Bộ trưởng Bộ Công an: Phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể khi đảm bảo đủ các điều kiện

Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang tiếp thu giải trình trước Quốc hội. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Bộ trưởng Lương Tam Quang cho rằng, để đảm bảo đồng bộ với quá trình xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa trong giai đoạn mới, khắc phục những vướng mắc, bất cập trong thực tiễn. Bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật, đáp ứng yêu cầu thực tiễn về chỉ đạo của Đảng đổi mới tư duy trong công tác xây dựng pháp luật.

Về quyền được hiến mô, bộ phận cơ thể người, được lưu trữ trứng, tinh trùng của phạm nhân, Bộ trưởng Lương Tam Quang đã tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ phối hợp với cơ quan thẩm tra chỉnh lý trong dự thảo luật trên cơ sở nguyên tắc:

Thứ nhất, phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể khi đảm bảo đủ các điều kiện như tự nguyện hiến mô, bộ phận cơ thể, đủ điều kiện sức khỏe để hiến mô, bộ phận cơ thể.

Thứ hai, đảm bảo sức khỏe để tiếp tục thi hành án sau khi hiến mô và bộ phận cơ thể.

Thứ ba, phải tự chịu các chi phí hiến mô, bộ phận cơ thể, chăm sóc sức khỏe bản thân sau khi hiến mô và bộ phận cơ thể.

Thứ tư, người bị kết án về tội phạm ít nghiêm trọng hoặc tội phạm nghiêm trọng thuộc trường hợp tội phạm lần đầu và thời gian chấp hành án còn dưới 3 năm.

Thứ năm, hiến mô, bộ phận cơ thể cho thân nhân của phạm nhân.

Về quyền lưu trữ trứng và tinh trùng của phạm nhân. Một số ý kiến đại biểu cho rằng những quy định này mang tính nhân văn, nhân đạo và tiến bộ, nhưng không nên quy định trong luật vì thiếu tính khả thi, do việc này đòi hỏi kỹ thuật y tế cao, chi phí lớn, khó thực hiện tại các cơ sở giam giữ.

Về nội dung này, cơ quan chủ trì soạn thảo cho rằng việc quy định quyền này là chính sách nhân văn, nhân đạo. Tuy nhiên tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ phối hợp với cơ quan thẩm tra nghiên cứu, cân nhắc kỹ lưỡng trước khi báo cáo Quốc hội thông qua dự án luật.

Về xếp loại thi hành án phạt tù, quy định của dự thảo luật về đánh giá kết quả chấp hành án của phạm nhân không loại bỏ tiêu chí khắc phục hậu quả khi xét giảm án, tha tù trước thời hạn có điều kiện. Thực tế cho thấy, hiện nay nhiều phạm nhân có kết quả tốt trong học tập, lao động, cải tạo nhưng do hoàn cảnh khó khăn chưa có điều kiện để bồi thường, khắc phục hậu quả nên không được chấp hành án loại khá tốt.

“Ở đây, chúng tôi chỉ phân loại chấp hành trong quá trình thi hành án, do chưa được khắc phục nên theo quy định hiện hành thì chỉ có trung bình và yếu, kém, sẽ không công bằng và cũng không khích lệ được phạm nhân trong quá trình phấn đấu và cải tạo”, Bộ trưởng Lương Tam Quang giải trình trước Quốc hội.

Mặt khác, căn cứ kết quả khắc phục do hành vi phạm tội gây ra thì xếp loại chấp hành án phạt tù không ảnh hưởng đến khắc phục hậu quả; Khắc phục hậu quả do phạm tội gây ra quy định tại Điều 23 và Điều 27 dự thảo luật là tiêu chí bắt buộc phải có khi tiến hành xét giảm án, tha tù trước thời hạn có điều kiện hoặc đặc xá khi phạm nhân có đủ các điều kiện về chấp hành án.

“Do vậy, báo cáo các đại biểu Quốc hội yên tâm nội dung này đã được quy định là nếu khắc phục hậu quả thì mới được xét giảm án hoặc đặc xá và đây cũng là một điều kiện để phạm nhân tích cực vận động người thân, gia đình nộp tiền, tài sản để được hưởng khoan hồng trong điều kiện thi hành án. Do đó, quy định như trong dự thảo luật là nhân văn, khách quan, khả thi và phù hợp với thực tiễn của công tác thi hành án phạt tù”, Bộ trưởng Lương Tam Quang giải trình trước Quốc hội.

Về Luật Thi hành tạm giam, tạm giữ và cấm đi khỏi nơi cư trú, Bộ trưởng Lương Tam Quang cho biết: Cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ có quy định cho chính quyền, giao cho Trưởng Công an xã có trách nhiệm trực tiếp giúp UBND cấp xã quản lý, theo dõi người bị áp dụng các biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú.

Về ý kiến của các đại biểu liên quan đến đề nghị bổ sung tất cả các đồn biên phòng được bố trí buồng tạm giữ để khắc phục những vướng mắc này. Bộ trưởng Lương Tam Quang cho biết: “Chúng tôi sẽ rà soát và sẽ tiếp thu theo hướng Đồn Biên phòng đóng quân ở nơi xa các cơ sở giam giữ được tổ chức buồng tạm giữ để quản lý. Vấn đề này sẽ dần dần được khắc phục”, Bộ trưởng Lương Tam Quang giải trình trước Quốc hội.

Cũng theo Bộ trưởng Lương Tam Quang, sau khi không tổ chức công an cấp huyện thì công an cấp xã hiện nay cũng không bố trí buồng tạm giam, tạm giữ. “Chúng tôi sẽ có quy hoạch các buồng tạm giam, tạm giữ để đảm bảo tất cả hoạt động của các cơ quan được giao nhiệm vụ thực hiện đúng”, Bộ trưởng Lương Tam Quang giải trình trước Quốc hội.

Hiện ngành công an có đề xuất công an đặc khu ở ngoài đảo thì được bố trí buồng tạm giam, tạm giữ, còn công an cấp xã và các cơ quan khác cũng đã được bố trí rồi. Bộ Công an sẽ có những quy định và các cơ quan sẽ tham mưu cho Chính phủ quy định đối với những Đồn Biên phòng đang ở xa cơ sở giam giữ sẽ bố trí. “Quan điểm của chúng tôi là không tràn lan buồng tạm giữ này”, Bộ trưởng Lương Tam Quang giải trình trước Quốc hội.

Tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ chỉnh lý dự thảo luật theo hướng làm rõ nội hàm của khái niệm “Cấm đi khỏi nơi cư trú” là cấm đi khỏi địa bàn cấp xã và phạm vi của đơn vị quân đội quản lý.

Hiện nay về chế độ chăm sóc y tế, một số đại biểu Quốc hội có nêu chế độ chăm sóc y tế đối với người bị tạm giữ, tạm giam trong dự thảo luật theo hướng người bị tạm giữ, tạm giam hoặc thương tích vượt quá khả năng y tế của cơ sở giam giữ thì được đưa đến cơ sở khám, chữa bệnh của Nhà nước nơi gần nhất, đủ điều kiện. Trường hợp cấp cứu thì cũng sẽ đưa đến nơi gần nhất, đồng thời phải giao cơ sở khám bệnh, chữa bệnh của Nhà nước xây dựng hoặc bố trí khu buồng riêng để khám bệnh đối với những trường hợp người tạm giữ hoặc người bị tạm giam.

Về vấn đề thu thập thông tin sinh trắc học, Bộ trưởng Lương Tam Quang cho biết, việc bổ sung này nhằm nâng cao hiệu quả hơn trong công tác quản lý người bị tạm giam, tạm giữ và việc thu thập thông tin sinh trắc học của người bị tạm giam, tạm giữ phải tuân thủ theo quy định của Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân. Việc thu thập này chỉ áp dụng đối với những người bị tạm giữ, người bị tạm giam khi họ chưa có thông tin sinh trắc học trong cơ sở dữ liệu căn cước.

Bộ trưởng Lương Tam Quang cho biết: Cơ quan chủ trì soạn thảo đã nghiên cứu đầy đủ các ý kiến phát biểu của các vị đại biểu Quốc hội và sẽ báo cáo Chính phủ, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng của Quốc hội nghiêm túc nghiên cứu, tiếp thu tối đa, giải trình cụ thể và chỉnh lý, hoàn thiện các dự án luật đảm bảo tính khoa học, chặt chẽ, khả thi, đồng bộ với hệ thống pháp luật và các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên để góp phần nâng cao hiệu quả của công tác thi hành án hình sự, thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ lợi ích của tổ chức, cá nhân để trình Quốc hội thông qua.

V.T/Báo Tin tức và Dân tộc