Robot hay sát thủ đã bắn hạ chuyên gia hạt nhân Iran?

Vụ chuyên gia hạt nhân hàng đầu của Iran, ông Mohsen Fakhrizadeh, bị sát hại hôm 27/11 không khác gì một cái tát vào thể diện giới chức an ninh Tehran.

Nay, các quan chức an ninh Iran đang tìm cách biện hộ cho vụ việc, với kịch bản Israel đã ám sát nhà khoa học hoàn toàn từ xa, bắn đạn từ khẩu súng tự động lắp trên chiếc ôtô đỗ tại hiện trường, mà không cần cử bất cứ sát thủ nào, theo New York Times.

Những thông tin mâu thuẫn

Từ sau vụ ám sát hôm 27/11, nhiều thông tin trái ngược đã được truyền thông chính thống Iran đăng tải về cuộc đào tẩu của nhóm sát thủ, hay thậm chí có hay không sự tồn tại của nhóm này. Cùng với đó là thông tin việc Bộ Nội vụ Iran đã cảnh báo trước về vụ tấn công.

Những thông tin bất nhất cho thấy căng thẳng đang diễn ra giữa các cơ quan tình báo trong nội bộ Iran, tất cả đều tìm cách tránh trở thành đối tượng đổ lỗi trong vụ việc bị đánh giá là thất bại an ninh nghiêm trọng.

Ông Fakhrizadeh, người giám sát chương trình vũ khí hạt nhân của Iran, là một mục tiêu hiển nhiên trước đe dọa từ các quốc gia thù địch với Tehran. Fakhrizadeh bị Israel coi là mối đe dọa. Việc bảo đảm an ninh cho chuyên gia hạt nhân này là ưu tiên của lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran.

Cái chết của ông Fakhrizadeh là lần thứ 4 trong năm nay một mục tiêu giá trị cao nằm dưới sự bảo vệ của Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran bị sát hại, khởi đầu với vụ ám sát tướng Qassim Suleimani hồi tháng 1 tại Iraq.

Việc để xổng mất thủ phạm sát hại ông Fakhrizadeh là một bê bối cho thấy thất bại của chính phủ. Khi giả thuyết mới về việc vụ ám sát diễn ra hoàn toàn tự động được đưa ra, người dân Iran đã công khai mỉa mai và cho rằng đây chỉ là nỗ lực nhằm che đậy sự mất mặt khi giới chức để lọt lưới các sát thủ.

Các quan chức Israel tới nay không thừa nhận vai trò trong vụ ám sát ông Fakhrizadeh.

Hiện trường vụ ám sát ông Fakhrizadeh. Ảnh: AP.

Câu chuyện vụ ám sát được tiến hành hoàn toàn bằng vũ khí tự động không nhận được sự ủng hộ rộng rãi, bởi nó trái với các báo cáo ban đầu được đăng tải rộng rãi bởi truyền thông nhà nước, cũng như lời kể của nhân chứng.

Một nhân chứng cho biết đã nhìn thấy chiếc ôtô ở hiện trường phát nổ, đồng thời miêu tả vụ đọ súng diễn ra ác liệt giữa các sát thủ và nhóm vệ sĩ của ông Fakhrizadeh.

"Một tay súng ngồi ngay trên đường và nhả đạn về hướng của tôi. Tôi lập tức quay xe, nhưng tên này vẫn tiếp tục nổ súng", nhân chứng nói.

Các báo cáo ban đầu cho biết một trong các vệ sĩ đã lấy thân mình che cho ông Fakhrizadeh, người này nhận 4 phát đạn từ các sát thủ. Thành viên gia đình nói vệ sĩ vẫn còn sống nhưng đang nguy kịch.

Con trai ông Fakhrizadeh là Hamed cho biết đã có mặt ở hiện trường chỉ vài phút sau khi vụ tấn công diễn ra.

"Đó là cảnh tượng một cuộc chiến chứ không phải một vụ ám sát", Hamed nói, xác nhận một vụ đọ súng đã xảy ra ở hiện trường.

Đối đầu trong nội bộ Iran

Vai trò của vũ khí tự động trong vụ sát hại Fakhrizadeh lần đầu được đề cập trong bài viết trên mạng xã hội của Javad Mogouyi, một nhà làm phim tài liệu của Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran. Cha ruột và cha vợ của ông Mogouyi là thành viên của một phe trong Vệ binh Cách mạng có nhiệm vụ bảo vệ an toàn cho chuyên gia hạt nhân bị ám sát.

Ông Mogouyi cho biết trước khi các sát thủ xuất hiện, một xe ôtô hiệu Nissan đỗ ở vòng xuyến, chứa đầy chất đổ và trang bị một khẩu súng máy tự động. Khẩu súng này đã khai hỏa trước, đánh lạc hướng ông Fakhrizadeh và các vệ sĩ, tạo điều kiện cho các sát thủ ra tay.

Loại súng máy tự động giống với miêu tả của ông Mogouyi được triển khai bởi quân đội Israel từ năm 2010. Vũ khí này được phát triển bởi tập đoàn công nghệ quốc phòng Israel có tên Rafael Advanced Defense Systems, với một hệ thống quang học tích hợp để ngắm bắn và chụp ảnh.

Truyền thông Israel dẫn lời quan chức tình báo cho biết quân đội sử dụng loại vũ khí này để tiêu diệt các phần tử Palestines cực đoan xâm nhập trái phép từ dải Gaza.

Tới ngày 29/11, hai cơ quan thông tấn do Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran kiểm soát là Fars News và Tasnim đồng loạt đăng tải cáo buộc vụ ám sát ông Fakhrizadeh được tiến hành hoàn toàn bằng vũ khí tự động.

Ali Shamkhani, Thư ký Hội đồng An ninh quốc gia Iran, cũng đưa ra cáo buộc tương tự trong cuộc họp báo hôm 30/11. Ông Shamkhani khẳng định tình báo Iran đã biết trước địa điểm cuộc tấn công, và nhóm vũ trang đối lập Mujahedeen Khalq có liên quan trong vụ việc.

Hôm 1/12, trong động thái được cho là nỗ lực đổ lỗi cho Vệ binh Cách mạng Hồi giáo, người phát ngôn của chính phủ Iran nói Bộ Nội vụ đã cảnh báo đội ngũ an ninh của ông Fakhrizadeh từ nhiều tuần trước về nguy cơ một vụ ám sát, bao gồm thông tin chi tiết địa điểm vụ tấn công.

"Vụ việc lẽ ra có thể được ngăn chặn nếu các giao thức an ninh được tuân thủ và họ hành động cẩn trọng hơn", Ali Rabeie, người phát ngôn chính phủ Iran, nói.

Các quan chức Israel từ lâu cho biết cơ quan tình báo nước này đã nhiều lần giải thoát thành công sát thủ từ các vùng lãnh thổ thù địch, bao gồm Iran.

Lễ truy điệu ông Fakhrizadeh. Ảnh: AP.

Từ năm 2007 tới 2012, Israel được cho là đã ám sát thành công ít nhất 5 nhà khoa học của Iran, một phần trong nỗ lực phá hoại chương trình hạt nhân của Tehran mà nhà nước Do Thái coi là mối đe dọa sống còn.

Tới nay, Iran mới chỉ bắt được 1 trong các sát thủ. Người này thú tội trên truyền hình năm 2010, cho biết được đào tạo ở Israel. Kẻ đứng sau các vụ tấn công cùng những sát thủ khác được cho là đã tẩu thoát an toàn.

Một số báo cáo ban đầu cho biết nhà chức trách bắt được một trong các sát thủ. Tuy nhiên thông tin này sau đó bị bác bỏ.

Những báo cáo mâu thuẫn về vụ ám sát đã trở thành đề tài của làn sóng châm biếm trên mạng xã hội Iran.

"Sao các người không nói luôn là Tesla đã sản xuất ra chiếc xe Nissan đó. Chiếc xe đã tự lái tới hiện trường, tự đỗ lại, nổ súng và nổ tung", một tài khoản mạng xã hội mỉa mai câu chuyện về vũ khí tự động.

Đằng sau những báo cáo mâu thuẫn về vụ ám sát là lo ngại từ chính nội bộ chính quyền Iran về một lỗ hổng an ninh nghiêm trọng đang ngày càng bị phơi bày.

"Có người bên trong hệ thống cung cấp thông tin cho kẻ thù của chúng ta, kẻ thù lên kế hoạch và tiến hành ám sát dựa trên những thông tin rò rỉ này", tướng Hossein Dehghan, trưởng cố vấn an ninh cho lãnh đạo tối cao Iran Ali Khamenei, nói trên truyền thông nhà nước.

Duy Anh