Thách thức đối với Ukraine khi xuyên phá thế trận của Nga
Cuộc phản công lớn của Ukraine, nếu diễn ra sẽ là phép thử lớn đối với khả năng của quân đội nước này trong việc tái vũ trang và tái xây dựng các tiểu đoàn, cũng như duy trì động lực chiến đấu và kỹ năng cơ động đã giúp họ giành một số lợi thế trong năm 2022.
Với những vũ khí tiên tiến vừa tiếp nhận của phương Tây và các đơn vị tấn công mới được thành lập, Ukraine dường như đã sẵn sàng cho một cuộc phản công quan trọng trong mùa xuân. Nhưng việc khắc phục tổn thất về nhân lực và duy trì động lực chiến đấu cho quân đội sau thời gian dài mệt mỏi do giao tranh sẽ trở thành thách thức lớn đối với quốc gia này.
Lính bộ binh Ukraine ẩn nấp trong chiến hào bên ngoài Bakhmut, Ukraine. Ảnh: Getty
Sau những trận đánh ác liệt trên các cánh đồng đầy tuyết phủ với các cuộc pháo kích dữ dội vào mùa Đông, Ukraine đã phần nào kiềm chân được lực lượng Nga. Hiện giờ Kiev đang chuẩn bị một cuộc phản công lớn. Nhiều chuyên gia cho rằng cuộc phản công này có thể diễn ra trong những tháng tới khi có dấu hiệu cho thấy các lực lượng của Ukraine đang chuẩn bị sẵn sàng.
Những vũ khí mới của phương Tây, được cho là sẽ đóng vai trò quan trọng trong cuộc phản công, như xe tăng Leopard 2 của Đức hay Challenger của Anh cùng các phương tiện rà phá bom mìn của Mỹ đang đổ về Ukraine. Ukraine cũng tuyển thêm hàng nghìn tân binh cho các đơn vị mới được thành lập và huấn luyện họ thực hiện chiến thuật tấn công. Các chỉ huy quân sự của Ukraine vẫn chưa điều động các đơn vị tinh nhuệ nhất tham gia cuộc giao tranh ác liệt ở phía Đông, bên trong và xung quanh thành phố Bakhmut để triển khai cho chiến dịch sắp tới.
Tình trạng khó khăn của Ukraine
Quân đội Ukraine đang lâm vào tình trạng khó khăn sau hơn một năm xung đột bùng phát. Trung úy Ilya Samoilenko của Ukraine đã mô tả một cách hình tượng khó khăn này khi trả lời phỏng vấn báo chí: “Chúng tôi như bị bao phủ bởi các lớp đá dày đến 3cm”. Để phá vỡ tình thế bế tắc đó, Ukraine đã phải trả giá đắt khi mất hàng nghìn binh sỹ giàu kinh nghiệm nhất.
Cuộc phản công lớn của Ukraine, nếu diễn ra sẽ là phép thử lớn đối với khả năng của quân đội nước này trong việc tái vũ trang và tái xây dựng các tiểu đoàn, cũng như duy trì động lực chiến đấu và kỹ năng cơ động đã giúp họ giành một số lợi thế trong năm 2022.
Thời gian không chờ đợi Ukraine. Nếu Kiev thành công trong các trận đánh ở vùng đồng bằng phía đông nam thì điều này sẽ xoa dịu những lo ngại cho rằng cuộc xung đột đã rơi vào “vũng lầy” và khi đó Mỹ cùng châu Âu rất có thể sẽ khuyến khích các đồng minh tiếp tục trang bị vũ khí cho Ukraine. Phương Tây vẫn hỗ trợ đều đặn cho Ukraine nhưng không có gì đảm bảo sự hỗ trợ này sẽ kéo dài mãi mãi. Ngân sách của Mỹ dành cho viện trợ quân sự dự kiến sẽ cạn kiệt vào tháng 9/2023 và một quan chức quốc phòng cấp cao nước này cho biết, đợt viện trợ tên lửa và đạn pháo mới nhất dành cho Ukraine là “nỗ lực cuối cùng”.
Ông Cliff Kupchan, chủ tịch công ty phân tích rủi ro Eurasia Group có trụ sở tại New York cho rằng: “Điểm mấu chốt trong mắt giới tinh hoa ở Washington là Ukraine phải giành được số lượng đáng kể các vùng lãnh thổ đã rơi vào tay Nga trong cuộc tấn công sắp tới. Nhưng điều này không hề dễ dàng”.
Các lực lượng Ukraine sẽ phải tiến hành những cuộc tấn công bằng pháo binh, bộ binh và xe bọc thép xuyên qua các chiến hào, bẫy xe tăng và bãi mìn của Nga. Ở phía Nam, Nga đã củng cố các vị trí phòng thủ vững chãi kể từ khi rút khỏi Kherson vào tháng 11/2022. Một số nhà phân tích cho rằng xe tăng hiện đại của phương Tây với khả năng sống sót cao và hỏa lực mạnh, sẽ đóng vai trò quan trọng, giúp Kiev thực hiện nỗ lực này.
Trước thời điểm xung đột nổ ra, quân đội Ukraine có lực lượng thường trực khoảng 260.000 binh sỹ, sau đó con số này đã nhanh chóng tăng lên khoảng 1 triệu binh sỹ. Theo ước tính của phương Tây, trong hơn 1 năm qua, đã có khoảng 100.000 binh sỹ Ukraine thương vong. Hiện Kiev chưa xác nhận thông tin này và cũng không tiết lộ quy mô lực lượng mà họ sẽ huy động để phản công.
Ukraine được cho là đang có kế hoạch chia cắt các vùng lãnh thổ do Nga kiểm soát dọc theo bờ biển phía nam của Biển Đen và Biển Azov, gần Crimea, hoặc muốn tạo ra bước đột phá lớn ở khu vực miền Đông. Ngoài ra, Kiev cũng có thể theo đuổi song song 2 mục tiêu.
Bà Evelyn Farkas, Giám đốc Viện McCain cho rằng, nếu Ukraine có đủ vũ khí và lực lượng, họ có thể gây tổn thất cho Nga. Nhưng vẫn chưa có gì đảm bảo họ sẽ thành công. Dòng vũ khí của phương Tây vẫn đang được chuyển đến Ukraine một cách chậm chạp còn các binh sỹ đang phải tham gia những khóa đào tạo cấp tốc về chiến thuật tấn công.
Ông Rob Lee, một nhà phân tích quân sự tại Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại lưu ý: “Quân đội Ukraine sẽ phải chuẩn bị rất nhiều thứ trong một thời gian ngắn và họ nhiều khả năng sẽ phải hành động trước khi có đủ thiết bị quân sự”. Ukraine đang sử dụng các vũ khí và thiết bị cần thiết để chọc thủng tuyến hào của đối phương, vượt qua các bãi mìn, nhưng không rõ họ có đủ số lượng hay không.
Kịch bản phản công của Ukraine
Theo các nhà phân tích, ở giai đoạn đầu cuộc phản công, Ukraine có thể phải vượt qua các bãi mìn trải rộng của đối phương. Để làm điều này, Kiev sẽ phải sử dụng những thiết bị rà phá bom mìn có trong kho vũ khí từ thời Liên Xô, kết hợp với một số thiết bị mới tiếp nhận từ phương Tây. Trong khi đó, quân đội Nga có một kho vũ khí lớn gồm mìn chống tăng, mìn sát thương, với những cái tên rất ấn tượng như “Góa phụ đen” hay “Chiếc lá”. Một số loại được thiết kế đặc biệt để ngăn cản nỗ lực rà phá bom mìn.
Trong khuôn khổ cuộc phản công, Ukraine có thể sẽ tiến hành các đợt pháo kích dữ dội dọc theo một dải chiến tuyến hẹp, sau đó triển khai các đội rà phá bom mìn và tiếp đến là sử dụng xe tăng để tấn công. Nhiều người cho rằng, Kiev có thể tấn công ở phía Nam, nơi có địa hình trải rộng với các cánh đồng thưa thớt cây cối và tiến vào các thị trấn hoặc làng mạc. Một cuộc tấn công lớn từ tiền tuyến hiện tại đến thành phố Melitopol do Nga kiểm soát sẽ chia tách lãnh thổ do Nga nắm giữ thành hai khu vực, cắt đứt các tuyến tiếp tế của đối phương và đưa pháo binh Ukraine vào vị trí có tầm bắn vươn tới các căn cứ của Nga trên Bán đảo Crimea.
Trong nhiều tháng qua, Ukraine đã tăng cường tuyển dụng tân binh để thay thế cho những binh sỹ thương vong hoặc kiệt sức trên chiến trường. Hàng chục nghìn tân binh Ukraine đã trải khóa huấn luyện ở châu Âu và bên trong Ukraine. Nhà chức trách nước này cho biết, khoảng 35.000 người đã đăng ký tham gia các đơn vị tấn công. Nhưng việc duy trì động lực chiến đấu cho họ khi xung đột kéo dài đang trở thành một thách thức lớn hơn. Trong các cuộc phỏng vấn thời gian gần đây, những binh sỹ từng chiến đấu tại Bakhmut cho biết họ bị ảm ảnh bởi bạo lực và sự chết chóc.
Hiện Bộ Nội vụ Ukraine cũng đang tái thiết tiểu đoàn Azov vốn đã chịu nhiều thiệt hại về nhân lực sau cuộc bao vây của Nga tại Mariupol vào mùa Xuân năm 2022. “Chúng tôi sẽ đào tạo những người mới, để nâng họ lên ngang tầm với chúng tôi,” Trung úy Samoilenko cho biết./.
