia của các đại biểu có kinh nghiệm trong công tác Mặt trận, những ý kiến góp ý của đại biểu tham dự Hội nghị sẽ góp phần quan trọng vào dự thảo Báo cáo của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam khóa IX tại Đại hội đại biểu toàn quốc MTTQ Việt Nam lần thứ X, nhiệm kỳ 2024-2029 (Báo cáo chính trị) và nội dung sửa đổi, bổ sung Điều lệ MTTQ Việt Nam.

Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Nguyễn Thị Thu Hà phát biểu khai mạc Hội nghị

Từ nội dung đề ra tại Hội nghị, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Nguyễn Thị Thu Hà đề nghị, đại biểu tham dự tập trung thảo luận vào nội dung Báo cáo chính trị, trong đó tập trung vào một số điểm mới về mục tiêu, chương trình hành động mà Báo cáo nêu dựa trên cơ sở văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII và các Nghị quyết tại Hội nghị Ban Chấp hành trung ương khóa XIII đối với những vấn đề liên quan đến MTTQ Việt Nam; góp ý vào hệ thống chỉ tiêu liên quan đến phong trào thi đua, công tác an sinh - xã hội, công tác cán bộ; đặc biệt là nội dung 6 chương trình hành động với nội dung “Xây dựng khu dân cư tự quản, đoàn kết, ấm no, hạnh phúc” …

Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Nguyễn Thị Thu Hà cũng đề nghị đại biểu tham dự cũng tập trung thảo luận vào nội dung sửa đổi Điều lệ MTTQ Việt Nam như: các tiêu chí, cách thức đối với việc kết nạp các tổ chức thành viên; việc phân cấp, phân quyền và văn bản mới liên quan đến chức năng, nhiệm vụ của Cơ quan MTTQ Việt Nam; những vấn đề mới liên quan tới chế độ chuyên gia, biệt phái, đội ngũ cố vấn đối với công tác Mặt trận; chức năng, nhiệm vụ của Hội đồng Tư vấn; …

Ông Nguyễn Ngọc Minh, Phó Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Khoa học - Giáo dục và Môi trường phát biểu tại Hội nghị

Ông Nguyễn Ngọc Minh, Phó Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Khoa học - Giáo dục và Môi trường cho rằng, dự thảo báo cáo chính trị cần phải được diễn đại theo hướng thời sự hơn và mạnh mẽ hơn nữa, phải thể hiện được vai trò của MTTQ Việt Nam khi cùng với nhân dân chung tay xây dựng đất nước Việt Nam ngày càng giàu mạnh, văn minh, hạnh phúc.

Theo ông Nguyễn Ngọc Minh, ngoài việc đưa ra những cụm từ “đẩy mạnh …”, dự thảo Báo cáo cần tạo được sự đồng tình ủng hộ của nhân dân trong thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Chính phủ, điển hình là các hoạt động phòng chống tham nhũng, tiêu cực và cần phải tạo cơ hội để chấn chỉnh, sàng lọc, đánh giá chất lượng cán bộ, xây dựng được bộ máy trong sạch, có chất lượng cao, có đầy đủ năng lực, đạo đức, là đầu tàu để xây dựng đất nước phát triển tiến bộ và hòa nhập với xu thế của khu vực và thế giới.

Ông Minh cũng nhấn mạnh đến việc phải phát huy những thế mạnh của Việt Nam đối với việc tăng tốc chiếm lĩnh những đỉnh cao trong phát triển kinh tế - xã hội, xuất khẩu nông nghiệp, chế biến hải sản; Hay trong thời kỳ công nghiệp số, công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, sản xuất chíp bán dẫn… cũng đang là những vấn đề thời sự mà Việt Nam có cơ hội để bứt phá.

Ông Trần Hoàng Thám, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam phát biểu tại Hội nghị

Đồng quan điểm với ông Nguyễn Ngọc Minh, ông Trần Hoàng Thám, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cho rằng, Báo cáo chính trị trình Đại hội phải khẳng định được khối đại đoàn kết toàn dân tộc của đất nước ngày càng được tăng cường và củng cố vững chắc hơn; đồng thời phải nhận định được kết quả này là nhờ vào đường lối của Đảng và đoàn kết khối đại đoàn kết toàn dân tộc trên cơ sở đường lối, mục tiêu mà Đảng đề ra để xây dựng một đất nước công bằng, dân chủ, văn minh trong điều kiện kinh tế thị trường mới.

“Việc quy tụ khối đại đoàn kết này là nhờ vào sự đồng lòng của các tầng lớp người Việt Nam ở trong và ngoài nước; nhờ vào truyền thống lá lành đùm lá rách và sự nỗ lực của MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên trong nâng cao nhận thức của các tầng lớp nhân dân và kiều bào ta ở nước ngoài đối với việc triển khai chương trình hành động trong nhiệm kỳ 2019-2024”, ông Trần Hoàng Thám nêu ý kiến.

Ông Trần Ngọc Đường, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Dân chủ - Pháp luật phát biểu tại Hội nghị

Ông Trần Ngọc Đường, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Dân chủ - Pháp luật cho rằng, trong báo cáo chính trị cần có những đánh giá khái quát đậm nét lại khối đại đoàn kết toàn dân tộc của nước ta hiện nay để làm rõ dưới sự lãnh đạo của Đảng trong 5 năm qua khối đại đoàn kết toàn dân tộc đã có sự phát triển như thế nào cả chất và về lượng.

Đối với kết quả thực hiện chương trình hành động của MTTQ Việt Nam nhiệm kỳ 2019-2024, ông Đường kiến nghị cần dành những đánh giá, nhận xét xứng đáng cho hoạt động giám sát và phản biện xã hội; Cần làm rõ những kết quả đạt được và ý nghĩa vai trò của của giám sát, phản biện xã hội nhằm nâng cao nhận thức một bước nữa về chức năng này của MTTQ Việt Nam trong nhiệm kỳ tới. Cùng với đó cần đánh sâu sát hơn nữa đối với hoạt động và đóng góp của các Hội đồng Tư vấn, nhận diện rõ những tồn tại, hạn chế để các Hội đồng tiếp tục phát huy vai trò của mình và thực sự được ghi nhận như một cơ cấu trong tổ chức của Mặt trận.

“Trong nhiệm kỳ mới, báo cáo chính trị cần nêu ra phương hướng để phát huy mạnh mẽ vai trò, trách nhiệm của tổ chức thành viên và Hội đồng tư vấn. Đặc biệt cần thống nhất đầy đủ về nhận thức, cách thức tổ chức và cơ sở pháp lý cho hoạt động của Hội đồng tư vấn trong giai đoạn tới”, ông Đường kiến nghị.

Ông Trần Anh Tuấn, Chủ tịch Hiệp hội Khoa học hành chính Việt Nam phát biểu tại Hội nghị

Cũng cho ý kiến vào Báo cáo chính trị, ông Trần Anh Tuấn, Chủ tịch Hiệp hội Khoa học hành chính Việt Nam đề cập đến việc bổ sung thêm vấn đề "kiểm soát quyền lực nhà nước". Hiến pháp năm 2013 đã tạo nền tảng hiến định cho các cơ chế kiểm soát quyền lực nhà nước, trong đó có vai trò của MTTQ Việt Nam thông qua giám sát và phản biện xã hội. Nhưng đến nay, cơ chế nhân dân kiểm soát quyền lực nhà nước tuy đã ra đời bằng việc thể chế hóa trong Luật MTTQ Việt Nam về giám sát và phản biện xã hội, nhưng quy định chưa đầy đủ trình tự, thủ tục hiệu lực cũng như trách nhiệm của đối tượng chịu sự giám sát và phản biện xã hội.

Nhấn mạnh trong điều kiện thực hiện quản trị quốc gia thay cho quản lý nhà nước, cần thiết phải đổi mới mạnh mẽ tổ chức và hoạt động của MTTQ Việt Nam, đồng thời bổ sung nhiệm vụ tham gia, thậm chí trực tiếp thực hiện việc hoạch định chính sách, ông Tuấn cho rằng, đối với mục tiêu tổng quát tại điểm 1.4 chỉ đề cập đến đổi mới tổ chức bộ máy, nội dung và phương thức hoạt động của MTTQ Việt Nam, cần chỉnh lý lại nội dung này thành "Tập trung tổ chức bộ máy tinh gọn, hợp lý, đổi mới nội dung và nâng cao hiệu quả hoạt động của MTTQ Việt Nam...". Không nên chỉ sử dụng cụm từ "cán bộ" mà nên sử dụng "cán bộ, công chức, viên chức" thì bao quát hơn. Vì trong các cơ quan MTTQ các cấp vẫn có cả công chức, viên chức và cả người hoạt động không chuyên trách của Mặt trận.

Cũng theo ông Tuấn, về tiêu chí cụ thể, ở chức năng phản biện, không nên chỉ dừng lại ở việc phản biện xã hội các dự thảo văn bản mà phải tiến hành phản biện xã hội các văn bản đã ban hành - quá trình thực hiện mới phát sinh các bất cập hoặc thực hiện trong thời gian dài cần sửa đổi cho phù hợp.

“Trong điều kiện đang ứng dụng Công nghệ thông tin và chuyển đổi số hiện nay để đồng hành cùng các cơ quan Đảng, Nhà nước và đời sống xã hội, thực hiện tốt vai trò nòng cốt quyền làm chủ của nhân dân trong thực hiện cưo chế Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ thì phải xác định rõ chỉ tiêu nhiệm kỳ tới phải đạt 100% Ủy ban MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên thực hiện chuyển đổi số và ứng dụng CNTT trong hoạt động”, ông Tuấn đề nghị.

Ông Trần Đình Phùng, Phó Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về Tôn giáo phát biểu tại Hội nghị

Ông Trần Đình Phùng, Phó Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về Tôn giáo cho rằng, văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc MTTQ Việt Nam lần thứ X cần nhấn mạnh hơn về việc mở rộng, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc, liên minh giai cấp công nhân, nông dân, trí thức, công tác dân tộc, tôn giáo, kiều bào. Trong vấn đề phát huy vai trò của Mặt trận tham gia xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch, vững mạnh, tích cực tham gia phòng chống tham nhũng, tiêu cực, giám sát và phản biện xã hội cần có thêm nội dung và kết quả thực hiện, từ đó góp phần nâng cao lòng tin của nhân dân với Đảng, Nhà nước và công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

Theo ông Trần Đình Phùng, về nhiệm vụ trọng tâm, cần phát huy quyền làm chủ của nhân dân, tăng cường đồng thuận xã hội, giám sát và phản biện xã hội, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân, kịp thời phản ánh với Đảng, Nhà nước để Mặt trận thực sự đóng vai trò rất quan trọng trong hệ thống chính trị, đại diện và bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của các tầng lớp nhân dân.

"Cần chú ý cách diễn đạt trong báo cáo rõ ràng và sâu sắc hơn, đồng thời bổ sung hoạt động của các Hội đồng tư vấn của MTTQ Việt Nam và Ban Công tác Mặt trận ở khu dân cư theo chức năng, nhiệm vụ được giao", ông Phùng góp ý.

Ông Lê Bá Trình, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam phát biểu tại Hội nghị

Góp ý vào nội dung sửa đổi, bổ sung Điều lệ MTTQ Việt Nam, ông Lê Bá Trình, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cho rằng, cần có điều khoản quy định đối với chức danh Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam trong trường hợp bị thiếu, khuyết chức danh Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam vì lý do nào đó thì Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký sẽ điều hành hoạt động của Ban Thường trực, Đoàn Chủ tịch và Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cho đến khi cử được Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam thay thế. Việc bổ sung này sẽ được áp dụng trong trường hợp Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã được điều chuyển công tác khác.

Đối với nội dung quy định nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tại Khoản 2, Điều 14: “Hiệp thương dân chủ cử Đoàn Chủ tịch, cử, cử bổ sung, thay thế, cho thôi các chức danh Chủ tịch, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký, các Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam”, ông Lê Bá Trình cho rằng cần bổ sung: Trừ trường hợp được cấp có thẩm quyền điều chuyển công tác khác; cử bổ sung, thay thế, cho thôi Ủy viên Ủy ban, Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (trừ trường hợp cho thôi do bị kỷ luật quy định tại Điều 33).

Tại Khoản 9, Điều 17, ông Lê Bá Trình cho rằng, cần diễn đạt lại theo hướng: “Xem xét, quyết định hình thức kỷ luật đối với thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ở cấp Trung ương khi có vi phạm Điều lệ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và vi phạm pháp luật. Ủy quyền cho Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xem xét, xử lý kỷ luật đối với thành viên của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong một số trường hợp cụ thể”.

Ông Đỗ Duy Thường, Phó Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về Dân chủ - Pháp luật phát biểu tại Hội nghị

Nhấn mạnh vai trò của Ban Công tác Mặt trận ở khu dân cư là rất quan trọng, ông Đỗ Duy Thường, Phó Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về Dân chủ - Pháp luật cho rằng, MTTQ mỗi cấp đều đề ra chương trình hành động cụ thể, nhưng cuối cùng mà gắn với nhân dân là Ban Công tác Mặt trận.

Theo cơ cấu tổ chức, Ban Công tác Mặt trận không phải là một cấp chính quyền, không phải là một cấp Mặt trận, nhưng lại nằm dưới Tổ dân phố. Trong thực hiện xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh hiện nay, rất nhiều chung cư được xây dựng, số lượng hộ gia đình ngày một tăng, do đó cần xem xét có phụ cấp cho Trưởng ban Công tác Mặt trận.

“Hiện nay Nhà nước còn ít quan tâm đến đối tượng này. Sát dân nhất, trực tiếp với dân nhất trong tất cả cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước là Ban Công tác Mặt trận. Trong 6 chương trình hành động tại dự thảo văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc MTTQ Việt Nam lần thứ X cần lưu ý đến nội dung về Ban Công tác Mặt trận”, ông Thường gợi mở.

Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Nguyễn Thị Thu Hà phát biểu bế mạc Hội nghị

Tiếp thu ý kiến tâm huyết của đại biểu tại Hội nghị, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Nguyễn Thị Thu Hà đề nghị Ban soạn thảo, Tổ biên tập tiếp tục chỉnh sửa, từng bước hoàn thiện dự thảo văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc MTTQ Việt Nam lần thứ X, nhiệm kỳ 2024-2029 để trình xin ý kiến tại Hội nghị Đoàn Chủ tịch và Hội nghị Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam thời gian tới.

Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Nguyễn Thị Thu Hà mong muốn, với kinh nghiệm trong triển khai công tác Mặt trận trong thời gian qua, các chuyên gia, nhà khoa học trong các Hội đồng tư vấn của UBTƯ MTTQ Việt Nam tiếp tục có nhiều ý kiến góp ý xác đáng nhằm góp phần nâng cao vai trò, vị trí của MTTQ Việt Nam nhiệm kỳ 2024-2029.

Hương Diệp - ảnh Tiến Đạt