Pháp luật về thi hành án

Bà Phạm Kim Khuyến (ngụ ấp Thị 1, thị trấn Chợ Mới, được bà Trương Thị Hoa ủy quyền) cho biết, tháng 1/2019, vợ chồng bà Hoa thỏa thuận nhận chuyển nhượng 50.709m2 đất (tại ấp Phú Lâm, xã Lương An Trà, huyện Tri Tôn) của vợ chồng ông Hồ Minh Tấn, bà Nguyễn Thị Y (ngụ ấp Hưng Lợi, xã Đào Hữu Cảnh, huyện Châu Phú), giá gần 1,5 tỷ đồng.

Ngày 13/2/2019, hai bên làm tờ mua bán đất nông nghiệp. Gia đình bà Hoa đặt cọc 700 triệu đồng (nhưng giao 600 triệu đồng); phía ông Tấn, bà Y điềm chỉ, lăn tay vào giấy nhận tiền, giao bản photocopy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ), hẹn 1 tuần sau cùng đến văn phòng công chứng làm hợp đồng chuyển nhượng. Sau đó, gia đình bà Hoa phát hiện GCNQSDĐ do em vợ ông Tấn đứng tên. Tuy nhiên, người này không đến ký hợp đồng. Qua bản photocopy GCNQSDĐ, Văn phòng công chứng nhận định có dấu hiệu cắt dán, chỉnh sửa.

Xảy ra vướng mắc, các bên không thương lượng được. Bức xúc, vợ chồng bà Hoa tố cáo sự việc đến công an địa phương. Ngày 15/6/2020, họ làm đơn khởi kiện. Ngày 29/9/2020, Tòa án nhân dân huyện Châu Phú xét xử sơ thẩm vụ án dân sự “Tranh chấp hợp đồng đặt cọc”.

Bản án 186/2020/DS-ST buộc ông Hồ Minh Tấn, bà Nguyễn Thị Y liên đới trả cho ông Trần Văn Tốt, bà Trương Thị Hoa 600 triệu đồng và gần 100 triệu đồng tiền lãi. Bản án có hiệu lực pháp luật gần 3 năm, nhưng gia đình bà Hoa vẫn chưa nhận được tiền, hàng tháng phải trả tiền lãi do vay mượn đặt cọc đất.

Bà Phạm Kim Khuyến trình bày sự việc

Từ phản ánh của vợ chồng bà Hoa, luật sư Trần Ngọc Phước (Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh) cho biết, trước hết, người được thi hành án (ông Tốt, bà Hoa) có thể ủy quyền cho người khác thay mình yêu cầu thi hành án, xác minh điều kiện thi hành án, cung cấp thông tin về tài sản, thu nhập, điều kiện thi hành án của người phải thi hành án cho cơ quan thi hành án dân sự. Như vậy, về mặt pháp luật, bà Phạm Kim Khuyến đủ tư cách.

Qua hồ sơ vụ việc cho thấy, Cục Thi hành án Dân sự tỉnh và huyện Châu Phú đã thực hiện các bước đúng theo quy định của pháp luật. Văn bản 206/CCTHADS-GQKN, ngày 11/11/2022 của Chi cục Thi hành án Dân sự huyện Châu Phú cho thấy, ông Tấn, bà Y phải trả gần 700 triệu đồng cho vợ chồng bà Hoa theo Bản án 186/2020/DS-ST; đồng thời thi hành Quyết định thi hành án 121/QĐ-CCTHADS, ngày 10/11/2020, trả cho ông Nguyễn Văn Bình trên 2 tỷ đồng và lãi chậm thi hành án.

Qua xác minh bước đầu, ông Tấn, bà Y có nhà đất ở xã Đào Hữu Cảnh, có đất ruộng ở xã Lương An Trà. Họ có nghĩa vụ trả tiền theo bản án; nếu chưa đủ tiền sẽ trả trên tỷ lệ số nợ, thi hành án theo thứ tự thanh toán đã được quy định.

Điều 4 Nghị định 71/2016/NĐ-CP của Chính phủ quy định thời hạn, trình tự, thủ tục thi hành án hành chính và xử lý trách nhiệm đối với người không thi hành bản án, quyết định của tòa án. Cá nhân, cơ quan, tổ chức phải “chấp hành nghiêm bản án, quyết định của tòa án, bảo đảm lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân”.

Cũng theo nghị định này, người đứng đầu cơ quan, tổ chức, cá nhân (phải thi hành án) có trách nhiệm tổ chức thi hành bản án, quyết định của tòa án; chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật và trước người đứng đầu cơ quan cấp trên trực tiếp về việc để xảy ra chậm thi hành án, không chấp hành, chấp hành không đúng hoặc không đầy đủ nội dung bản án, quyết định của tòa án tại cơ quan, tổ chức do mình là người đứng đầu.

Xử lý kỷ luật đối với cá nhân thuộc phạm vi quản lý có hành vi chậm thi hành án, không chấp hành, chấp hành không đúng hoặc không đầy đủ nội dung bản án, quyết định của tòa án; xem xét xử lý trách nhiệm đối với người phải thi hành án theo kiến nghị của cơ quan thi hành án dân sự, cơ quan quản lý nhà nước về thi hành án hành chính; thông báo kết quả giải quyết cho cơ quan đã kiến nghị trong thời hạn 5 ngày làm việc.

Điều 380 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định, người nào có điều kiện mà không chấp hành bản án hoặc quyết định của tòa án đã có hiệu lực pháp luật, mặc dù đã bị áp dụng biện pháp cưỡng chế hoặc bị xử phạt vi phạm hành chính, mà còn vi phạm sẽ bị phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm. Thực hiện một trong các hành vi chống lại chấp hành viên hoặc người đang thi hành công vụ; dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt; tẩu tán tài sản có thể bị phạt đến 5 năm tù. Đồng thời, người phạm tội có thể bị phạt tiền từ 5 - 50 triệu đồng.

N.R