AI - Cỗ máy tạo tỷ phú nhanh chưa từng có

Hình thành tầng lớp siêu giàu mới

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành một trong những động lực kinh tế mạnh nhất của thế kỷ 21. Từ một công nghệ hỗ trợ nghiên cứu, AI đã nhanh chóng chuyển thành nền tảng sản xuất mới, giúp tối ưu hóa năng suất và tạo ra nhiều mô hình kinh doanh vô cùng hiệu quả. Tác động của AI không chỉ nằm ở việc thúc đẩy tăng trưởng mà còn trực tiếp tạo ra thế hệ tỷ phú mới với tốc độ chưa từng thấy trong ngành công nghệ.

Kênh thông tin tài chính Mỹ CNBC cho hay, giới công nghệ chứng kiến sự bùng nổ trong gọi vốn của nhiều startup công nghệ, trong đó phải kể đến các vòng gọi vốn đình đám trong năm nay của Anthropic, Safe Superintelligence, OpenAI, Anysphere và nhiều công ty khởi nghiệp AI khác. Những công ty này đã giúp tạo ra nhiều tỷ phú mới.

Mira Murati, phụ trách kỹ thuật của OpenAI và Dario Amodei, người sáng lập và điều hành Anthropic (Nguồn: CNBC)

Các công ty khởi nghiệp trí tuệ nhân tạo đã tạo ra hàng chục tỷ phú mới trong năm 2025, góp phần giúp làn sóng AI tạo ra lượng của cải lớn nhất trong lịch sử gần đây.

Theo CB Insights, hiện có 498 "kỳ lân" AI (các công ty AI tư nhân có định giá từ 1 tỷ USD trở lên), với tổng giá trị lên tới 2.700 tỷ USD. Có tới 100 công ty trong số đó được thành lập kể từ năm 2023. Hiện có hơn 1.300 công ty khởi nghiệp AI có định giá trên 100 triệu USD.

Giá cổ phiếu của Nvidia, Meta, Microsoft và các công ty liên quan đến AI đồng loạt tăng vọt, cùng với mức lương khổng lồ dành cho các kỹ sư AI. AI đang tạo ra của cải cá nhân ở quy mô lớn chưa từng có.

"Nhìn lại hơn 100 năm dữ liệu, chúng ta chưa bao giờ thấy của cải được tạo ra với quy mô và tốc độ như thế này. Đây là điều chưa từng có tiền lệ", ông Andrew McAfee, nhà nghiên cứu chính tại MIT nhận định.

Một thế hệ tỷ phú mới đang nổi lên với mức định giá tăng vọt. Hồi tháng 3/2025, Bloomberg ước tính rằng, 4 trong số các công ty AI tư nhân lớn nhất đã tạo ra ít nhất 15 tỷ phú với tổng giá trị tài sản ròng là 38 tỷ USD. Hơn 10 kỳ lân đã được vinh danh kể từ đó.

Đáng chú ý, tỷ phú trẻ Mira Murati, người rời Open AI hồi tháng 9 năm 2024, đã thành lập Thinking Machines Lab vào tháng 2/2025. Đến tháng 7 vừa qua, bà đã huy động được 2 tỷ USD trong vòng gọi vốn hạt giống lớn nhất trong lịch sử, đưa định giá công ty lên mức 12 tỷ USD.

Startup khác là Anthropic AI đang đàm phán để huy động 5 tỷ USD với mức định giá 170 tỷ USD, gần gấp 3 lần mức định giá cách đây chỉ vài tháng. Điều này đã giúp CEO Dario Amodei trở thành tỷ phú USD.

Một trường hợp nữa là Anysphere được định giá 9,9 tỷ USD trong đợt gọi vốn hồi tháng 6 vừa qua, và chỉ vài tuần sau đó được cho là đã được định giá từ 18 - 20 tỷ USD. Điều này giúp nhà sáng lập kiêm CEO 25 tuổi, Michael Truell, trở thành tỷ phú USD.

Ảnh minh họa: KT

Tái định hình bảng xếp hạng tài sản thế giới

Phải thừa nhận rằng, phần lớn tài sản được tạo ra từ AI đều nằm trong các công ty tư nhân, khiến các cổ đông và nhà sáng lập khó có thể rút tiền mặt. Sự bùng nổ của AI chủ yếu tập trung ở Vùng Vịnh, gợi nhớ đến thời kỳ bong bóng dot-com.

Giống như các triệu phú dot-com, việc thu hút giới nhà giàu AI có thể là một thách thức đối với các công ty quản lý tài sản truyền thống. Hầu hết tài sản AI bị khóa trong các công ty tư nhân, do đó không thể chuyển thành tài khoản quản lý tài sản.

Sự bùng nổ của AI trong mấy năm gần đây đang tái định hình bảng xếp hạng tài sản thế giới. Những người giàu nhất không còn chỉ đến từ thương mại điện tử hay mạng xã hội, mà chuyển sang các nền tảng và mô hình AI.

Một điều không thể phủ nhận được là AI mang lại hiệu quả vượt trội trong sản xuất và kinh doanh. Điểm đáng chú ý nhất của AI là khả năng tự động hóa thông minh, giúp doanh nghiệp giảm chi phí, tăng tốc độ vận hành và dự đoán chính xác hơn. AI có thể xử lý lượng dữ liệu khổng lồ chỉ trong vài giây, tối ưu hóa mọi khâu từ cung ứng, marketing đến vận hành máy móc và chăm sóc khách hàng. Khi năng suất tăng mạnh, chi phí giảm sâu, AI trở thành “đòn bẩy kinh tế” cho những doanh nghiệp biết cách khai thác công nghệ này.

Sự bùng nổ của AI đang định hình lại cấu trúc kinh tế toàn cầu, tạo ra không chỉ ngành nghề mới mà còn cả thế hệ tỷ phú mới. Những người nắm giữ mô hình, dữ liệu và hạ tầng công nghệ đang có lợi thế chưa từng có để tạo ra giá trị khổng lồ với tốc độ tăng trưởng vượt xa các ngành truyền thống.

Tuy nhiên, để làn sóng làm giàu từ AI trở nên bền vững và lan tỏa, các quốc gia và doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược phát triển dài hạn, coi trọng đạo đức dữ liệu, đào tạo kỹ năng mới và quản trị rủi ro. Nếu làm tốt, AI có thể trở thành nền tảng của sự thịnh vượng rộng rãi, chứ không chỉ giới hạn trong tay một nhóm nhỏ những tỷ phú công nghệ.

Trần Ngọc/VOV.VN (lược dịch) Theo CNBC