Bài 2: Những sáng kiến ấn tượng

Thông thường, khi nói đến sáng kiến, cải tiến kỹ thuật (SKCT), ai cũng nghĩ ngay đến làm lợi cho đơn vị, nhà máy bao nhiêu tiền. Ấy vậy nhưng, những lợi ích không tính được bằng kinh tế như nâng cao năng suất lao động, tăng tính khả dụng của thiết bị, an toàn vận hành, khả năng áp dụng và nhân rộng, đặc biệt là bảo vệ môi trường, giảm phát thải... đang ngày càng chiếm vị thế chủ đạo.

NMNĐ Thái Bình 2 đặt mục tiêu trở thành một trong những nhà máy điện hoạt động tốt nhất Việt Nam (Ảnh: Phong Sơn)

Theo quy định của Hội đồng Khoa học Công nghệ Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam), các tiêu chí của SKCT tiêu biểu gồm: hiệu quả mang lại bằng tiền; nâng cao năng suất lao động; tăng tính khả dụng của thiết bị, bảo đảm an toàn vận hành và khả năng áp dụng nhân rộng.

Vào đầu tháng 8/2025, Tiểu ban SKCT NMNĐ Thái Bình 2 đã có báo cáo đề xuất 9 sáng kiến, sáng chế tiêu biểu của Nhà máy trong giai đoạn 2023-2025. Trong đó, sáng kiến tiêu biểu đầu tiên là cải tiến vòi đốt dầu HFO Tổ máy 01 và 02 đã mang lại hiệu quả kinh tế trong 1 năm áp dụng ước tính khoảng 12,4 tỷ đồng. Giải pháp giúp giảm tới 850 tấn dầu tiêu thụ từ khi khởi động đến khi cắt dầu ở tất cả các lần khởi động trong năm 2024 so với năm 2023.

Mặt khác, sáng kiến còn giúp rút ngắn thời gian từ khi khởi động đến khi hòa lưới và từ khi hòa lưới đến khi cắt dầu hoàn toàn; thuận tiện cho công tác vệ sinh vòi dầu, giảm nhu cầu nhân lực bảo dưỡng - sửa chữa trong các lần khởi động; đồng thời giảm lượng rác thải và nguy cơ gây cháy do phế thải trong quá trình vệ sinh vòi dầu sử dụng.

Sáng kiến cải tiến búa gõ hệ thống ESP (lọc bụi tĩnh điện) Tổ máy 01 và 02 đã mang lại hiệu quả kinh tế trong 1 năm áp dụng ước khoảng 41 tỷ đồng. (Ảnh: Phong Sơn)

Về mặt kinh tế, nổi bật là cải tiến búa gõ hệ thống ESP (lọc bụi tĩnh điện) Tổ máy 01 và 02 đã mang lại hiệu quả kinh tế trong 1 năm áp dụng ước khoảng 41 tỷ đồng. Trong đó, giảm tần suất thuê dịch vệ sinh GGH và các thiết bị hệ thống FGD giúp tiết kiệm khoảng 800 triệu đồng. Trước khi thực hiện sáng kiến, toàn bộ lượng thạch cao thu được không đạt tiêu chuẩn; sau khi áp dụng, thạch cao đã đạt chất lượng yêu cầu. Giá trị làm lợi việc từ bán thạch cao đạt chất lượng khoảng 32 tỷ đồng.

Mặt khác, sáng kiến này còn xử lý triệt để tình trạng tắc đường rút tro từ các phễu ESP về Silo do búa gõ rơi, góp phần đảm bảo độ khả dụng cho các tổ máy, nhờ giảm trở lực đường khói, do đó hạn chế được nguy cơ quá tải hệ thống khói gió; hiệu suất hệ thống ESP được cải thiện, qua đó đảm bảo được thông số phát thải nồng độ bụi ra môi trường. Đồng thời, hạn chế tình trạng mài mòn của các thiết bị phía đuôi lò do chịu tác động bởi dòng tro, điển hình như quạt IDF. Đặc biệt, sáng kiến được đánh giá là có thể áp dụng cho các nhà máy có thiết kế búa tương tự như: Nhiệt điện Sông Hậu 1 và trong tương lai là Long Phú 1.

Đặc biệt, sáng kiến cải tiến khắc phục rò xì tại khớp nối giãn nở đường ống than bột đầu ra phân ly Tổ máy 01 và 02, giúp giải quyết được tình trạng rò xì tại vị trí khớp nối đầu ra phân ly, ngăn chặn phát tán than ra môi trường, từ đó cải thiện môi trường làm việc, giảm suất hao than/nhiệt.

Về mặt kinh tế, số tiền làm lợi khoảng 320 triệu đồng/năm, nhưng hơn hết sáng kiến đã khắc phục triệt để rò xì, ngăn chặn tình trạng phát tán bụi than ra môi trường, giúp đảm bảo sức khỏe cho người lao động. Bên cạnh đó, sáng kiến này cũng tăng tính dự phòng cho hệ thống máy nghiền than, góp phần đảm bảo khả dụng về công suất phát, đồng thời kéo dài tuổi thọ vận hành của thiết bị chịu ảnh hưởng bởi bụi than tại khu vực khớp nối, giảm chi phí bảo dưỡng - sửa chữa, được Nhà máy thực hiện áp dụng cho tất cả các khớp nối còn lại của 48 đường ống dẫn than bột vào lò.

Trong 9 SKCT tiêu biểu của NMNĐ Thái Bình 2, có tới 5 SKCT thuộc lĩnh vực cơ khí (Ảnh: Phong Sơn)

Về công tác SKCT, Phó Giám đốc NMNĐ Thái Bình 2 Nguyễn Văn Chung cho biết, Nhà máy có những thuận lợi lớn khi quy tụ được một đội ngũ cán bộ, kỹ sư giàu kinh nghiệm trong sản xuất điện, cùng tinh thần lao động sáng tạo từ Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) và các đơn vị trực thuộc. Nhờ đó, Nhà máy đã hoạt động hiệu quả, khắc phục các vấn đề kỹ thuật công nghệ. Trước mắt, Nhà máy đang tập trung thực hiện mục tiêu hoàn thiện quy trình vận hành để tối ưu suất tiêu hao nhiệt (Heat Rate), nâng cao hiệu quả sản xuất theo yêu cầu của Chi nhánh Phát điện Dầu khí (PVPGB) - đơn vị trực thuộc Petrovietnam.

Được biết, đối với các nhà máy nhiệt điện công suất lớn, để đạt đến giai đoạn vận hành tối ưu phải mất từ 3 - 5 năm. Trong đó, việc đạt suất tiêu hao nhiệt liên quan trực tiếp tới hợp đồng mua bán điện (PPA), chủ yếu thông qua việc xác định chi phí nhiên liệu biến đổi và giá bán điện. Chính vì vậy, việc NMNĐ Thái Bình 2 nỗ lực hướng tới mục tiêu là một trong những nhà máy điện vận hành tốt nhất Việt Nam, không có cách nào khác là phải phát huy hơn nữa sức sáng tạo của đội ngũ cán bộ, công nhân viên; đồng thời khắc phục những khiếm khuyết của hệ thống thiết bị máy móc, công nghệ, bởi mỗi một SKCT chính là nền tảng cho sự phát triển bền vững cho tương lai.

Suất tiêu hao nhiệt (Heat Rate) là một thông số kỹ thuật cốt lõi, ảnh hưởng trực tiếp đến yếu tố kinh tế của hợp đồng mua bán điện (PPA), đặc biệt là phần chi phí nhiên liệu, và là cơ sở để xác định giá bán điện.

Bùi Công