Ba Bể quyết liệt xử lý tình trạng xây dựng trái phép

Nhiều trường hợp xây dựng nhà ngay sát bờ hồ Ba Bể nhưng chưa được cấp có thẩm quyền cho phép hoặc hộ gia đình chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (Ảnh chụp tháng 11-2025).

Vi phạm kéo dài

Kết quả kiểm tra, rà soát mới đây của chính quyền địa phương cho thấy, đến nay xã Ba Bể có 105 vụ việc vi phạm hành chính trên địa bàn với các hành vi: Tự ý chuyển mục đích sử dụng đất (61 trường hợp); xây dựng trái phép (18 trường hợp); lấn chiếm đất do tổ chức quản lý (8 trường hợp); xây dựng trên đất hành lang an toàn giao thông (18 trường hợp). Chủ yếu tập trung ở các thôn: Pác Ngòi, Bó Lù, Cốc Tộc và Bản Cám. Trong đó, có 20 vụ việc đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai.

Ông Dương Quang Đạt, Phó Chủ tịch UBND xã Ba Bể, cho biết: Hiện nay trên địa bàn xã Ba Bể vẫn còn tình trạng chồng chéo giữa một số quy hoạch, như: Quy hoạch về sử dụng đất, quy hoạch đất lâm nghiệp, quy hoạch về du lịch… chưa đồng nhất. Do đó nhiều hộ dân tự ý xây dựng các công trình trái phép, gây khó khăn cho công tác quản lý về đất đai và trật tự xây dựng.

Sau khi thực hiện chính quyền địa phương hai cấp, UBND xã Ba Bể tập trung rà soát, phân loại và xử lý các trường hợp vi phạm. Đồng thời, tham mưu cấp có thẩm quyền điều chỉnh các khu vực phù hợp với quy hoạch thực tế ở địa phương, ông Dương Quang Đạt, cho biết thêm.

Trao đổi với chúng tôi, ông Phạm Văn Nam, Phó Giám đốc điều hành Ban Quản lý Vườn quốc gia Ba Bể, cho biết: Từ năm 2016 đến nay, nhiều hộ gia đình có hoạt động xây dựng nhà ở kết hợp đón khách du lịch tại khu vực giáp ranh với đất Vườn quốc gia quản lý, một số trường hợp lấn chiếm vào diện tích rừng đặc dụng, những diện tích này không có rừng và người đã sử dụng canh tác lâu năm. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, chúng tôi đã phát hiện và lập biên bản ban đầu và chuyển đến chính quyền địa phương xem xét xử lý theo thẩm quyền, vì chức năng nhiệm vụ của Vườn quốc gia Ba Bể không được phép xử lý các hành vi phạm về đất đai, trật tự xây dựng.

Cương quyết xử lý

Vị trí đổ đất trái quy định nhìn từ trên cao (Ảnh chụp tháng 11-2025).

Theo lãnh đạo UBND xã Ba Bể, nguyên nhân các sai phạm kéo dài và số lượng ngày càng tăng một phần do nhận thức pháp luật của người dân còn hạn chế, cố tình vi phạm để trông chờ hợp thức hóa.

Nhiều vụ vi phạm đã tồn tại từ lâu, do lịch sử để lại. Một số trường hợp vi phạm phát sinh từ trước thời điểm hoàn thiện hồ sơ địa chính, đo đạc bản đồ hoặc chuyển đổi quy hoạch sử dụng đất, dẫn đến khó xác định ranh giới, mục đích sử dụng đất ban đầu. Một số hộ dân đã xây dựng công trình tạm, sinh sống ổn định nhiều năm, nay được xác định là vi phạm nên phát sinh tâm lý không hợp tác...

Để từng bước giải quyết dứt điểm, UBND xã Ba Bể đã xây dựng phương án và lộ trình xử lý, như: Phân loại các trường hợp vi phạm để xác định trường hợp vi phạm mới phát sinh (năm 2024-2025) theo Luật Đất đai năm 2024. Trường hợp vi phạm tồn tại từ trước (lịch sử để lại), đánh giá mức độ ảnh hưởng, khả năng điều chỉnh quy hoạch hoặc xem xét hợp thức hóa nếu phù hợp; tạm thời yêu cầu dừng mở rộng, dừng sử dụng sai mục đích.

Đối với những trường hợp vi phạm liên quan khu vực lòng hồ, hành lang bảo vệ đất rừng ảnh hưởng đến môi trường, rừng đặc dụng, cảnh quan du lịch… sẽ đề nghị cấp có thẩm quyền phối hợp xử lý, tổ chức cưỡng chế hoặc tháo dỡ bắt buộc nếu gây nguy hiểm.

Đồng thời, thường xuyên kiểm tra, theo dõi, xem xét lập hồ sơ xử lý vi phạm theo quy định. Cập nhật kết quả xử lý vào hồ sơ quản lý đất đai, phục vụ công tác cấp GCNQSDĐ, quy hoạch và thống kê hằng năm. Tiếp tục tuyên truyền, vận động các hộ gia đình, cá nhân chấp hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính; tuyên truyền, vận động hộ dân hiểu rõ chính sách pháp luật, quyền và nghĩa vụ trong quá trình sử dụng đất.

Văn Lạ