Bộ GD&ĐT: Hệ số lương đặc thù không phá vỡ hệ thống tiền lương

Không phá vỡ hệ thống tiền lương

Theo Bộ GD&ĐT, chủ trương ưu tiên lương nhà giáo đã được xác định nhất quán trong nhiều nghị quyết của Đảng từ năm 1996 đến nay, gần đây nhất là Nghị quyết 71-NQ/TW của Bộ Chính trị yêu cầu "có chính sách ưu đãi đặc thù, vượt trội cho nhà giáo".

Bộ GD&ĐT khẳng định hệ số lương đặc thù chỉ áp dụng để tính lương cơ bản (Ảnh minh họa).

Trên cơ sở đó, Quốc hội đã quy định tại Luật Nhà giáo: Lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp; Nhà giáo được hưởng "phụ cấp ưu đãi nghề và phụ cấp khác theo tính chất công việc, theo vùng".

Bộ GD&ĐT khẳng định hệ số lương đặc thù chỉ dùng để tính mức lương cơ bản, không dùng để tính phụ cấp hay hệ số chênh lệch bảo lưu. Do vậy, "hệ số lương đặc thù" không phá vỡ cấu trúc hệ thống tiền lương hiện hành. Mặt khác, khi thực hiện chính sách tiền lương mới thì việc chuyển đổi vẫn đảm bảo thuận lợi và giữ được hệ số đặc thù cho nhà giáo.

Thu nhập giáo viên thấp hơn nhiều ngành nghề

Dù được xác định là "quốc sách hàng đầu", vị trí lương của nhà giáo suốt gần 30 năm qua vẫn chưa đạt như chủ trương. Hiện chỉ khoảng 12% nhà giáo được xếp vào các nhóm lương A1 - A2.1 - A3.1, nhưng gần như 100% viên chức các ngành, lĩnh vực khác đang xếp lương theo 3 nhóm này.

Trong đó, chỉ tối đa 1,17% nhà giáo hạng I được xếp ở thang lương cao nhất (A3.1 và A3.2), trong khi ở các ngành khác, tỷ lệ viên chức thuộc thang lương A3.1 có thể tới 10%.

Có 88% giáo viên có mức xếp lương thấp hơn viên chức các ngành khác; hệ số lương tối đa giáo viên được hưởng là 6,78, trong khi ngành khác có thể đạt 8,0.

Giáo viên mầm non đang thuộc nhóm có hệ số lương thấp nhất, chênh lệch từ 1,1 - 1,88 lần so với chức danh tương đương của viên chức ngành khác.

Bộ GD&ĐT cho rằng thực tế này "chưa phản ánh đúng vị trí, vai trò của nghề giáo", đặc biệt khi nhà giáo phải đáp ứng trình độ chuẩn, kỹ năng chuyên môn và chịu trách nhiệm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.

Luật Nhà giáo giao Chính phủ quy định chi tiết về lương, phụ cấp. Vì vậy, Bộ GD&ĐT nhấn mạnh việc đề xuất hệ số lương đặc thù không phải là động thái mang tính ngành, mà là trách nhiệm chung của các bộ, ngành nhằm cụ thể hóa quy định của Quốc hội và các chủ trương đã được Đảng xác định gần ba thập niên.

Theo Bộ, trả lương cao cho nhà giáo không phải là "ân huệ", mà là sự ghi nhận đúng giá trị lao động đặc thù nghề tạo ra tri thức, đào tạo lực lượng lao động chất lượng cao và "quyết định tương lai dân tộc".

Luật Nhà giáo và những thay đổi đầu tiên

Trước năm 2023, khoảng 10% giáo viên bỏ nghề, chuyển nghề; 61% trong số này dưới 35 tuổi. Nhiều địa phương thiếu nguồn tuyển, các ngành như Ngoại ngữ, Tin học, Mỹ thuật, Âm nhạc thường xuyên khó tuyển.

Từ khi Luật Nhà giáo được Quốc hội thông qua với quy định lương nhà giáo phải xếp cao nhất, các trường sư phạm ghi nhận điểm chuẩn tăng, lượng thí sinh đăng ký đông, nhiều địa phương có số ứng viên dự tuyển giáo viên gấp 7-10 lần nhu cầu. Các môn từng khó tuyển nay cũng có nhiều hồ sơ.

Bộ GD&ĐT cho biết quy định về hệ số lương đặc thù nhận được sự đồng thuận của nhiều cơ quan, tổ chức và đặc biệt là đội ngũ nhà giáo những người đang kỳ vọng lớn vào việc cải thiện thu nhập khi nghị định được ban hành.

Hiện, dự thảo Nghị định về chính sách tiền lương và phụ cấp đối với nhà giáo đang được Bộ GD&ĐT gửi lấy ý kiến rộng rãi. Bộ sẽ tiếp thu, hoàn thiện và phối hợp Bộ Tài chính tính toán nguồn lực, bảo đảm khả thi khi triển khai.

Phượng Nguyễn