11 tháng năm 2025, xuất khẩu rau quả chính thức vượt kỷ lục

Xuất khẩu rau quả lập đỉnh mới

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, xuất khẩu rau quả tháng 11/2025 ước đạt 850 triệu USD, đưa tổng kim ngạch 11 tháng lên 7,91 tỷ USD, tăng 19,5% so với cùng kỳ năm trước. Trung Quốc tiếp tục là thị trường chiếm tỷ trọng áp đảo với 64,1% giá trị xuất khẩu. Hai thị trường lớn tiếp theo là Mỹ (6,4%) và Hàn Quốc (3,7%).

10 tháng, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng đạt gần 3,34 tỷ USD, tăng 10,4% và chính thức vượt mức 3,2 tỷ USD của cả năm 2024,

Đáng chú ý, xuất khẩu rau quả sang Mỹ tăng mạnh tới 58,3%, cho thấy dư địa mở rộng ở các thị trường xa nhưng có sức chi tiêu cao. Trong nhóm 15 thị trường lớn nhất, Malaysia ghi nhận mức tăng đột biến 77,5%, trong khi Thái Lan giảm mạnh nhất ở mức 56,6%.

Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu rau quả đạt 7,12 tỷ USD, tăng 27,1% so với năm 2023. Đây là năm đầu tiên, ngành rau quả đã chạm và vượt qua ngưỡng 7 tỷ USD. Và dự báo, năm nay xuất khẩu rau quả sẽ lần đầu tiên vượt ngưỡng 8 tỷ USD.

Về các mặt hàng xuất khẩu chủ lực có sầu riêng, chuối, xoài, mít, dừa và bưởi. Trong đó, điểm sáng lớn nhất của ngành rau quả trong năm nay tiếp tục là sầu riêng, mặt hàng đang tái định vị vị thế của Việt Nam trên bản đồ trái cây châu Á. Hiệp hội Rau quả Việt Nam dự báo, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng năm 2025 có thể đạt tới 4 tỷ USD, riêng 11 tháng đã ước khoảng 3,7 tỷ USD.

“Hiện mùa thu hoạch ở Tây Nguyên đã gần khép lại, nhưng khu vực miền Tây đang vào nghịch vụ kéo dài đến hết tháng 5/2026. Đây là thời điểm gần như chỉ Việt Nam còn nguồn cung xuất khẩu sang Trung Quốc, khiến giá sầu riêng tiếp tục duy trì ở mức cao”, ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam trao đổi với phóng viên Báo Công Thương.

Bên cạnh đó, mặt dàng dừa nổi lên là trụ cột tăng trưởng mới của ngành nông sản. Hiệp hội Dừa Việt Nam dự kiến, năm 2025, xuất khẩu dừa đạt từ 1,1-1,15 tỷ USD, trong đó, xuất khẩu dừa tươi đạt khoảng 440 triệu USD.

Cơ hội từ nghị định thư xuất khẩu

Ngày 27/11/2025, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã ký Nghị định thư xuất khẩu mít tươi sang Trung Quốc. Đây là bước tiến lớn, mở thêm cơ hội cho nông sản Việt tiếp cận thị trường hơn 1,4 tỷ dân.

Ông Nguyễn Văn Mười, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, cho biết, mít là cây trồng có diện tích lớn (84.000 ha), sản lượng hơn 1 triệu tấn nhưng giá trị xuất khẩu năm 2024 chỉ đạt 146 triệu USD. Việc phần lớn hàng đi theo đường tiểu ngạch khiến giá bấp bênh, thường xuyên xảy ra tình trạng “được mùa rớt giá”.

Với Nghị định thư mới, sản phẩm phải được sản xuất theo quy trình chuẩn, vùng trồng và cơ sở đóng gói phải có mã số, tuân thủ GAP, kiểm soát thuốc bảo vệ thực vật và quy trình thu hoạch, bảo quản, vận chuyển. Xuất khẩu chính ngạch sẽ giúp giảm rủi ro khi chính sách kiểm dịch thay đổi, đồng thời buộc nông dân và doanh nghiệp tái tổ chức sản xuất theo chuẩn quốc tế.

Về phía các doanh nghiệp xuất khẩu, ngay sau khi ký nghị định thư, các vùng nguyên liệu tại Đồng bằng sông Cửu Long đang có sự chuyển biến tích cực khi nông dân chú trọng quy trình canh tác. Tuy nhiên, hạn chế lớn nhất vẫn là thiếu liên kết bền vững, theo đó, khi giá tăng, nông dân dễ bán cho thương lái, phá vỡ hợp đồng; còn khi giá giảm, doanh nghiệp gánh rủi ro.

Để giải quyết vấn đề này, nhiều doanh nghiệp đang chủ động hỗ trợ hợp tác xã đạt chứng nhận GlobalGAP, đây được coi là “tấm vé vàng” để tiếp cận các thị trường khó tính. Tuy nhiên, chi phí và yêu cầu kỹ thuật cao khiến quá trình này đòi hỏi sự kiên trì và đồng hành chặt chẽ giữa doanh nghiệp, nông dân, chính quyền.

Về phía cơ quan quản lý, ông Huỳnh Tấn Đạt – Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cho biết, năm 2025, Việt Nam đã ký 5 nghị định thư với Trung Quốc, tạo hành lang pháp lý ngày càng rộng cho nông sản. Bên cạnh đó, với mặt hàng sầu riêng, cơ quan quản lý đã làm rõ nguyên nhân tồn dư cadimi từ đất và phân bón, đồng thời hướng dẫn áp dụng chế phẩm Biochar để xử lý. Trung Quốc đã phê duyệt thêm hơn 800 mã số vùng trồng và 130 cơ sở đóng gói mới cho sầu riêng Việt Nam.

"Tính đến nay, Việt Nam đã được cấp 9.334 mã số vùng trồng và 1.752 mã số cơ sở đóng gói theo các Nghị định thư xuất khẩu. Riêng trong tháng 11/2025, cơ quan chức năng cấp mới 48 mã số vùng trồng, đồng thời thu hồi 22 mã số vùng trồng và 8 mã số cơ sở đóng gói", ông Huỳnh Tấn Đạt chia sẻ.

Theo ông Đạt, Nghị định thư không chỉ mở cửa thị trường mà còn buộc ngành hàng nâng cấp tiêu chuẩn, truy xuất minh bạch, chuyên nghiệp hóa canh tác, yếu tố quyết định để nông sản Việt duy trì lợi thế.

Ông Nguyễn Đình Tùng, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Vina T&T Group, nhận định, chìa khóa để nâng vị thế nông sản Việt không chỉ nằm ở sản lượng mà ở tư duy dẫn dắt thị trường.

Trong nhiều năm, phần lớn doanh nghiệp nông sản vẫn xuất khẩu theo lối “được mùa thì bán”, chưa coi dữ liệu thị trường là tài sản. Khi không nắm được xu hướng tiêu dùng, doanh nghiệp bị động, nông dân dễ rơi vào vòng xoáy trồng - chặt theo phong trào.

Doanh nghiệp muốn dẫn dắt chuỗi giá trị cần chủ động phân tích thị trường từng tuần, từng thị trường; xây dựng hợp đồng dài hạn với nông dân; hỗ trợ kỹ thuật, đầu tư giống, vật tư và quan trọng nhất là tạo niềm tin bằng cam kết tiêu thụ ổn định.

Khi doanh nghiệp đóng vai trò “nhạc trưởng”, tín hiệu thị trường được truyền xuống vùng trồng, nông dân sản xuất theo đơn hàng, tránh dư thừa cục bộ và giảm rủi ro “rớt giá” theo mùa vụ. Đây cũng là cách duy nhất để nông sản Việt chuyển từ cạnh tranh bằng giá sang cạnh tranh bằng chất lượng và tiêu chuẩn.

Với đà tăng trưởng hiện nay, Hiệp hội Rau quả Việt Nam dự báo, kim ngạch xuất khẩu rau quả có thể đạt 10 tỷ USD ngay trong năm tới. Sầu riêng tiếp tục là động lực số một, nhưng các mặt hàng như xoài, mít, thanh long, chanh dây cũng đang phục hồi tốt tại nhiều thị trường.

Nguyễn Hạnh