Vụ thủy điện không được phát tối đa công suất: Vượt quá thẩm quyền của EVN CPC

Ngày 3-7, liên quan bài viết “Hàng loạt thủy điện rầu vì không được phát tối đa công suất” mà PLO đã phản ánh, ông Nguyễn Văn Hạnh, Giám đốc Công ty Điện lực Kon Tum (PC Kon Tum), cho biết đơn vị đã có buổi làm việc với 11 nhà đầu tư thủy điện vừa và nhỏ trên địa bàn để tìm giải pháp hài hòa, tháo gỡ vướng mắc cho doanh nghiệp (DN).

Theo ông Hạnh, bước đầu PC Kon Tum và các nhà đầu đã thống nhất về hướng đề xuất giải quyết chung. Do vấn đề vượt quá thẩm quyền của tổng Công ty Điện lực miền Trung (EVN CPC) nên tạm thời kiến nghị lên cấp cao hơn để giải quyết, đảm bảo lợi ích hài hòa của nhà đầu tư.

Cụ thể, đối với đề nghị của DN cho phát tối đa công suất thiết kế nhà máy, PC Kon Tum trả lời rõ: Việc vận hành phải thực hiện đúng theo hợp đồng mua bán điện, công suất huy động không được vượt công suất tối đa của nhà máy.

PC Kon Tum yêu cầu các doanh nghiệp không được phát vượt công suất, chờ hướng dẫn. Ảnh: LK.

Theo đó, PC Kon Tum thực hiện theo chỉ đạo của Tập đoàn Điện lực Việt Nam và EVN CPC, giám sát việc vận hành bán điện theo hợp đồng đã ký kết. Trường hợp phát quá công suất thì đơn vị sẽ nhắc nhở, không bị sa thải (ngừng huy động công suất) như vài trường hợp thời gian qua.

Từ đơn "cầu cứu" của DN, EVN CPC đã có văn bản kiến nghị gửi Tập đoàn Điện lực Việt Nam, đề nghị: Trong trường hợp không xảy ra quá tải lưới điện hoặc không ảnh hưởng đến an ninh hệ thống điện thì cho phép được phát tối đa công suất theo khả năng thiết kế; DN được phép phát lớn hơn điện lượng trung bình năm.

Riêng phần giá trị phát dư sẽ được tính toán để nộp bổ sung tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước vào đầu năm tài chính sau.

“Tại buổi làm việc, các chủ đầu tư có kiến nghị cho phép phát tối đa công suất nhà máy. Tuy nhiên, pháp luật chỉ cho phép phát theo công suất đã ký trong hợp đồng mua bán điện. Phía EVN CPC cũng có văn bản báo cáo EVN để xin ý kiến Bộ Công Thương cho phép điều chỉnh hợp đồng mua bán điện. Hiện đơn vị đang chờ văn bản hướng dẫn”- ông Hạnh nói.

Ông Hạnh thông tin thêm, đối với đề nghị thanh toán phát vượt công suất, hiện nay chưa có quy định nào về thanh toán “vượt công suất” so với hợp đồng mua bán điện.

Do vậy, phần sản lượng điện phát vượt sẽ được “treo lại”, EVN CPC đã có văn bản xin ý kiến EVN, Bộ Công Thương, Bộ Tài chính. Nếu cho phép thanh toán phần công suất phát vượt thì sẽ tiến hành chi trả sau.

Như PLO đã phản ánh, theo phản ánh của nhiều DN, từ tháng 3-2023 đến nay, các nhà máy thủy điện vừa và nhỏ tại tỉnh Kon Tum thường xuyên bị tiết giảm công suất, bị sa thải, không được PC Kon Tum huy động công suất do phát vượt công suất theo hợp đồng mua bán điện đã ký kết và theo giấy phép hoạt động điện lực. Vì thế, các DN làm đơn tập thể “cầu cứu” Thủ tướng Chính phủ cùng các bộ, ngành có liên quan.

Doanh nghiệp đề nghị huy động công suất các nhà máy theo cơ chế chi phí tránh được.

Theo các DN, việc này gây ra nhiều khó khăn cho công tác vận hành và thiệt hại về kinh tế cho các nhà máy thủy điện. Để tránh bị sa thải, các nhà máy buộc phải chủ động phát điện thấp hơn công suất thiết kế.

Có một số nhà máy phát vượt công suất đã bị PC Kon Tum “tuýt còi”, ngừng huy động công suất phát điện, gây thiệt hại về kinh tế. Sau khi các đơn vị này có giải trình và cam kết vận hành đúng hợp đồng mới cho vận hành trở lại.

Đặc điểm chung của thủy điện vừa và nhỏ (công suất dưới 30 MW) là không có hồ chứa hoặc lòng hồ rất nhỏ nên không thể giữ nước, điều tiết nước vào mùa mưa. Trong khi PC Kon Tum không cho phát vượt công suất tối đa nhà máy gây lãng phí nguồn nước, ảnh hưởng kinh tế doanh nghiệp và thất thu ngân sách.

Do vậy, các DN đề nghị huy động công suất các nhà máy thủy điện theo cơ chế chi phí tránh được để tận dụng nguồn nước dồi dào mùa mưa, đảm bảo tăng cung cấp nguồn điện trong hoàn cảnh một số nơi xảy ra thiếu điện.

LÊ KIẾN