Bạo lực học đường - vẫn đang là vấn nạn cần khắc phục

Trường THCS Trần Cao Vân tổ chức tuyên truyền bạo lực học đường đến với học sinh giúp các em biết cách kiềm chế cảm xúc. Ảnh: Nhã Trúc

Dù đã có nhiều biện pháp được triển khai và nhiều cảnh báo được đưa ra, bạo lực học đường vẫn tiếp diễn, đặc biệt ở các đô thị lớn. Tại thành phố Huế, số vụ có giảm so với những năm trước, nhưng hiện tượng này vẫn còn xảy ra và gây lo ngại.

Nguyên nhân của bạo lực học đường chủ yếu xuất phát từ đặc điểm tâm lý lứa tuổi và sự thiếu hụt kỹ năng quản lý cảm xúc, hành vi, cũng như kỹ năng giải quyết mâu thuẫn của học sinh. Bên cạnh đó, sự thiếu quan tâm, lắng nghe và định hướng của người lớn, trước hết là cha mẹ, sau đó là thầy cô, cùng với tác động tiêu cực từ bạn bè và mạng xã hội càng khiến các em dễ tổn thương hoặc lệch hướng.

Không ít phụ huynh bận rộn công việc, phó mặc con cái cho nhà trường, trong khi thực tế các con chỉ ở trường khoảng một phần tư thời gian mỗi ngày. Nhiều cha mẹ thiếu hiểu biết về tâm lý tuổi vị thành niên, không quan sát sự thay đổi cảm xúc và hành vi của con, dẫn đến khoảng cách ngày càng lớn. Có phụ huynh thậm chí dung túng cho hành vi sai lệch, để rồi ngỡ ngàng khi con trở thành người bắt nạt bạn bè.

Chị Trần Thị Bảo Diễm, phụ huynh một học sinh lớp 9 chia sẻ: “Trong buổi họp phụ huynh, qua báo cáo của giáo viên chủ nhiệm, có chị phụ huynh hết sức ngạc nhiên khi con gái mình ở nhà rất ngoan nhưng đến lớp lại trở thành “đại ca”, bắt nạt các bạn. Khi giáo viên hỏi, không có học sinh nào dám lên tiếng vì sợ”.

Để hạn chế bạo lực học đường, vai trò của gia đình là vô cùng quan trọng. Phụ huynh cần tăng cường giao tiếp, dành thời gian trò chuyện và kết nối với con để hiểu con hơn. Đồng thời, cha mẹ cần dạy con biết kiềm chế cảm xúc, tôn trọng người khác và có kỹ năng tự bảo vệ bản thân. Việc phối hợp chặt chẽ với nhà trường để theo dõi tình hình học tập và các mối quan hệ của con giúp kịp thời uốn nắn và hỗ trợ khi các con gặp khó khăn.

Bên cạnh giáo dục gia đình, nhà trường cần chủ động tổ chức các hoạt động ngoại khóa, chuyên đề, tọa đàm, tuần sinh hoạt công dân... nhằm trang bị kiến thức và kỹ năng cho học sinh. Nội dung có thể bao gồm: văn hóa ứng xử, nội quy trường lớp, phòng, chống ma túy, an toàn giao thông, an ninh mạng, phòng, chống bạo lực học đường, sức khỏe sinh sản vị thành niên… Những hoạt động này giúp học sinh nhận biết hành vi đúng - sai và chủ động điều chỉnh cách ứng xử. Nhà trường cũng cần tạo môi trường trải nghiệm bằng các cuộc thi tìm hiểu pháp luật, phiên tòa giả định, sân chơi văn nghệ, thể thao để tạo cơ hội giao lưu, giúp các em rèn kỹ năng mềm và giảm thời gian tiếp xúc với các nội dung tiêu cực trên mạng.

Cô Huỳnh Ngọc Phố Châu, Phó Hiệu trưởng Trường THPT Bùi Thị Xuân cho rằng: “Để giảm bạo lực học đường, nhà trường cần tăng cường tuyên truyền và nâng cao nhận thức cho học sinh, giúp các em biết cách kiềm chế cảm xúc. Môi trường dạy học phải lành mạnh, người lớn phải làm gương. Đồng thời, cần tăng cường phối hợp giữa gia đình, nhà trường, xã hội trong công tác phòng ngừa, bảo vệ học sinh, đặc biệt là các em bị bạo hành trên không gian mạng”.

Thực tế hiện nay, bạo lực học đường không chỉ dừng lại ở hành vi trực tiếp như đánh đập, xúc phạm, cô lập… mà còn lan sang môi trường trực tuyến qua tin nhắn, bình luận và các nền tảng mạng xã hội. Vì vậy, cha mẹ và thầy cô cần hướng dẫn các em biết sử dụng mạng xã hội an toàn, bảo vệ thông tin cá nhân, ứng xử có văn hóa và xây dựng kỹ năng tự vệ trên không gian mạng.

Chỉ khi gia đình, nhà trường, xã hội phối hợp chặt chẽ, và khi mỗi học sinh biết tự điều chỉnh hành vi, bạo lực học đường mới có thể từng bước được đẩy lùi.

Nguyễn Thị Hoa Phượng