Bộ trưởng Công an nói về điều kiện phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể

Quốc hội sáng nay thảo luận về dự thảo Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi).

Dự thảo luật bổ sung quy định phạm nhân có quyền được hiến mô, bộ phận cơ thể; được hưởng chế độ, chính sách theo quy định pháp luật về hiến mô, bộ phận cơ thể người; được lưu trữ trứng, tinh trùng theo quy định pháp luật.

Theo đại biểu Tô Văn Tám (đoàn Quảng Ngãi), dự thảo luật bổ sung quyền được hiến mô, một phần bộ phận cơ thể, được lưu trữ trứng, tinh trùng của phạm nhân là “quy định thể hiện điểm tiến bộ, nhân văn trong pháp luật, phản ánh sự tôn trọng các quyền cơ bản của con người ngay cả khi họ đang chấp hành án phạt tù”.

Quy định cũng thể hiện giá trị nhân phẩm của phạm nhân vẫn được bảo vệ; sự nhân đạo, nhân văn trong tư duy quản lý hình sự của nước ta, không chỉ trừng phạt mà cao hơn là giáo dục, cải tạo và tôn trọng nhân phẩm con người.

Đại biểu Tô Văn Tám. Ảnh: Quốc hội

Tuy nhiên, đại biểu cho rằng những quy định này cần chặt chẽ hơn, tạo điều kiện cho phạm nhân và các cơ quan thực hiện cũng như tránh sự lạm dụng, lợi dụng quyền này trong quá trình thực hiện.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) đề nghị người hiến mô phải được khám sức khỏe, vì "sau khi hiến mà anh suy dinh dưỡng, anh bệnh hoài thì xã hội sẽ chịu gánh nặng, với gia đình cũng là gánh nặng".

Về việc lưu trữ trứng và tinh trùng, ông Hòa cho rằng sẽ khó thực hiện hơn hiến mô, hiến tạng vì cần thời gian, đòi hỏi kỹ thuật cao. Ông đề nghị nghiên cứu cụ thể về đề xuất này để đảm bảo an toàn, không tốn chi phí.

Đại biểu Phạm Văn Hòa. Ảnh: Quốc hội

Đại biểu Nguyễn Thanh Sang (TPHCM) cũng đánh giá đây là quy định rất nhân văn, nhân đạo và sâu sắc, thể hiện được nguyện vọng của gia đình, có ích cho cộng đồng. Tuy nhiên, đây là vấn đề nhạy cảm bởi chủ thể là người đang thụ án. Trong khi đó, quy định mới chưa đánh giá đầy đủ tác động về chính trị, xã hội, pháp lý cũng như điều kiện đảm bảo, đặc biệt là đánh giá về khả năng lao động, học tập, cải tạo của phạm nhân sau khi hiến mô.

Ông Sang đề nghị chỉ cho phép phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể cho người thân thích của mình như ông, bà, cha, mẹ, cô, bác, anh, chị… Ngoài ra, ông đề nghị bổ sung những điều kiện chặt chẽ như: phạm nhân tự nguyện, không vì mục đích lợi nhuận, có đủ điều kiện sức khỏe, còn thời gian thi hành hình phạt tù từ 5 năm trở xuống.

Phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể khi đảm bảo đủ các điều kiện

Phát biểu giải trình, Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Công an cho biết cơ quan soạn thảo sẽ phối hợp với cơ quan thẩm tra để chỉnh lý dự thảo luật trên cơ sở nguyên tắc phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể khi đảm bảo đủ các điều kiện.

Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Công an phát biểu giải trình. Ảnh: Quốc hội

Theo Bộ trưởng, các điều kiện gồm: tự nguyện hiến mô, bộ phận cơ thể; đủ điều kiện sức khỏe để hiến mô, bộ phận cơ thể và đảm bảo sức khỏe tiếp tục thi hành án sau khi hiến mô, bộ phận cơ thể; phạm nhân phải tự chịu các chi phí hiến mô, bộ phận cơ thể, chăm sóc sức khỏe bản thân sau khi hiến.

Đồng thời, phạm nhân được thực hiện quyền này cũng phải là người bị kết án về tội phạm ít nghiêm trọng hoặc tội phạm nghiêm trọng thuộc trường hợp phạm tội lần đầu và thời gian chấp hành án dưới 3 năm. Phạm nhân hiến mô, bộ phận cơ thể cho người thân.

Về quyền lưu trữ trứng và tinh trùng của phạm nhân, trước một số ý kiến đại biểu cho rằng quy định này mang tính nhân văn, nhân đạo, tiến bộ nhưng không nên quy định trong luật vì thiếu tính khả thi do việc này đòi hỏi kỹ thuật y tế cao, chi phí lớn và khó thực hiện tại các cơ sở giam giữ, Đại tướng Lương Tam Quang cho biết cơ quan chủ trì soạn thảo nhận định quy định này là chính sách nhân văn, nhân đạo.

Theo ông, tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ phối hợp với cơ quan thẩm tra để nghiên cứu, cân nhắc kỹ trước khi báo cáo với Quốc hội thông qua dự án luật.

Trần Thường