Bước tiến mới của OCOP: Từ kết nối tiêu thụ đến nâng tầm thương hiệu

Toàn cảnh hội thảo. Ảnh: Hoàng Nhị - TTXVN

Ngày 29/11, Sở Nông nghiệp và Môi trường TP. Hồ Chí Minh đã tổ chức Hội thảo “Thúc đẩy phát triển chuỗi giá trị OCOP, kết nối tiêu thụ và quảng bá thương hiệu” với sự tham dự của đại diện các sở, ngành, chuyên gia, doanh nghiệp, hợp tác xã và các chủ thể OCOP trên địa bàn thành phố. Sự kiện nhằm tạo diễn đàn trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm và đề xuất giải pháp thực tiễn nhằm đưa sản phẩm OCOP phát triển bền vững, gia tăng giá trị, đáp ứng xu thế thị trường và yêu cầu hội nhập ngày càng cao.

Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Văn Đa – Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP. Hồ Chí Minh cho biết, chương trình OCOP của thành phố thời gian qua đã đạt nhiều kết quả tích cực, hệ thống chủ thể ngày càng mở rộng, nhiều sản phẩm chất lượng cao được người tiêu dùng đón nhận, từng bước hình thành nhóm sản phẩm đặc trưng mang dấu ấn địa phương. Tuy nhiên, để phát triển đồng bộ và bền vững, các chủ thể OCOP cần tiếp tục hoàn thiện chuỗi giá trị, mở rộng kết nối tiêu thụ và tăng cường xây dựng thương hiệu nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường.

Theo ông Nguyễn Văn Đa, hội thảo lần này hướng đến mục tiêu kết nối tri thức, chia sẻ kinh nghiệm, kiến tạo giá trị, giúp các cơ quan quản lý và chủ thể OCOP cùng thảo luận các giải pháp phát triển chuỗi giá trị từ sản xuất – chế biến – phân phối – tiêu thụ. Ngoài ra, hội thảo đặt trọng tâm vào việc mở rộng hệ thống phân phối hiện đại, đẩy mạnh thương mại điện tử và quảng bá hình ảnh sản phẩm OCOP đạt chuẩn của thành phố theo hướng chuyên nghiệp, minh bạch và phù hợp xu hướng tiêu dùng mới. Đây cũng là cơ sở để Sở tham mưu UBND Thành phố xây dựng cơ chế hỗ trợ thiết thực, thúc đẩy các chủ thể phát triển bền vững và đóng góp vào mục tiêu “Nâng tầm sản phẩm Việt – chinh phục thị trường toàn cầu”.

Ở góc độ chiến lược thương hiệu, ông Nguyễn Minh Tiến – Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại Nông nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) nhận định thị trường tiêu dùng toàn cầu đang dịch chuyển mạnh mẽ sang sản phẩm “xanh – sạch – bản địa – có trách nhiệm”. Trong bối cảnh đó, thương hiệu là yếu tố then chốt giúp OCOP Việt Nam tạo dấu ấn khác biệt, khẳng định vị thế và nâng giá trị gia tăng.

Bà Nguyễn Thị Hồng Vân, Công ty TNHH Nấm Hòa Long chia sẻ về quá trình xây dựng thương hiệu và đạt chuẩn OCOP. Ảnh: Hoàng Nhị - TTXVN

Ông Tiến cho rằng sản phẩm OCOP cần được định vị không chỉ là hàng hóa đơn thuần mà là kết tinh của tri thức bản địa, nghề truyền thống và giá trị văn hóa vùng miền. Bộ tiêu chí OCOP thống nhất đã tạo nền tảng quản lý chất lượng minh bạch, giúp sản phẩm dễ dàng tiếp cận hệ thống phân phối hiện đại, qua đó mở ra cơ hội liên kết với du lịch, kinh tế sáng tạo và thương mại số.
Một chiến lược thương hiệu bài bản theo ông Tiến phải bao gồm: định vị rõ ràng, câu chuyện sản phẩm gắn với con người và vùng đất, hệ thống nhận diện thương hiệu đồng bộ, thiết kế bao bì mang bản sắc địa phương. Khi làm tốt, sản phẩm OCOP sẽ không chỉ tiếp cận thị trường thuận lợi hơn mà còn trở thành “đại sứ văn hóa” lan tỏa hình ảnh địa phương.
Song song đó, chuyển đổi số được xem là động lực mạnh mẽ thúc đẩy thương mại cho OCOP. Các nền tảng như Facebook, TikTok, TikTok Shop, cùng công nghệ AI, Blockchain, Big Data đang hỗ trợ chủ thể tăng cường truy xuất nguồn gốc, tối ưu chuỗi cung ứng và phân tích thị trường – từ đó củng cố niềm tin của người tiêu dùng.
Ở góc nhìn thị trường quốc tế, bà Trần Thị Như Phượng – Trưởng Ban chuyên gia, Câu lạc bộ Doanh nông Việt Nam nhấn mạnh tiêu chuẩn ESG (môi trường, xã hội, quản trị) đang trở thành yêu cầu bắt buộc để OCOP tiếp cận các thị trường xuất khẩu lớn.
Hiện cả nước có hơn 17.400 sản phẩm OCOP, nhưng tỷ lệ sản phẩm đạt chuẩn 5 sao – có thể xuất khẩu – chỉ chiếm 0,7%, cho thấy dư địa phát triển còn rất lớn nếu các chủ thể tuân thủ tiêu chuẩn bền vững quốc tế. Các thị trường như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc đã siết chặt quy định về minh bạch chuỗi cung ứng, dư lượng, carbon footprint và báo cáo ESG; một số nước như Australia và New Zealand còn xem đây là tiêu chí để tiếp cận vốn và thị trường.
ESG không chỉ là “giấy thông hành” cho xuất khẩu mà còn giúp OCOP tạo lợi thế cạnh tranh cao hơn thông qua việc sử dụng nguyên liệu bền vững, giảm rủi ro chuỗi cung ứng và củng cố niềm tin người tiêu dùng. Việc chuẩn hóa ESG sẽ giúp các sản phẩm OCOP nâng chất lượng, tăng khả năng tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu, đồng thời đáp ứng xu hướng tiêu dùng có trách nhiệm đang lan rộng trên thế giới.

Bà Huỳnh Thị Thanh Vân, hộ trồng sen đạt chứng nhận OCOP tại xã Đất Đỏ chia sẻ tại hội thảo. Ảnh: Hoàng Nhị - TTXVN

Ông Nguyễn Cao Thắng, đại diện Công ty Xuất nhập khẩu Nông nghiệp và Dược liệu Phong Thảo, một chủ thể OCOP tiêu biểu tại TP. Hồ Chí Minh đang sản xuất nước nhàu xuất khẩu đi các nước, cho biết doanh nghiệp đã xây dựng vùng nguyên liệu hơn 100 ha trồng cây nhàu theo quy trình chuẩn hóa, truy xuất nguồn gốc đầy đủ; đầu tư nhà máy 10.000 m² với công nghệ lên men 3 năm, chiết tách, đóng chai hiện đại, bảo đảm chất lượng tối ưu. Doanh nghiệp kiên định triết lý “làm thật – giá trị thật”, không đánh đổi chất lượng để chạy theo sản lượng.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp chủ động đầu tư cho hoạt động xúc tiến bằng việc tham gia hội chợ, hội nghị, triển lãm, tổ chức tour trải nghiệm tại vùng trồng và nhà máy để khách hàng trực tiếp chứng kiến quy trình sản xuất, qua đó tạo niềm tin và lan tỏa giá trị sản phẩm. Doanh nghiệp cũng triển khai mô hình liên kết đa chiều nhằm ổn định vùng nguyên liệu, kết nối logistics và hợp tác với các chủ thể OCOP khác để mở rộng thị trường.
Cũng tại hội thảo, đại diện hệ thống bán lẻ Co.op Mart, bà Võ Thị Bích Thủy đã chia sẻ kinh nghiệm về tiêu thụ sản phẩm OCOP trong siêu thị và các kênh phân phối hiện đại. Đồng thời, nhiều mô hình thành công từ các chủ thể OCOP được giới thiệu như minh chứng cho hiệu quả của việc chuẩn hóa quy trình sản xuất – chế biến – quảng bá.

Hoàng Nhị/vnanet.vn