Ai sẽ được ưu tiên miễn viện phí từ năm 2026?

Đề án từng bước thực hiện chính sách miễn viện phí theo Nghị quyết số 72 của Bộ Chính trị đang được Bộ Y tế lấy ý kiến.

Theo đề xuất của Bộ Y tế, bắt đầu từ năm 2026, lộ trình miễn viện phí sẽ triển khai theo 3 giai đoạn. Cùng với đó mức đóng BHYT sẽ được điều chỉnh tăng so với quy định hiện hành.

Bộ Y tế đang xây dựng đề án từng bước thực hiện chính sách miễn viện phí. Ảnh minh họa

Cụ thể, từ năm 2026, người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm một lần, tùy nhóm đối tượng và lộ trình ưu tiên. Cũng từ thời điểm này, người tham gia BHYT thuộc hộ cận nghèo, người từ 75 tuổi trở lên đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội được chi trả 100% chi phí khám chữa bệnh trong phạm vi quyền lợi.

Giai đoạn 2026-2027 sẽ nâng mức chi trả BHYT cho thuốc, trang thiết bị và kỹ thuật khám chữa bệnh; đồng thời điều chỉnh mức đóng BHYT từ năm 2027 lên khoảng 5,1%, ngân sách nhà nước hỗ trợ cho nhóm đối tượng chính sách.

Giai đoạn 2028-2030 đặt mục tiêu giảm chi tiền túi xuống dưới 30%, mở rộng danh mục thuốc, thiết bị và kỹ thuật được BHYT thanh toán; thí điểm sàng lọc 2-3 bệnh có chi phí hiệu quả; chi trả dịch vụ phòng bệnh từ quỹ BHYT; nâng tỉ lệ bao phủ lên trên 95% dân số.

Từ năm 2030, tiếp tục tăng mức đóng BHYT lên 5,4% và thử nghiệm BHYT bổ sung, đa dạng gói quyền lợi.

Sau năm 2030, hướng tới BHYT toàn dân, miễn viện phí trong phạm vi gói dịch vụ cơ bản và sàng lọc 3-5 bệnh phổ biến.

Từ năm 2032, mức đóng BHYT tăng lên 6%. Cùng lúc, hoàn thiện y tế cơ sở và hệ thống thanh toán BHYT thông minh, đa tầng, đa gói quyền lợi.

Bà Trần Thị Trang, Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm Y tế (Bộ Y tế), cho biết gói dịch vụ y tế cơ bản thuộc phạm vi miễn phí sẽ bao gồm danh mục dịch vụ, bệnh, thuốc và thiết bị y tế. Gói này bao phủ các bệnh thông thường, ưu tiên những bệnh cần thiết trước, sau đó mở rộng dần theo yêu cầu chuyên môn, phù hợp với khả năng ngân sách nhà nước, Quỹ BHYT và kết hợp huy động xã hội hóa.

Chính sách sẽ xác định mức chi tối đa cho mỗi lượt khám chữa bệnh, dựa trên chi phí nội trú - ngoại trú bình quân toàn quốc, điều chỉnh theo năm hoặc theo giai đoạn, ngoại trừ những bệnh và kỹ thuật có chi phí lớn. Ban đầu, mô hình áp dụng tại cơ sở khám chữa bệnh ban đầu, tuyến cơ sở, bao gồm cả bệnh viện công và tư. Việc triển khai sẽ theo lộ trình, có thứ tự ưu tiên, phù hợp với mức đóng, khả năng cân đối Quỹ BHYT và điều kiện kinh tế - xã hội từng thời kỳ.

Khám bệnh cho người dân tại Bệnh viện Bạch Mai

Theo ước tính của Viện Chiến lược và Chính sách Y tế, tổng chi phí người bệnh cùng chi trả hiện khoảng 21,5 ngàn tỉ đồng/năm. Khi thực hiện miễn viện phí cơ bản, nguồn kinh phí cần chi sẽ cao hơn, bởi nhu cầu khám chữa bệnh dự kiến tăng lên.

Việc miễn viện phí sẽ làm gia tăng đáng kể chi tiêu của Quỹ BHYT, khoảng 2.700 tỉ đồng/năm theo lộ trình. Người dân hưởng lợi lớn nhất khi tăng khả năng tiếp cận dịch vụ, giảm gánh nặng trực tiếp, đồng thời góp phần ngăn chặn hàng chục nghìn hộ gia đình rơi vào nghèo khó do chi phí y tế. Đồng thời, chính sách này khuyến khích người dân đi khám chữa bệnh sớm, thay vì chờ bệnh nặng mới điều trị.

Chuyên gia của Viện Chiến lược và Chính sách Y tế cũng đề xuất với người tham gia BHYT, trước tiên áp dụng miễn viện phí cơ bản tại các dịch vụ y tế tuyến xã, đồng thời nâng cao năng lực chuyên môn, trang thiết bị và mở rộng danh mục thuốc tại tuyến cơ sở.

Đối với bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo, chi phí cao, tham khảo kinh nghiệm một số nước, nên quy định trần cùng chi trả. Khi mức cùng chi trả vượt trần, ngân sách và Quỹ BHYT sẽ chi trả phần còn lại, đảm bảo người bệnh không gặp khó khăn về tài chính.

N.Dung