Cần lộ trình vững chắc để mô hình luật sư công đi vào đời sống

Tham dự hội thảo có luật sư các nước Mỹ, Ấn Độ và các luật sư đến từ nhiều tỉnh thành, lãnh đạo các trường đại học đào tạo ngành luật.

Luật sư Lê Quang Y, Phó Chủ nhiệm phụ trách Đoàn Luật sư tỉnh Đồng Nai phát biểu tại hội thảo

Tại tham luận “Chế định luật sư công tại Việt Nam: Tính cấp thiết, cơ sở và định hướng hoàn thiện”, Luật sư Đỗ Văn Vinh (Đoàn Luật sư tỉnh Đồng Nai) khẳng định, việc hình thành một khu vực hành nghề công song song với khu vực tư cũng là cơ hội để nghề luật sư tại Việt Nam phát triển lên một tầm cao mới. Nó không chỉ làm đa dạng hơn về mô hình hoạt động, tạo ra một con đường sự nghiệp mới cho các luật gia, mà còn thúc đẩy sự phát triển chung của toàn bộ đội ngũ luật sư thông qua việc thiết lập các tiêu chuẩn nghiệp vụ và đạo đức mới.

Các luật sư tỉnh Đồng Nai tham gia hội thảo

Ông nói: "Sự tương tác và thậm chí cạnh tranh lành mạnh về chất lượng giữa hai khu vực này sẽ là động lực để giới luật sư đóng góp tích cực, toàn diện hơn vào sự nghiệp xây dựng một nền tư pháp trong sạch, vững mạnh, công bằng, dân chủ và nghiêm minh".

Cũng theo Luật sư Vinh, để biến tầm nhìn chiến lược này thành hiện thực, con đường phía trước vẫn còn nhiều thách thức. Đây là một quá trình phức tạp, đòi hỏi sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị. Nó không thể thành công nếu chỉ dựa vào mong muốn chủ quan, mà phải được xây dựng trên nền tảng của sự nghiên cứu thấu đáo về cả kinh nghiệm quốc tế lẫn thực tiễn đặc thù của Việt Nam. Nó đòi hỏi một quyết tâm chính trị cao để vượt qua những rào cản về tư duy, lợi ích và cơ chế cũ. Và quan trọng nhất, nó cần một lộ trình, bước đi thận trọng, vững chắc có thể bắt đầu từ các mô hình thí điểm để bảo đảm tính khả thi và hiệu quả lâu dài, tránh việc xây dựng một chế định chỉ tồn tại trên giấy tờ mà không thực sự đi vào đời sống pháp lý.

Trình bày tham luận “Cơ sở pháp lý về tổ chức và hoạt động của luật sư công ở các quốc gia phát triển và khuyến nghị cho Việt Nam trong kỷ nguyên hội nhập quốc tế” tại hội thảo, Tiến sĩ Chu Văn Hùng (Đoàn luật sư TP.HCM) khuyến nghị Việt Nam cần xây dựng khung pháp lý cho chế định luật sư công, thành lập tổ chức luật sư công, bảm đảm tính độc lập ngân sách và nguồn tài chính bền vững để vận hành mô hình luật sư công bà bảo đảm tính độc lập ngân sách, nguồn tài chính bền vững. Trong khi đó, GS.TS Sathish Gowda N (Đại học Bangalore, Ấn Độ) trình bày tham luận: “Vai trò phát triển của luật sư công trong việc bảo vệ quyền của các nhóm yếu thế: Kinh nghiệm từ Ấn Độ” đề cập đến vai trò của luật sư công trong việc đảm bảo khả năng tiếp cận công lý, cùng với các cơ sở hiến định và pháp luật, cách diễn giải của cơ quan tư pháp và những cơ chế hỗ trợ quyền được trợ giúp pháp lý miễn phí cho các cộng đồng người yếu thế tại Ấn Độ.

Tiến sĩ Chu Văn Hùng (Đoàn luật sư TP.HCM) trả lời thắc mắc của đại biểu

Trong khuôn khổ hội thảo, các luật sư, chuyên gia cũng tham gia thảo luận về tiêu chuẩn để trở thành luật sư công, luật sư tư nhân có chuyển sang làm luật sư công được không, cán bộ nghỉ theo chế độ 178 đi học luật sư có được tuyển dụng được không, có thành lập Viện đào tạo luật sư công hay không.

Một số hình ảnh tại hội thảo quốc tế sáng 29.11.2025

Trả lời về vấn đề này, bà Đặng Thị Kim Hoa, Phó Cục trưởng Cục bổ trợ tư pháp Bộ Tư pháp cho biết, luật sư công làm việc cho Nhà nước, cơ quan công quyền và được trả lương để thực hiện chức năng bào chữa hình sự cho các bị cáo nghèo hoặc yếu thế, hoặc để tư vấn pháp lý, đại diện cho Nhà nước trong các vụ việc phi hình sự. Đảng bộ Bộ Tư pháp đề xuất chế định Luật sư công là cán bộ, công chức, viên chức, sỹ quan công an, sỹ quan quân đội... được cơ quan có thẩm quyền cấp chứng chỉ luật sư công để thực hiện các hoạt động có tính chất nhằm bảo vệ lợi ích theo quy định pháp luật.

Hoàng Anh