Quy trình bắt người nghi phạm tội là đại biểu Quốc hội ra sao?

UBTV Quốc hội cũng đồng thời tạm đình chỉ việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của ĐBQH đối với ông Dương Văn Thái, ĐBQH khóa XV, kể từ ngày có quyết định khởi tố bị can. Ông Thái hiện là Bí thư Tỉnh ủy Bắc Giang, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Giang khóa XV.

Về việc bắt, giam ĐBQH, theo Điều 81 Hiến pháp 2013, không được bắt, giam, giữ, khởi tố ĐBQH nếu không có sự đồng ý của Quốc hội hoặc trong thời gian Quốc hội không họp, không có sự đồng ý của UBTV Quốc hội.

Bên cạnh đó Luật tổ chức Quốc hội 2014 cũng quy định, không được bắt, giam, giữ, khởi tố ĐBQH, khám xét nơi ở và nơi làm việc của ĐBQH nếu không có sự đồng ý của Quốc hội hoặc trong thời gian Quốc hội không họp, không có sự đồng ý của Ủy ban thường vụ Quốc hội. Việc đề nghị bắt, giam, giữ, khởi tố, khám xét nơi ở và nơi làm việc của đại biểu Quốc hội thuộc thẩm quyền của Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao.

Trường hợp ĐBQH bị tạm giữ vì phạm tội quả tang thì cơ quan tạm giữ phải lập tức báo cáo để Quốc hội hoặc UBTV Quốc hội xem xét, quyết định.

ĐBQH không thể bị cơ quan, tổ chức, đơn vị nơi đại biểu công tác bãi nhiệm, cách chức, buộc thôi việc, sa thải nếu không được Ủy ban thường vụ Quốc hội đồng ý.

Ông Dương Văn Thái, ĐBQH khóa XV, Bí thư Tỉnh ủy Bắc Giang

Như vậy, việc bắt ĐBQH phải có đề nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao và được sự đồng ý của Quốc hội hoặc sự đồng ý của UBTV Quốc hội (trong thời gian Quốc hội không họp). Việc thực hiện lệnh bắt thuộc về cơ quan điều tra phát hiện ra hành vi phạm tội của ĐBQH và có thẩm quyền điều tra hành vi phạm tội đó.

Do ông Dương Văn Thái là ĐBQH khóa XV nên việc khởi tố, bắt tạm giam, khám xét nơi ở, nơi làm việc đối với ông này phải được sự đồng ý của Quốc hội hoặc trong thời gian Quốc hội không họp, phải có sự đồng ý của UBTV Quốc hội. Việc đề nghị bắt, giam, giữ, khởi tố, khám xét nơi ở và nơi làm việc đối với ông Thái thuộc thẩm quyền của Viện trưởng VKSND tối cao.

Về việc tạm đình chỉ hoặc mất quyền ĐBQH, theo Điều 39, Luật Tổ chức Quốc hội 2014, trường hợp ĐBQH bị khởi tố bị can thì UBTV Quốc hội quyết định tạm đình chỉ việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của ĐBQH đó.

ĐBQH được trở lại thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn đại biểu và khôi phục các lợi ích hợp pháp khi cơ quan có thẩm quyền đình chỉ điều tra, đình chỉ vụ án đối với đại biểu đó hoặc kể từ ngày bản án, quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật tuyên đại biểu đó không có tội hoặc được miễn trách nhiệm hình sự.

ĐBQH bị kết tội bằng bản án, quyết định của Tòa án thì đương nhiên mất quyền ĐBQH, kể từ ngày bản án, quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật.