Bước ngoặt trong quan hệ Đức – Anh

Thủ tướng Đức Friedrich Merz và Thủ tướng Anh Keir Starmer ký hiệp ước phòng thủ. Ảnh: DW

Theo tờ Politico ngày 17-7, Thủ tướng Anh Keir Starmer và Thủ tướng Đức Friedrich Merz đã ký một hiệp ước hợp tác an ninh toàn diện tại thủ đô London. Hiệp ước Kensington, đặt an ninh làm trọng tâm cho mối quan hệ giữa hai bên. Đây là kết quả của sáng kiến bắt đầu từ mùa hè năm 2024, nhằm thiết lập hiệp định hữu nghị song phương đầu tiên giữa Đức và Anh, một bước đi được ví như hiệp ước Aachen giữa Đức và Pháp năm 2019.

Văn kiện đánh dấu lần đầu tiên hai nước thiết lập cơ chế hỗ trợ lẫn nhau trong lĩnh vực quốc phòng, với tuyên bố chung nhấn mạnh rằng "mọi mối đe dọa chiến lược đối với một bên cũng sẽ được coi là mối đe dọa đối với bên còn lại". Hiệp ước cũng xác định các yếu tố gây bất ổn khu vực là mối đe dọa nghiêm trọng đối với an ninh chung, đồng thời đặt nền móng cho hợp tác lâu dài trong các lĩnh vực then chốt như chính sách đối ngoại, an ninh mạng, kiểm soát biên giới và phòng chống tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia.

Phát ngôn viên của Thủ tướng Starmer cho biết, chuyến thăm cấp cao của ông Merz - chuyến công du đầu tiên tới Anh kể từ khi nhậm chức - phản ánh cam kết chung trong việc tái thiết quan hệ hợp tác giữa các quốc gia châu Âu, đặc biệt trong bối cảnh cấu trúc an ninh khu vực đang đối mặt nhiều thách thức. Hai bên khẳng định tiếp tục duy trì cam kết với Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), đồng thời nhấn mạnh rằng hiệp ước mới sẽ bổ sung cho liên minh quân sự hiện tại, chứ không thay thế vai trò của NATO.

Về mặt kỹ thuật - công nghiệp quốc phòng, hiệp ước bao gồm thỏa thuận hợp tác phát triển một hệ thống tên lửa tầm xa mới, thúc đẩy các chiến dịch xúc tiến xuất khẩu chung và từng bước dỡ bỏ các rào cản thương mại liên quan đến quốc phòng giữa hai nước. Một số sáng kiến khác cũng được đưa ra, trong đó có việc triển khai thử nghiệm cổng kiểm soát tự động (e-gate) tại các cửa khẩu dành cho công dân thường xuyên đi lại giữa hai quốc gia, tạo thuận lợi cho giao lưu nhân dân và hợp tác kinh tế. Trong lĩnh vực kiểm soát di cư, hai bên cam kết tăng cường phối hợp nhằm triệt phá các mạng lưới buôn người và tội phạm xuyên quốc gia, trong bối cảnh cả Anh và Đức đều đang chịu áp lực chính trị trong việc siết chặt kiểm soát biên giới.

Phát biểu sau lễ ký kết, Thủ tướng Starmer gọi đây là "hiệp ước chưa từng có tiền lệ", đánh dấu bước ngoặt trong quan hệ song phương và mở ra giai đoạn hợp tác an ninh - quốc phòng mới giữa hai đối tác chủ chốt tại châu Âu. Đây được coi là một động thái hiếm hoi trong bối cảnh châu Âu đang đứng trước những bất ổn an ninh mới. Cam kết này phản ánh nỗ lực của Thủ tướng Merz trong việc thúc đẩy thảo luận mở rộng khả năng răn đe hạt nhân Anh - Pháp tới toàn châu Âu, dù vấn đề này vẫn còn gây tranh cãi tại Đức, quốc gia có truyền thống ủng hộ chính sách hòa bình. Hiệp ước cũng thiết lập các cuộc đối thoại chiến lược thường niên giữa các ngoại trưởng và giới chức cấp cao hai nước, đồng thời bổ sung điều khoản hỗ trợ lẫn nhau nhằm củng cố những cam kết an ninh đã có trong khuôn khổ NATO và các thỏa thuận song phương giữa Đức, Anh và Pháp.

Với việc ký kết hiệp ước này, ba quốc gia Đức, Anh và Pháp (còn được gọi là nhóm E3) đã hoàn thiện mạng lưới hợp tác an ninh chiến lược chặt chẽ. Một nhà ngoại giao cấp cao EU nhận định hiệp ước mới sẽ giúp "tăng cường các mắt xích riêng lẻ" trong mạng lưới quan hệ châu Âu, vốn bị ảnh hưởng phần nào kể từ khi Anh rời Liên minh châu Âu.

AN BÌNH