Âm thầm 'cuộc chiến' trên không gian mạng ở vùng biên - Bài 1: Khi biên giới không chỉ có đường tuần tra

Cùng với sự phát triển đi lên của đất nước, biên giới Điện Biên những năm gần đây “chuyển mình” mạnh mẽ. Trong mỗi nếp nhà của đồng bào, chiếc điện thoại thông minh dần trở nên phổ biến hơn. Sóng 3G, 4G phủ rộng, mang theo nhiều thông tin, kiến thức mới giúp bà con mở rộng tầm nhìn, nhưng cũng kéo theo tin đồn, luận điệu sai trái, tà đạo và những lời rỉ tai về “nhà nước Mông”, về thiên đường mơ hồ nào đó… Thực tế đặt ra thách thức không nhỏ cho cả hệ thống chính trị, đặc biệt là lực lượng tuyến đầu.

Thách thức an ninh tư tưởng

Điện Biên, sau chiến thắng chấn động địa cầu năm 1954, từng được cả thế giới biết đến như biểu tượng của ý chí quật cường. Nhưng hơn một thập kỷ trở lại đây, mảnh đất cực Tây ấy cũng từng có những năm tháng nặng trĩu vì nỗi lo an ninh tư tưởng. Địa bàn rộng, dân cư phân tán, giao thông cách trở, đời sống đồng bào khó khăn… vô tình trở thành “mảnh đất” màu mỡ để các thế lực chống phá lợi dụng, lôi kéo.

Cán bộ, chiến sĩ Ban Chỉ huy Phòng thủ Khu vực 1 – Mường Nhé tuyên truyền cho người dân tộc Si La, bản Nậm Sin, xã Mường Nhé, tỉnh Điện Biên.

Có thời điểm, ở một số xã vùng cao thuộc huyện Mường Nhé, Nậm Pồ (cũ) đồng bào bỏ nương, bỏ ruộng để tụ tập nghe những lời tuyên truyền xa lạ, đi ngược với đạo lý và pháp luật. Nhiều hộ tin vào lời hứa hẹn mơ hồ trên mạng hơn là những chính sách, chương trình hỗ trợ cụ thể từ Nhà nước. Vụ việc Huổi Khon (huyện Mường Nhé cũ) hồi tháng 5-2011 trở thành bài học xương máu, được nhắc lại trên nhiều diễn đàn như lời cảnh tỉnh rằng, chỉ cần một chút lơ là, buông lỏng trận địa tư tưởng thì bao công sức gây dựng ổn định rất có thể bị đe dọa.

Thống kê từ năm 2015 đến nay, trên các tuyến biên giới, riêng lực lượng Bộ đội Biên phòng đã phải xây dựng 60 kế hoạch nghiệp vụ, thu thập gần 3.800 tin liên quan an ninh quốc gia. Đồng thời, phát hiện, xử lý 61 hộ với 316 khẩu di dịch cư tự do, vận động thu hồi trên 1.000 khẩu súng tự chế; gọi hỏi, đấu tranh 10 vụ với 11 đối tượng tuyên truyền tà đạo “Bà Cô Dợ”, “Giê Sùa”; xử lý 6 vụ, 8 đối tượng liên quan tuyên truyền “Pháp luân công”, tà đạo Bà Cô Dợ… Đằng sau những con số ấy là những bản làng từng không ít lần “rối ren”, những phận người chênh vênh giữa tin và nghi.

Xây dựng “thế trận” nhiều tầng

Với quan điểm “không để đến khi cháy mới lo dập”, Điện Biên xác định phải đi trước một bước, “chặn ngay từ gốc”, tạo dựng “lá chắn” từ trong suy nghĩ, niềm tin của đồng bào. Trong bối cảnh đó, việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 35 về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng được Tỉnh ủy Điện Biên đặc biệt coi trọng. Ban Chỉ đạo (BCĐ) 35 được thành lập, kiện toàn từ tỉnh đến cơ sở, với Ban Tuyên giáo – Dân vận Tỉnh ủy làm Cơ quan Thường trực, phối hợp chặt chẽ với lực lượng công an, quân đội, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị – xã hội.

Ông Hù Văn Thịt (đi đầu) người có uy tín ở bản Nậm Kè 1, xã Nậm Kè, tỉnh Điện Biên luôn là “cầu nối” đưa chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước đến với người dân.

“Muốn bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, trước hết phải bắt đầu từ việc giữ vững gốc rễ niềm tin trong lòng dân”, đồng chí Lò Thị Minh Phượng, Trưởng Ban Tuyên giáo – Dân vận Tỉnh ủy Điện Biên nhận định. Theo đó, Điện Biên không chọn cách ứng phó rời rạc, từng vụ từng việc, mà xây dựng một thế trận nhiều tầng, nhiều lớp. Ở tầng trên, BCĐ 35 được kiện toàn từ tỉnh đến cơ sở, phân công cụ thể từng thành viên, từng ngành. Hệ thống báo cáo viên, tuyên truyền viên, cộng tác viên dư luận xã hội được củng cố, tập huấn, giao nhiệm vụ rõ ràng.

Ở tầng trung gian, nhiều mô hình, cách làm cụ thể, thiết thực được xây dựng và dần lan tỏa, phát huy sâu rộng vai trò, hiệu quả trên không gian mạng. Nổi bật như: Mô hình “10 phút lan tỏa” của Ban chỉ huy Phòng thủ Khu vực 1 – Mường Nhé, Tổ truyền thông 35 của Đồn Biên phòng Na Cô Sa, mô hình “Phát huy vai trò người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số” của lực lượng công an… Mỗi mô hình là một “điểm tựa” ở cơ sở, góp phần biến những mục tiêu lớn lao của nghị quyết thành hành động hằng ngày, dễ cảm, dễ thấy.

Ở tầng sâu nhất cũng là tầng bền vững nhất chính là “thế trận lòng dân”. Ở đó, người có uy tín trong cộng đồng dân tộc thiểu số được xem như “cột trụ” của phên giậu số. Theo thống kê, đến nay toàn tỉnh Điện Biên đã và đang phát huy hiệu quả vai trò của hơn 1.250 người có uy tín, thuộc 19/19 dân tộc, trong đó người Mông chiếm hơn 44%, người Thái trên 42%. Đặc biệt phải kể đến là những nhóm rất ít người, như: Si La, Cống, Phù Lá, Sán Chỉ, Thổ… đều có những già làng, trưởng bản, trưởng dòng họ uy tín trong cộng đồng dân tộc mình. Đi cùng với đó là những chiến dịch “xóa mù công nghệ”, “xóa mù thông tin” cho người uy tín, để họ phát huy tối đa vai trò trong việc bảo an ninh tư tưởng trên địa bàn.

Với việc xây dựng được “thế trận” đồng bộ nhiều tầng, những chỉ đạo, chương trình, hoạt động của các cấp không còn “nằm trên giấy”. Tư duy làm công tác tư tưởng cũng buộc phải thay đổi từ “nói cho dân nghe” sang “cùng nói, cùng nghe”; từ chỉ họp, đọc, phổ biến sang đối thoại, phản hồi; từ ưu tiên hội trường sang chủ động hiện diện trên tất cả diễn đàn, nền tảng. Trong đó mạng xã hội được xem là một trong những trọng tâm được tỉnh ưu tiên đặc biệt trong giai đoạn hiện nay. Bám sát chủ trương, định hướng, các lực lượng tuyến đầu cũng đang nỗ lực chuyển mình trên “trận tuyến” mới./.