Bộ trưởng Bộ Công an giải trình đề xuất phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể

Sáng 12/11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi); dự án Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú.

Tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội về vấn đề này, thay mặt cơ quan soạn thảo, Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang nhấn mạnh, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ phối hợp với cơ quan thẩm tra để chỉnh lý dự thảo Luật trên cơ sở nguyên tắc phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể khi đảm bảo đủ các điều kiện như: tự nguyện hiến mô, bộ phận cơ thể; đủ điều kiện sức khỏe để hiến mô, bộ phận cơ thể và đảm bảo sức khỏe để tiếp tục thi hành án sau khi hiến mô, bộ phận cơ thể.

"Phạm nhân phải tự chịu các chi phí hiến mô, bộ phận cơ thể, chăm sóc sức khỏe bản thân sau khi hiến mô, bộ phận cơ thể; người bị kết án về tội phạm ít nghiêm trọng hoặc tội phạm nghiêm trọng thuộc trường hợp tội phạm lần đầu và thời gian chấp hành án còn dưới 3 năm; hiến mô, bộ phận cơ thể cho thân nhân của phạm nhân", Bộ trưởng Lương Tam Quang nói.

Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang tiếp thu ý kiến của các đại biểu.

Về quyền lưu trữ trứng, tinh trùng của phạm nhân, trước những ý kiến đại biểu cho rằng không nên quy định trong luật vì thiếu tính khả thi do việc này đòi hỏi kỹ thuật y tế cao, chi phí lớn, khó thực hiện tại các cơ sở giam giữ, Bộ trưởng Bộ Công an cho biết, cơ quan soạn thảo sẽ tiếp thu ý kiến, phối hợp với cơ quan thẩm tra để nghiên cứu, cân nhắc kỹ lưỡng trước khi trình Quốc hội xem xét, thông qua dự án Luật.

Trước đó, thảo luận tại hội trường, cho ý kiến về quyền được hiến mô, bộ phận cơ thể, được lưu trữ trứng, tinh trùng của người đang thi hành án phạt tù, đại biểu Nguyễn Thanh Sang (Đoàn TP.HCM) bày tỏ tán thành với quy định này. Đại biểu nhận định đây là quy định rất nhân văn, nhân đạo sâu sắc, thể hiện được nguyện vọng của phạm nhân được cống hiến cho gia đình, cho cộng đồng.

Tuy nhiên, đại biểu cho rằng đây là vấn đề nhạy cảm bởi chủ thể của việc này là người đang chấp hành án phạt tù. Đây cũng là quy định mới trong khi chưa đánh giá đầy đủ tác động về chính trị, xã hội, pháp lý cũng như điều kiện đảm bảo, đặc biệt cần đánh giá về khả năng lao động, học tập, cải tạo của phạm nhân sau khi hiến mô, hiến tạng. Điều này phát sinh lo ngại về việc phạm nhân không đảm bảo thực hiện các nghĩa vụ sau khi đã hiến mô, hiến tạng.

Đại biểu Nguyễn Thanh Sang phát biểu ý kiến.

Đại biểu Nguyễn Thanh Sang đề nghị, chỉ nên cho phép phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể con người cho người thân thích của mình theo quy định tại Điều 3 dự thảo Luật kèm theo những điều kiện chặt chẽ hơn.

“Tôi đề nghị chỉ cho phép phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể người cho người thân thích của mình theo quy định tại dự thảo là ông, bà, cha, mẹ, cô, bác, anh, chị, cháu… kèm theo những điều kiện hết sức chặt chẽ như: người phạm nhân tự nguyện, không vì mục đích lợi nhuận, có đủ điều kiện sức khỏe, người phải còn thời gian thi hành án phạt tù từ 5 năm trở xuống”, đại biểu đề xuất.

Đồng tình với đại biểu Nguyễn Thanh Sang, đại biểu Huỳnh Thanh Phương (Đoàn Tây Ninh) bày tỏ quan điểm cần cân nhắc đưa quy định vào Luật nếu chưa đánh giá quy định một cách toàn diện.

“Đối tượng hiến mô, bộ phận cơ thể người trong trường hợp này hết sức đặc biệt, là phạm nhân - những người đang chấp hành án. Nếu chúng ta chỉ đưa vào luật để đảm bảo đầy đủ quyền con người mà chưa có đánh giá toàn diện thì trước mắt nên cân nhắc chưa đưa vào”, đại biểu nhấn mạnh.

Về lưu trữ tinh trùng, trứng, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn Đồng Tháp) cho rằng, đây là vấn đề rất khó khăn, đòi hỏi phải được xử lý kỹ lưỡng về khoa học và hóa học. Do đó, đại biểu Hòa đề xuất cần có những nghiên cứu sâu sắc hơn, chưa nên quy định ngay.

“Hiến mô, tạng là cho luôn. Còn đối với lưu trữ trứng, tinh trùng thì cần chờ đợi một thời gian dài, đòi hỏi phải xử lý về khoa học, về hóa học rất lớn. Hơn nữa phải nghiên cứu để quá trình lưu trữ diễn ra an toàn tuyệt đối, đỡ tốn kém chi phí, tránh phát sinh các thủ tục pháp lý về sau”, đại biểu Hòa giải thích thêm.

Minh Tuệ