Tổng thống Zelensky cảnh báo 'căng thẳng biên giới Ba Lan-Ukraine đã vượt xa vấn đề kinh tế và đạo đức'

Tổng thống Zelensky: Tình hình biên giới Ukraine-Ba Lan đã vượt xa vấn đề kinh tế và đạo đức. Trong ảnh: Nông dân Ba Lan dùng máy kéo và phương tiện chặn các ngả đường trong cuộc biểu tình phản đối nhập khẩu ngũ cốc Ukraine ở Sulechow, Ba Lan. (Nguồn: Getty Images)

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cảnh báo điều này trong một bài phát biểu qua video, phát vào ngày 3/3. Ông cũng nói rằng, tình hình ở biên giới thể hiện “sự xói mòn tình đoàn kết” ở khu vực.

“Cuối cùng, chúng ta phải tìm ra giải pháp cho tình hình ở biên giới Ba Lan, vốn đã vượt ra ngoài cả kinh tế và đạo đức từ lâu. Đơn giản là không thể giải thích làm thế nào mà những khó khăn của một quốc gia “đang chảy máu”, lại có thể được sử dụng trong các cuộc đấu tranh chính trị trong nước”, ông Zelensky chỉ trích.

Từ ngày 9/2, nông dân Ba Lan đã đồng loạt tổ chức biểu tình trên mọi nẻo đường dẫn đến các trạm kiểm soát ở biên giới Ba Lan-Ukraine. Yêu cầu chính của họ là lệnh cấm nhập khẩu nông sản Ukraine và các vấn đề liên quan Thỏa thuận xanh châu Âu.

Các cuộc biểu tình của nông dân Ba Lan mới đây đánh dấu sự leo thang so với các cuộc biểu tình trước đó, với việc phong tỏa gần như hoàn toàn tất cả các cửa khẩu biên giới với Ukraine và gây ra sự gián đoạn tại các cảng và đường bộ trên toàn quốc. Cảnh quay trên truyền hình cho thấy, đám đông người biểu tình ở biên giới Medyka đã mở các toa tàu để cho ngũ cốc đổ xuống đường ray.

Như vậy, chỉ trong khoảng hơn 1 tháng, đã xảy ra 5 vụ ngũ cốc Ukraine bị đổ từ ô tô chở hàng xuống đường ray hoặc từ xe tải xuống đường. Hiện tại, nông dân Ba Lan vẫn đang phong tỏa trạm kiểm soát Shehyni từ 13h ngày 1/3. Lực lượng Biên phòng Nhà nước Ukraine ngày 3/3 xác nhận, tất cả 6 cửa khẩu biên giới với Ba Lan hiện đã bị người biểu tình phong tỏa.

Trong khi đó, mới đây nhất, nông dân Ba Lan tham gia vào cuộc biểu tình đã tạm dừng tất cả hoạt động vận chuyển hàng hóa tại trạm kiểm soát Shehyni ở biên giới Ukraine. Họ đã từ chối bất kỳ xe tải xuất nhập nào đi qua. Phía Ba Lan không chấp nhận xe chở hàng từ Ukraine. Tình trạng nhiều ngày trước đó cũng không khá hơn, với số lượng xe tải qua biên giới được ghi nhận ở mức tối thiểu".

Trên sóng truyền hình quốc gia, Người phát ngôn của Cơ quan Biên phòng Ukraine Andriy Demchenko cho biết, khoảng 2.350 xe tải đang xếp hàng dài chờ qua đường tại 6 trạm kiểm soát nói trên.

Bộ trưởng Kinh tế Ukraine Yulia Svyrydenko cho biết, Kiev đã thông báo cho Ủy ban châu Âu (EC) về hành động của những người biểu tình Ba Lan ở biên giới Ukraine và mong đợi sẽ có phản ứng mạnh mẽ về việc này.

Thứ trưởng Ngoại giao Ba Lan Andrzej Szejna cho biết, Warsaw đang tiến hành các cuộc đàm phán không chính thức với Chủ tịch EC Ursula von der Leyen về việc cho phép nông dân Ba Lan được miễn trừ đối với Thỏa thuận xanh của EU.

Thứ trưởng Szejna xác nhận, với truyền thông Ba Lan rằng, các cuộc đàm phán không chính thức với EU đang được tiến hành. Ông cho biết, Ba Lan đang tìm kiếm quyền được miễn trừ đối với các quy định của EU về “mọi thứ có thể, cả từ Thỏa thuận Xanh và dòng sản phẩm có thể gây ra sự gián đoạn vĩnh viễn cho thị trường của một hoặc hầu hết các quốc gia trong khu vực".

Warsaw lập luận rằng, dòng sản phẩm giá rẻ hơn từ Ukraine đang đe dọa sinh kế của nông dân Ba Lan – đây là một vấn đề mà Kiev vẫn phủ nhận. Ba Lan đã ban hành lệnh cấm đối với một số sản phẩm của Ukraine, bao gồm cả ngũ cốc.

Ông Andrzej Szejna cũng cảnh báo rằng, nếu EU mất quá nhiều thời gian để chấp nhận các yêu cầu của Ba Lan, tình trạng gián đoạn ở biên giới sẽ tiếp tục. “Chúng tôi sẽ đưa ra những thay đổi, sẽ đơn phương áp dụng các biện pháp phong tỏa biên giới, rào cản và thuế hải quan”, ông Szejna nói.

Ba Lan và Ukraine dự kiến sẽ tổ chức các cuộc đàm phán chính thức tại Warsaw vào ngày 28/3 tới. Thứ trưởng Ngoại giao Ba Lan Szejna nói rằng, đến thời điểm diễn ra cuộc họp, "vấn đề ở biên giới sẽ không còn tồn tại".

Tuy nhiên, các cuộc biểu tình đang diễn ra có nguy cơ làm căng thẳng mối quan hệ Ukraine-Ba Lan, với một số người quá khích đã phá hoại cây trồng Ukraine và trưng lên các khẩu hiệu chống Ukraine.

Nhận định về tình trạng khủng hoảng này, Bộ trưởng Kinh tế Ukraine Yulia Svyrydenko cho rằng,"Đây là một xung đột lợi ích nhất định giữa nông dân và nhà sản xuất nông sản ở Ukraine - những người nông dân lo sợ cho sự tồn tại của họ".

Không chỉ nông dân Ba Lan, nông dân trên khắp châu Âu cũng đã biểu tình để phản đối một loạt bất bình, bao gồm cả những hạn chế do các biện pháp của EU đặt ra, nhằm giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu và những gì họ cho là sự cạnh tranh không công bằng từ nước ngoài, đặc biệt là Ukraine, sau quyết định của EU vào năm 2022 về việc miễn thuế nhập khẩu thực phẩm đối với nông dân Ukraine.

Máy kéo của người biểu tình mang biểu ngữ có nội dung: "Với ngũ cốc chảy từ Ukraine, nông dân Ba Lan sẽ phá sản".

(theo Ukrinform, Reuters)

Minh Anh