Cần chuyển từ 'trả lời' sang 'giải quyết'

Vẫn còn những kiến nghị kéo dài qua nhiều kỳ họp

Báo cáo kết quả tiếp công dân, xử lý đơn thư và giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân gửi đến các cơ quan của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội năm 2025 cho thấy, đã có 1.433/1.472 kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp thứ Chín, Quốc hội Khóa XV đã được giải quyết hoặc trả lời (đạt tỷ lệ 97,4%). ĐBQH Trần Thị Thanh Hương (An Giang) khẳng định, đây là kết quả rất đáng trân trọng, minh chứng rõ nét cho sự chuyển biến tích cực về vai trò giám sát hiệu quả của Quốc hội; đồng thời, thể hiện rõ tinh thần trách nhiệm, cầu thị của các cơ quan có thẩm quyền đối với những nguyện vọng chính đáng của Nhân dân.

ĐBQH Trần Thị Thanh Hương (An Giang) phát biểu. Ảnh: Phạm Thắng

Quan tâm đến kết quả rà soát, giải quyết các khiếu nại, tố cáo phức tạp kéo dài, đông người được nêu tại mục 2 phần III của báo cáo, ĐBQH Trần Thị Thu Hằng (Lâm Đồng) ghi nhận, Chính phủ, Thanh tra Chính phủ và các cơ quan có liên quan đã tập trung về nhân lực và nguồn lực cần thiết để kiểm tra, rà soát, giải quyết dứt điểm 226 vụ việc phức tạp, đông người. Đến nay đã kiểm tra, rà soát xong 203/226 vụ việc, đạt tỷ lệ 89,8%, trong đó 7 vụ việc công dân thực hiện khởi kiện hành chính, chỉ còn 16 vụ việc do có khó khăn, vướng mắc về chính sách, pháp luật cần được tiếp tục tháo gỡ.

"Điều này cho thấy sự nỗ lực và quyết tâm rất lớn của Thanh tra Chính phủ, các bộ, ngành ở Trung ương và địa phương có liên quan dưới sự chỉ đạo của Chính phủ, kiến nghị kịp thời của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đối với các vụ việc theo chức năng, quyền hạn luật định, góp phần bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, góp phần đảm bảo an ninh, trật tự và hạn chế các vụ việc phức tạp, kéo dài", đại biểu nhấn mạnh.

ĐBQH Trần Thị Thu Hằng (Lâm Đồng) phát biểu. Ảnh: Phạm Thắng

Quan tâm tới các vụ việc chưa được giải quyết dứt điểm do còn gặp khó khăn, vướng mắc về chính sách, pháp luật được nêu trong báo cáo, đại biểu Trần Thị Thu Hằng kiến nghị, các cơ quan có thẩm quyền tiếp tục quan tâm chỉ đạo, phối hợp nhằm tháo gỡ vướng mắc để từng bước giải quyết theo đúng quy định; đồng thời, đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục theo dõi và có hình thức giám sát phù hợp đối với quá trình giải quyết các vụ việc trong thời gian tới.

Cũng thẳng thắn nêu ra một số tồn tại, hạn chế trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Phòng) cho rằng, vẫn còn những kiến nghị kéo dài qua nhiều kỳ họp.

ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Phòng) phát biểu. Ảnh: Phạm Thắng

Theo Phụ lục 7, Ủy ban Thường vụ Quốc hội theo dõi 20 kiến nghị tồn đọng từ các kỳ họp trước, nhưng mới giải quyết được 5 kiến nghị, chiếm 25%, còn 13 kiến nghị vẫn đang xử lý, trong đó có 6 kiến nghị chưa có lộ trình rõ ràng. Đáng chú ý, đây đều là những kiến nghị ảnh hưởng trực tiếp đến hàng triệu người dân như việc chậm ban hành danh mục ngành nghề đặc thù trong giáo dục, việc chưa sửa đổi Nghị định 84 và Thông tư 22 về đánh giá học sinh hay là chính sách hỗ trợ giáo viên mầm non nghỉ công tác…

Từ thực tế trên, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga nhấn mạnh, cần chuyển từ "trả lời" sang "giải quyết" và đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành có những hướng dẫn, giải thích cụ thể, rõ ràng và dễ hiểu; xác định rõ trách nhiệm đầu việc, thời hạn hoàn thành giải quyết kiến nghị của cử tri. Các bộ, ngành cũng cần lập lộ trình cụ thể với các kiến nghị chậm nhiều kỳ họp được nêu trong báo cáo và trong phụ lục. “Phải có thời hạn, thời điểm cụ thể trong việc hoàn thành giải quyết kiến nghị của cử tri và không để kéo dài sang các nhiệm kỳ sau”, đại biểu đề nghị.

ĐBQH Ma Thị Thúy (Tuyên Quang) phát biểu. Ảnh: Phạm Thắng

ĐBQH Ma Thị Thúy (Tuyên Quang) nhấn mạnh, việc giải quyết được vấn đề kiến nghị là mong muốn lớn nhất của cử tri. Do đó, cần nâng cao chất lượng trả lời kiến nghị của cử tri. “Không trả lời dẫn chiếu văn bản hoặc trả lời thực hiện theo quy định của pháp luật một cách chung chung; không tiếp thu - nghiên cứu. Mỗi trả lời cần rõ trách nhiệm, rõ lộ trình, rõ kết quả dự kiến, công khai tiến độ để cử tri giám sát. Xác định rõ trách nhiệm, cá nhân, người đứng đầu, xem kết quả giải quyết kiến nghị cử tri là thước đo đánh giá kết quả trong thực thi trách nhiệm công vụ”, đại biểu đề nghị.

Ưu tiên giải quyết nhóm kiến nghị tác động lớn đến người dân

Nêu một số lĩnh vực nóng được cử tri kiến nghị nhiều lần nhưng giải quyết chưa thực sự đáp ứng với mong đợi, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga đề nghị, cần ưu tiên giải quyết nhóm kiến nghị tác động lớn đến người dân, đặc biệt là các nhóm vấn đề về giáo dục và đào tạo, nông nghiệp, các chính sách an sinh xã hội… Cần công khai định kỳ tiến độ giải quyết kiến nghị, hàng quý công bố kết quả thực hiện và vấn đề nào xử lý chậm phải nêu rõ tên cơ quan chậm, thời gian và lý do chậm giải quyết.

Các đại biểu dự phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Qua theo dõi tình hình giải quyết tại một số địa phương, đại biểu Trần Thị Thu Hằng nhận thấy còn có những yếu tố phát sinh trong quá trình áp dụng pháp luật đối với từng vụ việc cụ thể; việc vận dụng quy định pháp luật ở từng địa phương có nơi còn khác nhau về cách tiếp cận, mức linh hoạt và tính thống nhất. Trong đó, một số trường hợp quá trình xin ý kiến, thẩm tra, tham mưu của các cơ quan chuyên môn cần nhiều thời gian để đảm bảo thận trọng, chặt chẽ nên tiến độ giải quyết có lúc chưa được như mong muốn. Đồng thời do đặc điểm lịch sử hình thành, nguồn gốc đất đai, điều kiện kinh tế - xã hội, dân cư ở mỗi vùng miền, mỗi địa phương có những đặc thù riêng, nhất là đối với các vụ việc liên quan đến đất đai nông, lâm trường, đất có nguồn gốc thuộc sở hữu Nhà nước nên việc nghiên cứu, vận dụng pháp luật để xử lý thấu đáo, đúng quy định đòi hỏi phải rất thận trọng.

“Trong quá trình đó, tâm lý cân nhắc, dè dặt nhằm tránh sai sót cũng là yếu tố tác động nhất định đến tiến độ giải quyết”. Do vậy, đại biểu Trần Thị Thu Hằng đề nghị nghiên cứu xem xét, bổ sung, đánh giá đây cũng là một trong những nguyên nhân khách quan dẫn đến việc một số kiến nghị của cử tri, đơn thư của công dân tại một số bộ, ngành, địa phương chưa được giải quyết dứt điểm hoặc cần thêm thời gian để hoàn thiện dẫn đến việc phải tiếp tục theo dõi, đôn đốc, chuyển tiếp nhiều lượt theo thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ngành liên quan.

Nhật An