Thâm nghiêm đền thờ La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp
Trở lại Mật thôn (nay là thôn Lũy, xã Kim Song Trường, Can Lộc, Hà Tĩnh), ngắm vẻ thâm nghiêm của đền thờ La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp, chúng tôi thêm khắc sâu lòng biết ơn đối với những cống hiến to lớn của ông với đất nước.
Video: Đền thờ La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp
Đền thờ La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp ngày nay thuộc địa phận thôn Lũy, xã Kim Song Trường (Can Lộc, Hà Tĩnh), quê hương ông. Trong ảnh: Cổng vào ngôi đền.
Đền thờ Nguyễn Thiếp trước đây nằm trong khu dân cư cao ráo, bên cạnh trục đường liên xã. Trước đây, đền là một ngôi nhà hình chữ Nhất (一), có kết cấu vì kèo, mái lợp ngói mũi, chia làm 3 gian. Trong ảnh: Đền La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp ngày nay nhìn từ trên cao.
Năm 2016, nhờ sự hỗ trợ của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), di tích được tu bổ và tôn tạo với tổng kinh phí 9,6 tỷ đồng.
Di tích đền thờ Nguyễn Thiếp có khuôn viên rộng 1.260 m2, bao gồm: đền thờ chính thờ La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp, đền thờ Thành Hoàng làng, nhà tả vu và hữu vu, sân vườn... Trong ảnh: Điện thờ chính là một ngôi nhà 3 gian, mặt trước là hệ thống cửa panô. Nối các vì lại với nhau là hệ thống xà dọc ăn mộng vào đầu các cột tạo thành bộ khung chịu lực cho toàn bộ công trình.
Phía trong đền, bàn thờ La Sơn phu tử được bày biện trang trọng ở chính điện với các bức hoành phi và câu đối bằng chữ Hán được thếp vàng.
Bức tượng La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp bằng chất liệu đồng thể hiện vẻ uy nghi của một người thầy tài ba...
Tưởng nhớ công ơn to lớn của La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp, con cháu dòng họ và Nhân dân quanh vùng ngày đêm hương khói thờ phụng tiền nhân.
Ngoài điện thờ chính, trong khuôn viên Di tích lịch sử quốc gia Đền thờ La Sơn phu tử còn có công trình phối thờ vị Thành Hoàng làng Mật xưa, nay là thôn Lũy, xã Kim Song Trường (Can Lộc). Trong ảnh: Khu nhà thờ Thành Hoàng làng trong khuôn viên di tích.
Công trình nhà tả vu, hữu vu dùng để thiết lễ dâng cúng hoặc tiếp khách vào các dịp lễ, tế... Trong ảnh: Nhà tả vu phía trái (từ cổng vào) Đền thờ La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp.
Với nhiều giá trị lịch sử văn hóa, năm 1994, Đền thờ La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ VH-TT&DL) xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia.
Nguyễn Thiếp (1723 - 1804) sinh ra trong một gia đình có truyền thống văn học và khoa bảng tại làng Mật, xã Nguyệt Ao, tổng Lai Thạch, huyện La Sơn, xứ Nghệ An nay thuộc xã Kim Song Trường (Can Lộc, Hà Tĩnh). Ông có tên húy Minh, tự Quang Thiếp, hiệu La Sơn Phu Tử, người đời gọi là Hạnh Am tiên sinh, Nguyệt Ao tiên sinh, Lục Niên tiên sinh.
Thủa thiếu niên, ông là người “thiên tư sáng suốt, học rộng, hiểu sâu”. Năm Quý Hợi (1743), ông thi đỗ Hương giải. Chán với thời cuộc, ông không làm quan mà sống ẩn dật, đọc sách. Năm Mậu Thìn (1743), thi Hội đỗ Tam trường, rồi làm Huấn đạo Anh Đô, Tri huyện Thanh Chương. Năm Mậu Tý (1767), ông treo ấn từ quan.
La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp 3 lần được Quang Trung Nguyễn Huệ mời ra giúp nước, hiến kế sách đánh giặc. Tuy nhiên phải đến lần thứ 3, vào cuối năm 1788, khi Nguyễn Huệ ra Bắc Hà đánh quân Thanh, Nguyễn Thiếp mới nhận lời hiến kế giúp vua Quang Trung đánh tan 29 vạn quân Thanh xâm lược. Sau ngày chiến thắng, ông phụ trách trông coi việc thi cử, chọn đất lập đô và làm Viện trưởng Viện Sùng Chính.
Nguyễn Thiếp là một nhà hiền triết có nhiều đóng góp đối với nhà Tây Sơn. Đức hạnh thanh cao, trí tuệ uyên bác và yêu nước nồng nàn, ông góp công giúp vua Quang Trung giải phóng đất nước và chấn hưng dân tộc.
