Quân Ukraine 'trốn thoát' khỏi Ocheretino, chuyện gì đang xảy ra?

Vào ngày 22/4 vừa qua, Cụm quân Trung tâm của Nga bất ngờ tiến dọc tuyến đường sắt, thọc sâu chiếm làng Ocheretino, khu vực nằm trên địa hình cao, có giá trị chiến thuật và từng là trung tâm trung chuyển hậu cần cho thành phố Avdiivka của Ukraine. Vậy làm sao quân Nga có thể đột phá Ocheretino nhanh như vậy?

Thông điệp được Lữ đoàn bộ binh cơ giới 47 của Quân đội Ukraine gửi đi ngày hôm đó là, do “đơn vị bạn” làm nhiệm vụ phòng ngự ở đây đã bỏ trận địa, tự ý rút chạy, nên Lữ đoàn 47 đáng lẽ ra đang nghỉ ngơi, đã phải khẩn trương quay lại “dập lửa”.

“Đơn vị bạn” được đề cập ở đây có nhiệm vụ bảo vệ Ocheretino là Lữ đoàn bộ binh cơ giới số 115 của Quân đội Ukraine. Lữ đoàn 47 có nhiệm vụ bàn giao trận địa phòng ngự tại Ocheretino xong mới được rút. Nhưng khi quân của Lữ đoàn 115 chưa tới, quân của Lữ đoàn 47 đã rút trước.

Vậy Lữ đoàn bộ binh cơ giới 115 là đơn vị nào mà “chưa đánh đã chạy” như vậy? Đây là lữ đoàn quân chính quy, được thành lập chỉ một tuần sau khi xung đột Nga - Ukraine bắt đầu. Thậm chí Lữ đoàn 115 còn được thành lập sớm hơn so với Lữ đoàn phòng thủ nội địa 100, đơn vị đã chiến đấu ở Avadivka từ lâu.

Tuy nhiên, Lữ đoàn 115 là đơn vị bộ binh cơ giới, làm nhiệm vụ chiến đấu cơ động trên khắp các chiến trường. Lữ đoàn đã đóng quân ở Seversk trong một thời gian dài, sau đó Lữ đoàn được điều về mặt trận Kupyansk tại Kharkov, để chiến đấu với Cụm quân phương tây của Nga.

Còn Lữ đoàn phòng thủ nội địa 100 (tương tự như đơn vị bộ đội địa phương của Việt Nam) là đơn vị bộ binh, không được trang bị vũ khí hạng nặng như xe tăng, xe bọc thép. Hỏa lực hạng nặng chỉ được trang bị đến súng cối 120mm và thường chiến đấu ở một địa bàn nhất định.

Sau khi Avdiivka thất thủ, Quân đội Ukraine tại đây bị tổn thất nặng nề trong chiến đấu. Do cường độ giao tranh ở mặt trận phía bắc thấp, nên Quân đội Ukraine đã điều Lữ đoàn 115 về phía nam, tăng cường phòng thủ cho cứ điểm Ocheretino.

Chỉ huy Lữ đoàn bộ binh cơ giới 47 đã cáo buộc Lữ đoàn 115 rời bỏ vị trí chiến đấu mà không được phép; đồng thời chỉ ra rằng Quân đội Nga đã lợi dụng sự thay quân phòng ngự của Ukraine để phát động cuộc đột kích bất ngờ.

Nhưng trên thực tế, cuộc tấn công dọc theo tuyến đường sắt của quân Nga vào Ocheretino thực sự đã bắt đầu ngay từ giữa tháng 4, và quân Ukraine cũng biết điều này. Hơn nữa trong bối cảnh quân Nga không ngừng tiến quân, nên không thể nói toàn bộ tuyến phòng thủ bỏ trống.

Vì vậy, một số vị trí phòng ngự tại Ocheretino vẫn do Lữ đoàn 47 bảo vệ, nhưng quân của Lữ đoàn này cũng trốn khỏi các vị trí, lại đổ tội cho Lữ đoàn 115. Đặc biệt là việc bàn giao trận địa phòng ngự giữa hai đơn vị có khả năng là bàn giao miệng, chứ không phải trên thực địa.

Ngoài ra, các binh sĩ Ukraine bị quân Nga bắt làm tù binh ở Ocheretino cũng khai rằng, họ vốn là lính kỹ thuật ở hậu phương và được đưa ra tiền tuyến làm quân bổ sung, chỉ được huấn luyện chiến đấu rất ngắn; nên không thể đối phó được với tình hình.

Ngoài ra, có thông tin không chỉ Lữ đoàn bộ binh cơ giới 47 và 115 đang phòng thủ trên hướng Ocheretino, mà còn có Tiểu đoàn xung kích Skala số 425 và Tiểu đoàn phòng thủ lãnh thổ ở làng Novokalynove, phía đông làng Ocheretino. Ngoài ra tại khu vực này còn có quân của Lữ đoàn bộ binh cơ giới số 23 và đơn vị thiết giáp của Lữ đoàn xe tăng số 1 hỗ trợ.

Sau khi quân Nga chiếm được Ocheretino, Bộ Tổng tham mưu Quân đội Ukraine đã tung Lữ đoàn phòng thủ nội địa 100 vào chiến đấu và đã giúp cầm chân quân Nga. Tuy nhiên Lữ đoàn này không thể cầm cự được lâu, vì thiếu hỏa lực chiến đấu.

Về lý do khách quan, việc Lữ đoàn 115 của Ukraine bỏ trận địa phòng ngự do đơn vị mới vừa được tăng viện cho hướng mặt tận Avdiivka. Tuy nhiên, Lữ đoàn chỉ mới tiếp cận khu vực trận địa, tổ chức trinh sát và lên kế hoạch phòng ngự; trong khi quân của Lữ đoàn chưa chuẩn bị tâm thế sẵn sàng chiến đấu.

Về lý do chủ quan, do cường độ giao tranh ở mặt trận Kupyansk không quá ác liệt, nên quân của Lữ đoàn 115 chưa được nếm mùi hỏa lực “làm mềm chiến trường” của Nga, khiến quân tiếp viện đến từ mặt trận phía bắc không có sự chuẩn bị tinh thần để chống lại “mưa bom, bão đạn” của quân Nga ở Avdiivka.

Khi tới mặt trận Avdiivka, quân của Lữ đoàn 115 phải đối mặt với Cụm quân Trung tâm Nga và Tập đoàn quân số 1 Donetsk. Hơn nữa, chỉ huy Cụm quân Trung tâm của Nga là tướng Mordvichev; đây là người chỉ huy quyết đoán, dám tấn công quân vào các hướng then chốt vào những thời điểm quan trọng.

Thông tin tình báo của Ukraine cho biết, phía quân Nga tham gia chiến đấu ở phía tây Avdiivka hiện nay là Lữ đoàn bộ binh cơ giới số 15, 30, 35, 74. Ngoài ra, Sư đoàn bộ binh cơ giới số 27 được mở rộng từ Lữ đoàn bộ binh cơ giới số 21 cũng tham gia chiến đấu; còn Sư đoàn tăng Cận vệ 90 làm lực lượng dự bị của mặt trận.

Lữ đoàn bộ binh cơ giới 115 và Lữ đoàn bộ binh cơ giới số 67 của Ukraine đều có điểm giống nhau là đang chiến đấu ở mặt trận phía bắc, khu vực Kharkov. Khi chuyển về chiến trường Donetsk (mặt trận Avdiivka và Chasov Yar), áp lực đột nhiên tăng lên mấy lần, hiển nhiên không thể thích ứng được.

Hơn hai tháng trước, ngay cả Lữ đoàn xung kích số 3 Azov cũng bị quân Nga đánh bại tại thành phố Avdiivka. Còn Lữ đoàn bộ binh cơ giới 47 được điều từ mặt trận Zaporozhye đến để cứu nguy, cũng bị đánh thiệt hại nặng. Do vậy các đơn vị phòng thủ lãnh thổ, trấn giữ các vị trí phụ trợ, nếu quân chủ lực có thể thua như vậy, thì sao họ có thể giữ được trận địa?

Việc Quân đội Nga sử dụng quân ở phía tây Avdiivka rất giống với chiến thuật táo bạo mà Cụm quân Trung tâm đã sử dụng trong giai đoạn bao vây Avdiivka trước đó, đã giúp quân Nga nhanh chóng chiếm được thành phố sau gần 2 năm vây hãm.

Hiện nay ở Ocheretne cũng có dấu hiệu tương tự, sau khi quân Nga chiếm nơi này, đã tạo ra hiệu ứng “hoa nở giữa lòng địch”, khi các cứ điểm xung quanh Ocheretino như Novobakhmutivka, Soloviove ở phía nam; Arkhanhel's'ke ở phía bắc; Novokalynove và Keramik ở phía đông, quân Ukraine đã phải tự rút. (Nguồn ảnh: Sina, Topwar, CNN, Reuters).

Quân Nga cắm cờ ở ngôi nhà trung tâm làng Ocheretino. Nguồn:Topwar.

Tiến Minh (Theo Sina)