Xung quanh việc tập kết, vận chuyển cát tại các bến thuyền ở huyện Quỳnh Nhai

Cát được bơm trực tiếp từ các thuyền tại bến thuyền bản Pá Uôn lên xe ô tô để đưa đi tiêu thụ.

Trong vai khách du lịch, chúng tôi có mặt tại bến thuyền bản Pá Uôn, xã Mường Giàng, cách trung tâm huyện Quỳnh Nhai 5 km. Đứng trên quốc lộ 279, cách bến thuyền chừng 300m, có thể nghe rõ tiếng nổ của các loại máy bơm cát. Tiến vào sâu hơn, chứng kiến hoạt động bơm cát diễn ra tất bật ngay tại bến thuyền. Tại đây, có 3 tàu đang chứa cát, 2 tàu trống, loại 400m³, neo đậu tại bến và 2 tàu có gắn máy bơm cát cỡ lớn; trong đó, 1 tàu đang bơm cát lên xe tải mang biển kiểm soát 26C-016.87, mỗi máy bơm được gắn ống nhựa đường kính 100 để bơm cát trực tiếp lên xe. Sau khi bơm đầy cát lên thùng, xe tải 26C-016.87 ì ạch di chuyển, chở cát về tập kết ngay cạnh cây xăng của Công ty TNHH MTV Sơn Nam, nằm cạnh quốc lộ 279 cách bến vài chục mét và các bãi trong khu vực trung tâm huyện Quỳnh Nhai.

Máy bơm được gắn ống nhựa bơm cát trực tiếp lên xe ô tô.

Bơm hút cát lên xe ben tải trọng lớn.

Quan sát cả bến có tới 7 tàu “khủng”, nhưng đều không có số hiệu và biển số. Trên tàu được bố trí cả nấu ăn, chỗ nghỉ có thể phục vụ cho hành trình dài ngày. Tiếp tục trong vai khách du lịch, chúng tôi thuê thuyền đi tham quan trên lòng hồ, sau 30 phút quay lại, trên bến xuất hiện thêm 2 xe ô tô tải biển kiểm soát 26C-079.44 và 88C-198.00 đang đợi để bơm cát lên xe. Cát được bơm từ tàu chở cát lên các xe trọng tải lớn này, phần lớn lượng cát được giữ lại ở các thùng xe, một phần nhỏ cát và nước thải chảy qua các khe hở ở thùng xe ô tô tràn khắp mặt bến thuyền.

Theo thông tin phản ánh của người dân nơi đây, những chủ thuyền này là người ngoài tỉnh, họ thường chở cát bằng đường sông từ tỉnh Lai Châu về đây, mỗi thuyền khoảng 200-300 m³ cát, thậm chí có thuyền chở đến 400 m³. Chị L.T.V, người dân sở tại nói: Hôm nay còn ít thuyền trở cát về, có hôm 10 thuyền, họ bơm hết thì lại đi và tiếp tục có thuyền khác lại về. Cứ liên tục như vậy cả ngày lẫn đêm. Tiếng máy nổ bơm cát rất ồn ào, ảnh hưởng đến cuộc sống của chúng tôi, nhất là lúc các cháu học online ở nhà không thể học nổi, những nhà có con nhỏ không thể ngủ yên.

Chị L.T.V thông tin tiếp: Sau khi bơm cát xong, họ không dọn vệ sinh gây bụi bẩn, đường đi thì lầy lội, không chỉ ảnh hưởng đến chúng tôi, mà ảnh hưởng đến việc đi lại của khách du lịch. Nhiều lần chúng tôi đã kiến nghị lên xã xuống can thiệp, nhắc nhở yêu cầu họ làm theo giờ, nhưng đâu vẫn đấy! Bến thuyền này, có nhiều tàu cát tập trung nhất vì bến này có bãi rộng, nhiều tàu có thể cùng neo đậu và nhiều ô tô có thể cùng tập kết để lấy cát.

Phản ánh về những hoạt động tại đây với ông Lò Văn Tâm, Bí thư Đảng ủy xã Mường Giàng qua điện thoại, ông nói: Trên địa bàn xã Mường Giàng không có tình trạng buôn bán cát lậu, không có bến bãi tập kết cát được quy hoạch. Còn bến thuyền bản Pá Uôn chỉ có mục đích phục vụ nhu cầu dân sinh, nơi neo đậu tàu thuyền, chứ không phải để tập kết, vận chuyển cát. Trong năm 2021 đến nay, xã không phát hiện trường hợp nào có hoạt động tập kết, buôn bán, vận chuyển cát lậu.

Tàu chở cát trên lòng hồ.

Tiếp tục đi thực tế tại lòng hồ thủy điện và các bến thuyền có các tàu chở cát hay hoạt động. Tại khu vực này có khá nhiều thuyền chở cát không có biểu hiệu, biển số chở cát ngược xuôi và neo đậu trong các vịnh, nhưng chưa thấy có lực lượng chức năng kiểm tra, quản lý.

Tàu chở cát ẩn náu tại một vịnh cách cầu Pá Uôn 3km.

Theo một số người dân ở khu cầu Pá Uôn, các thuyền chở cát về rải rác cả ngày, thường về nhiều vào sáng sớm và buổi trưa. Mọi hôm các tàu cát này thường đi thẳng về bến Pá Uôn hoặc các bến khác ở xã Chiềng Khoang, hôm nay họ vào các vịnh đó là rất lạ vì chưa thấy họ đi như thế bao giờ.

Xuôi theo dòng nước, chúng tôi tiếp tục về bến phà Nậm Ét thuộc địa phận xã Chiềng Khoang, cách bến Pá Uôn khoảng 20 km. Tại bến phà này cũng có tàu đang bơm cát lên xe ô tô tải.

Thực hiện hút cát từ trên thuyền lên xe tại bến phà Nậm Ét.

Nhóm phóng viên bám theo chiếc xe tải chở đầy cát từ bến thuyền Pá Uôn. Số cát này được tập kết tại một bãi nằm gần ngã ba Chiềng Pấc, ngay cạnh quốc lộ 6, thuộc địa phận xã Tông Lạnh (Thuận Châu). Như vậy, hoạt động tập kết, vận chuyển cát, gây ô nhiễm, ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân trên địa bàn huyện Quỳnh Nhai đang diễn ra, rất mong các cơ quan chức năng vào cuộc để kiểm tra, ngăn chặn tình trạng trên.

Nhóm PV