Tại sao chiến dịch chiếm Marinka của Nga lại khó khăn như vậy?

Đã nửa năm kể từ khi Quân đội Ukraine phát động chiến dịch phản công mùa hè và cũng chưa thể đánh giá các hoạt động phản công của họ đã đạt được hiệu quả như thế nào? Nhưng khi tình hình chiến trường thay đổi, cả hai bên đều có dấu hiệu “thay đổi thế trận tấn công và phòng ngự”.

Hiện tại, Quân đội Nga đã triển khai các hoạt động tấn công ở mức độ nhất định trên toàn bộ mặt trận Donbass. Tại chiến trường Marinka, có thông tin quân Nga đã “cắm cờ và chiến thắng”, nhưng quân Ukraine vẫn chưa chịu đầu hàng và rút lui.

Marinka là một thành phố nhỏ thuộc tỉnh Donetsk của Ukraine, với dân số trước chiến tranh khoảng 10.000 người, nằm ở phía tây thành phố Donetsk. Marinka cách trung tâm thành phố Donetsk khoảng 20 km và cách rìa phía tây của thành phố khoảng 10 km.

Marinka cũng là điểm kết nối giữa thành phố Donetsk và tỉnh lỵ Zaporizhia bằng đường cao tốc N15 đi qua vùng ngoại ô Marinka, khiến vị trí chiến lược của nó càng trở nên quan trọng.

Trong cuộc nội chiến ở Đông Ukraine năm 2014, Marinka vẫn do lực lượng Chính phủ Ukraine kiểm soát và biến nó thành "pháo đài". Vai trò của nó không chỉ chặn đường tiến về phía tây của Quân đội Nga, mà còn đóng vai trò là trung tâm là “căn cứ tiền phương” tiến về phía đông của Ukraine.

Khi xung đột Nga-Ukraine bắt đầu vào năm 2022, Quân đội Ukraine đã triển khai Lữ đoàn bộ binh cơ giới 54 tại đây. Tuy nhiên, khi bắt đầu cuộc chiến, phía Nga không lựa chọn tấn công chính diện từ phía trước, mà tiến công chặt đứt các cứ điểm xung quanh thành phố, với nhiệm vụ tạo thế chiến dịch.

Vào khoảng giữa tháng 3/2022, lực lượng dân quân thân Nga bắt đầu tấn công Marinka, khi đó họ đã đạt được bước đột phá tương đối lớn, đến mức Bộ Quốc phòng Nga thậm chí còn nêu rõ trong thông tin chiến trường ngày 22/3/2022 rằng, Lữ đoàn 53 của Ukraine tại Marinka đã bị tiêu diệt.

Nhưng trên thực tế, quyền kiểm soát Marinka của lực lượng dân quân Donetsk lúc đó chưa được củng cố; sau đó bị quân tiếp viện của Ukraine phản công, đến đầu tháng 4, phía Nga quyết định tập trung vào thành phố Mariupol trước, nên chiến dịch tấn công vào đây cũng dừng lại.

Cho đến cuối tháng 7/2022, dân quân Donetsk lại mở cuộc tấn công tiếp tục vào Marinka, lần này các trận đánh diễn ra rất ác liệt. Lữ đoàn bộ binh cơ giới 54 của Ukraine bị tê liệt, dân quân Donetsk lúc này chiếm được 75% diện tích Marinka.

Ngay lập tức, Quân đội Ukraine điều động Lữ đoàn bộ binh cơ giới số 66 và 72 đến tiếp viện, sau đó các trận đánh ác liệt với dân quân Donetsk diễn ra, khiến dân quân Donetsk quân số hao hụt đến mức Quân đội Nga phải tăng viện Sư đoàn bộ binh cơ giới số 42, thuộc Cụm tập đoàn quân 58.

Sư đoàn bộ binh cơ giới số 42 là đơn vị chủ lực đã đánh bại quân Ukraine trên hướng Orekhiv vùng Zaporozhye trong đầu năm 2022. Nhưng vào thời điểm đó, quân số thực tế của Quân đội Nga vô cùng ít, mang danh thực tế là sư đoàn, nhưng không có nhiều quân. Vì thế Marinka rơi vào thế cầm cự và bế tắc.

Sau đó, Quân đội Ukraine thay thế lực lượng phòng thủ bằng Lữ đoàn xung kích đường không số 79, Quân đội Nga cũng thay đổi lực lượng tiến công bằng Sư đoàn bộ binh cơ giới số 150 của Tập đoàn quân số 8. Tuy nhiên, trận chiến sau đó về cơ bản là rơi vào bế tắc.

Tình hình mặt trận lúc này cho thấy, Ukraine không thể đẩy lùi quân Nga ở Marinka; quân Nga trên lý thuyết có thể đánh bật quân Ukraine ở phía tây thành phố, nhưng đã không làm được. Nguyên nhân là sau khi chiến trường Ukraine bị "đóng băng", cuộc tiến công vào Marinka đã hoàn toàn khác so với giai đoạn đầu của cuộc chiến.

Nếu Marinka bị Nga chiếm ở giai đoạn đầu cuộc tấn công, thì họ có thể đột phá nhanh chóng dọc theo đường chiến tuyến, để phá vỡ tuyến phòng thủ sâu của quân Ukraine. Tuy nhiên, sau khi Ukraine định hình trở lại, họ đã tổ chức phòng thủ có chiều sâu và Nga mất yếu tố bất ngờ.

Trong các trận địa đổ nát ở phía tây Marinka, họ chỉ bố trí nhiều nhất một tiểu đoàn, và hầu hết lực lượng của họ được bố trí theo hình bậc thang, trải dài trên 10 km, đến tận thành phố Kurakhove ở phía tây.

Thành phố Kurakhovo có dân số trước chiến tranh là 18.000 người, lớn hơn Marinka. Hơn nữa, Kurakhovo là trung tâm giao thông và phòng thủ với một số làng xung quanh. Khu vực này có mật độ dân cư đông đúc với nhiều đường giao thông, hồ chứa nước, rừng và các điểm cao thấp; tạo thành thế trận phòng thủ khó phá vỡ hơn.

Về phía lực lượng dân quân Donetsk thân Nga, thay vì tiếp tục tấn công vào trận địa của Quân đội Ukraine theo hướng Kurakhovo, tốt hơn là dừng lại. Và Marinka đã bị phá hủy thành đống đổ nát khi quân Nga pháo kích liên tục, quân Ukraine chỉ có thể sống sót trong tầng hầm; tình trạng này kéo dài hơn một năm.

Trong thời kỳ này, lực lượng phòng thủ của Quân đội Ukraine ở Marinka luôn là Lữ đoàn xung kích đường không số 79. Một lữ đoàn thủy quân lục chiến Ukraine từng được tăng cường tới đây, nhưng đã sớm được chuyển đi. Quân đội Nga cũng có nhiều đơn vị lần lượt chiến đấu ở đây.

Tuy nhiên chiến trường Ukraine đã bắt đầu thay đổi từ tháng 10 năm nay, khi cuộc phản công mùa hè của Ukraine rơi vào thế bế tắc. Tổng thống Zelensky đích thân đến Mỹ, nhưng không nhận được tín hiệu tốt nên bắt đầu rút lui và tổ chức lại chiến trường. Sau đó xung đột Israel-Hamas bùng nổ, tình hình Ukraine thậm chí còn khó khăn hơn.

Sau thời gian phòng ngự trên toàn chiến trường, khi nhận thấy quân Ukraine bắt đầu “hụt hơi”, thì Nga bắt đầu mở cuộc tấn công thăm dò. Tuy nhiên sức kháng cự của quân Ukraine dù vẫn kiên cường, nhưng khả năng chi viện hỏa lực đã giảm đi rất nhiều.

Ở mặt trận Marinka, Sư đoàn bộ binh cơ giới số 150 của Nga hiện đang ở thế tấn công, trong khi Lữ đoàn xung kích đường không số 79 của Quân đội Ukraine không thể tổ chức đột phá do hạn chế về hỏa lực pháo binh chi viện. Cùng với đó họ bị không quân Nga tấn công dữ dội, nên Lữ đoàn 79 phải rút dần về phía tây.

Địa điểm quân đội Nga cắm cờ là ở góc Tây Nam của trục đường chính Marinka. Ngoài ra, Sư đoàn bộ binh cơ giới 150 cũng treo cờ chiến thắng trong thành phố. Ngoài ra còn có một số đoạn video, được cán bộ, chiến sĩ của Trung đoàn bộ binh cơ giới 103 của sư đoàn đăng tải lên mạng.

Nhưng đánh giá khách quan thì hiện vẫn còn một góc ở Tây Bắc Marinka vẫn chưa nằm trong sự kiểm soát của Quân đội Nga, nên không thể nói rằng Quân đội Nga đã chiếm được toàn bộ Marinka. Đánh giá chính xác là Quân đội Nga đã chiếm được toàn bộ khu vực đô thị chính của Marinka.

Do Marinka là pháo đài nổi tiếng ở Donbass, nên việc đổi chủ thành phố này đương nhiên có ý nghĩa quan trọng. Vì vậy, Quân đội Ukraine chắc chắn sẽ phải giữ vững những vị trí còn lại; thậm chí có thể tổ chức lực lượng để mở cuộc phản công.

Việc quân Nga chiếm được Marinka sẽ giảm bớt mối đe dọa pháo kích vào thành phố Donetsk. Nhưng do Quân đội Nga khó thực hiện được những cuộc đột phá liên tục quy mô lớn về phía tây, phía bắc và phía nam Marinka; nên họ chỉ giới hạn trong việc chiếm được khu vực nội đô thành phố.

Mời độc giả xem thêm video: Nga cáo buộc Ukraine đứng sau âm mưu đầu độc nhiều phi công Nga.

Tiến Minh