Thúc đẩy giải ngân vốn dự án vùng dân tộc thiểu số

Tỷ lệ giải ngân đạt thấp

Theo Ban Dân tộc tỉnh, tổng vốn huy động thực hiện Chương trình MTQG phát triển KT-XH đồng bào DTTS và miền núi của tỉnh năm 2023 là 495 tỷ đồng. Trong đó, số vốn chuyển tiếp từ năm 2022 sang là 130,5 tỷ đồng. Các dự án được thực hiện liên quan đến hỗ trợ cải thiện nhà ở, nước sinh hoạt, công cụ sản xuất nhằm phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững. Đến ngày 31/8, toàn tỉnh có 22 sở, ngành, đơn vị, địa phương có kết quả giải ngân nguồn vốn đạt thấp, thậm chí có đơn vị giải ngân 0%.

Tuyến đường qua thôn Thanh Hà, xã Thanh Luận (Sơn Động) vừa hoàn thành từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS.

Theo ông Vi Thanh Quyền, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh, nguyên nhân dẫn tới tình trạng trên là do hướng dẫn của T.Ư chưa rõ ràng. Bên cạnh đó, người đứng đầu một số địa phương chưa sát sao, còn tư tưởng trông chờ, ỷ lại, sợ sai nên chậm triển khai. Để phù hợp với điều kiện sản xuất của địa phương, một số huyện đề xuất hỗ trợ những loại cây, con giống như: Hươu, dũi, ngựa bạch, tắc kè, cây măng tre, cây hương thảo… nhưng lại chưa có hướng dẫn cụ thể về định mức kỹ thuật, khó hoàn thiện hồ sơ.

Tổng hợp của Ban Dân tộc tỉnh, đến ngày 30/9, toàn tỉnh đã giải ngân được hơn 71 tỷ đồng, đạt 54,4% nguồn vốn từ năm 2022 chuyển nguồn sang năm 2023 và gần 141 tỷ đồng, đạt 33,7% vốn đã phân bổ của năm 2023.

Ông Trương Đức Huấn, Phó Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết: “Nội dung thành phần về đào tạo dự bị đại học, đại học và sau đại học đáp ứng nhu cầu nhân lực cho vùng đồng bào DTTS và miền núi thuộc dự án về phát triển giáo dục và đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực không giải ngân được do không còn đối tượng thụ hưởng. Sở đã đề nghị chuyển nguồn vốn sang thực hiện nội dung khác”.

Ngoài ra, ở vùng đồng bào DTTS, bà con có thói quen chọn ngày, chọn tuổi khởi công công trình nhà ở. Điều này cũng dẫn đến chậm tiến độ nội dung hỗ trợ nhà ổn định sản xuất.

Điều chuyển vốn cho dự án phù hợp

Với phương châm rõ trách nhiệm, việc thông suốt, sau khi nắm bắt khó khăn của cơ sở, Ban Dân tộc tỉnh phối hợp nghiên cứu ban hành hướng dẫn liên ngành, mẫu hóa hồ sơ, báo cáo thực hiện những nội dung còn vướng mắc.

Sau khi được hướng dẫn chi tiết và có hồ sơ mẫu cụ thể, cán bộ cơ sở đã hiểu rõ hơn về trình tự, thủ tục thực hiện từ khâu rà soát, bình xét, lập danh sách đối tượng được thụ hưởng chính sách đến việc tính toán bảo đảm việc hỗ trợ công bằng, dân chủ, phù hợp với nhu cầu và khả năng của hộ gia đình; mức hỗ trợ, phương thức hỗ trợ.

Trước đây, Yên Thế là huyện có kết quả giải ngân vốn đạt thấp. Tính đến 31/8, kết quả giải ngân vốn chương trình MTQG chuyển nguồn từ năm 2022 sang năm 2023 mới đạt 24,9%. Sau khi có hướng dẫn liên ngành, tiến độ giải ngân đã được cải thiện.

Ông Lê Duy Chung, Phó Chủ tịch UBND xã Tiến Thắng cho biết: "Xã giao cán bộ phụ trách dự án nghiên cứu văn bản để triển khai đúng quy định. Trong đó, hướng dẫn các thôn đặc biệt khó khăn thành lập Tổ cộng đồng, lập danh sách đối tượng thụ hưởng, đưa bà con đi tham quan mô hình sau đó thống nhất xây dựng dự án chăn nuôi bò sinh sản".

Đến ngày 2/10, xã bàn giao 22 con bò sinh sản cho hộ nghèo, cận nghèo, hộ mới thoát nghèo, tổng kinh phí 397 triệu đồng, gồm chi phí mua bò và hóa chất khử trùng. Các chủ hộ vui mừng cam kết áp dụng kỹ thuật chăm sóc, giúp con giống khỏe mạnh, sớm mang lại thu nhập. Huyện Yên Thế được phân bổ hơn 3,8 tỷ đồng thực hiện 9 dự án hỗ trợ phát triển sản xuất tại cộng đồng và sản xuất theo chuỗi giá trị.

Đến nay, Hội đồng thẩm định của huyện đã phê duyệt 7 dự án, dự kiến giải ngân trong tháng 11. Còn lại 2 dự án chưa triển khai là nuôi hươu (đang chờ thẩm định giá con giống) và sản xuất theo chuỗi giá trị (hiện chưa có tổ chức, cá nhân đứng ra bao tiêu sản phẩm).

Những tháng cuối năm là giai đoạn nước rút đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án và giải ngân vốn. Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh, các cơ quan, đơn vị chủ trì nỗ lực đẩy nhanh tiến độ giải ngân đi đôi với bảo đảm chất lượng công trình, dự án. Trong tháng 10 và 11, Ban Dân tộc tỉnh thành lập đoàn thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các dự án.

Bà Vi Thị Anh Thùy, Trưởng Phòng Dân tộc huyện Lục Ngạn cho biết: “Thời điểm đầu năm, một số dự án thực hiện tại huyện bị chậm nhưng sau khi được tháo gỡ khó khăn thì “chạy” việc hơn. Tại nhiều xã vùng cao như Đèo Gia, Hộ Đáp, Tân Sơn cấp ủy, chính quyền đã tích cực vào cuộc, bảo đảm quyền lợi cho người dân được hưởng đầy đủ chính sách”.

Được biết, năm nay, huyện Lục Ngạn được giao tổng vốn gần 74 tỷ đồng thực hiện phát triển KT - XH vùng đồng bào DTTS và miền núi. Đến tháng 10, huyện đã giải ngân 62,8% vốn đầu tư và 23,3% vốn sự nghiệp thực hiện các dự án, tiểu dự án, nội dung thành phần. So với thời gian trước, các phòng, đơn vị chuyên môn của huyện Lục Ngạn đã chủ động, linh hoạt hơn trong công tác tham mưu với lãnh đạo tháo gỡ vướng mắc.

Được biết, các ngành, đơn vị, địa phương cũng đang tích cực rà soát, xác định rõ những dự án, nội dung thành phần nào không có đối tượng, không thể triển khai để đề xuất điều chuyển nguồn vốn gửi cơ quan chủ trì. Các sở: Giao thông-Vận tải, Xây dựng rút ngắn thời gian thẩm định đối với dự án có quy trình 2 bước để địa phương khẩn trương nghiệm thu khối lượng, hoàn thành kế hoạch giải ngân.

Mới đây, Sở Nông nghiệp và PTNT đã tham mưu với UBND tỉnh ban hành định mức kinh tế kỹ thuật đối với một số cây trồng, vật nuôi như: Ngựa, dũi, tắc kè, hươu, măng tre, hương thảo… Đây được xem là giải pháp đẩy nhanh tiến độ giải ngân dự án hỗ trợ sản xuất cho người dân các huyện Sơn Động, Lục Ngạn, Yên Thế và Lục Nam.

Bài, ảnh: Hải Vân