Bộ KH&CN sẽ xây dựng thêm 17 tiêu chuẩn mới về Halal

Tiêu chuẩn về thực phẩm Halal - Ảnh minh họa

Thị trường Halal toàn cầu là một không gian kinh tế khổng lồ và đầy tiềm năng, với giá trị hàng nghìn tỷ USD mỗi năm. Tuy nhiên, để doanh nghiệp Việt Nam có thể tiếp cận và thâm nhập hiệu quả vào thị trường này, điều kiện tiên quyết là xây dựng hệ thống quản lý nhà nước thống nhất, minh bạch và hài hòa với các chuẩn mực quốc tế.

Tại hội nghị sơ kết Đề án “Tăng cường hợp tác quốc tế để xây dựng và phát triển ngành Halal Việt Nam đến năm 2030” được tổ chức mới đây, ông Nguyễn Nam Hải, Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia, Bộ KH&CN, phát triển lĩnh vực Halal cần dựa trên 3 trụ cột chính gồm: Hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, nâng cao năng lực hoạt động chứng nhận và tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước. Trong đó, hệ thống tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) là nền tảng của mọi hoạt động quản lý chất lượng.

Đến nay, Việt Nam đã ban hành 6 tiêu chuẩn quốc gia liên quan trực tiếp đến Halal, bao gồm 4 tiêu chuẩn cho chuỗi thực phẩm (yêu cầu chung, giết mổ, thực hành nông nghiệp tốt, thức ăn chăn nuôi), một tiêu chuẩn cho dịch vụ du lịch thân thiện với người Hồi giáo và một tiêu chuẩn về tổ chức chứng nhận sản phẩm Halal.

Hiện nay, Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia đang giao Viện Tiêu chuẩn Chất lượng Việt Nam phối hợp các Ban kỹ thuật để đề xuất xây dựng thêm 17 tiêu chuẩn mới, trong đó có ba tiêu chuẩn chung về sản phẩm, dịch vụ Halal và 14 tiêu chuẩn về thực phẩm Halal, bao gồm cả việc soát xét TCVN 12944:2020 – Thực phẩm Halal – Yêu cầu chung. Mục tiêu là xây dựng một hệ thống tiêu chuẩn đầy đủ, đồng bộ, vừa đáp ứng nhu cầu trong nước vừa hài hòa với tiêu chuẩn quốc tế, đặc biệt là các tiêu chuẩn của OIC và SMIIC.

Về năng lực chứng nhận, Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia đã cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động chứng nhận sản phẩm, dịch vụ Halal cho ba tổ chức. Các tổ chức này đã cấp chứng nhận Halal cho hơn 1.000 doanh nghiệp, phản ánh nhu cầu lớn và sự sẵn sàng của cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam trong tham gia thị trường này.

Tuy nhiên, hoạt động chứng nhận Halal tại Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là vấn đề công nhận và thừa nhận quốc tế. Thị trường Halal toàn cầu hiện chưa có sự hài hòa về tiêu chuẩn; mỗi quốc gia hoặc khu vực như Malaysia, Indonesia, các nước vùng Vịnh hay Thổ Nhĩ Kỳ đều có hệ thống công nhận riêng, khiến doanh nghiệp phải xin nhiều loại chứng nhận khác nhau.

Ngoài ra, một số quy định như yêu cầu tổ chức chứng nhận phải thuộc sở hữu của người Hồi giáo (như tại Malaysia) đang tạo rào cản cho các đơn vị Việt Nam, nhất là các tổ chức công lập.

Trước thực tế đó, ông Nguyễn Nam Hải nhấn mạnh, quản lý nhà nước đóng vai trò đặc biệt quan trọng, nhất là trong thúc đẩy hợp tác quốc tế và hoàn thiện hành lang pháp lý. Bộ KH&CN đang chủ động mở rộng hợp tác đa phương và song phương nhằm hướng tới công nhận lẫn nhau trong lĩnh vực Halal.

Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia đã ký Biên bản ghi nhớ với Tổ chức Tiêu chuẩn Quốc gia Iran (INSO), Thỏa thuận hợp tác kỹ thuật với Tổ chức Tiêu chuẩn Đo lường và Chất lượng Saudi Arabia (SASO), đồng thời làm việc với Bộ Công nghiệp và Công nghệ Tiên tiến UAE (MoIAT) để triển khai kế hoạch hợp tác cụ thể. Ngoài ra, Việt Nam cũng đang tăng cường trao đổi với các tổ chức quốc tế như GAC, SMIIC và HAK (Cơ quan Halal Thổ Nhĩ Kỳ).

Song song với hợp tác quốc tế, Bộ KH&CN đang chủ trì xây dựng Dự thảo Nghị định về quản lý chất lượng và chính sách phát triển sản phẩm, dịch vụ Halal, tập trung vào ba nội dung: Thống nhất hoạt động quản lý chất lượng, ban hành chính sách hỗ trợ phát triển ngành, xúc tiến thương mại, hợp tác quốc tế và phân định rõ trách nhiệm giữa các cơ quan quản lý nhà nước.

Việc sớm ban hành Nghị định về Halal, kết hợp hoạt động ngoại giao tiêu chuẩn để tháo gỡ rào cản công nhận quốc tế, sẽ là chìa khóa mở rộng cánh cửa thị trường Halal toàn cầu - một lĩnh vực đầy tiềm năng cho doanh nghiệp Việt Nam trong thời gian tới.

Thu Giang