Cần quản lý chặt hoạt động cải tạo đất mặt mùa khô

Một trường hợp đào lấy lớp đất mặt ruộng tại cánh đồng trên địa bàn ấp Kinh Hội, xã Khánh Bình, huyện Trần Văn Thời, vào ngày 18/2/2025.

Theo ghi nhận của phóng viên, vào khoảng 14 giờ, ngày 18/2/2025, trên cánh đồng thuộc ấp Kinh Hội, xã Khánh Bình, huyện Trần Văn Thời, 2 chiếc xe chở đầy đất nối đuôi nhau chạy trên mặt ruộng, vào sát tuyến lộ Tắc Thủ - Sông Đốc, đoạn gần cống Kinh Hội và đổ đất vào một khu vườn, rồi vội vã quay lại một thửa ruộng cách đó khoảng 600 m, nơi có chiếc càng cuốc đang đào bới lớp đất mặt ruộng để múc lên xe. Cứ thế, khoảng 15 phút là một xe đầy, trọng lượng khoảng 2 khối đất.

Cách đó không xa, một xe càng cuốc khác đang cào đất mặt một thửa ruống khác, gom lại thành nhiều đống, mỗi đống độ khoảng 2-3 khối đất, để chuẩn bị đưa lên xe chở đi nơi khác.

Qua tìm hiểu, nhiều hộ dân nơi đây lý giải, do mặt ruộng gò cao không giữ được nước, dẫn đến việc sản xuất lúa gặp nhiều khó khăn, nên họ thuê cơ giới đào lấy bớt lớp đất mặt để cải tạo đất, giúp trồng lúa thuận lợi hơn. Tùy theo khu vực ruộng gò cao ít hay nhiều mà sẽ lấy lớp đất sâu, cạn khác nhau, trung bình khoảng từ 5-10 cm.

Qua trao đổi, lãnh đạo chính quyền địa phương cho biết, thời gian qua trong mùa khô có một số hộ dân có thửa đất sản xuất gặp khó khăn, năng suất thấp. Nguyên nhân do mặt đất ruộng quá gò, cao so với các thửa đất liền kề, không bằng phẳng (thửa quá gò, thửa quá trũng). Thửa gò thì không giữ được nước tưới tiêu khi hết mưa, thường xuyên thiếu nước, đến lúc lúa trổ lại bị chuột phá hoại làm thiệt hại, giảm năng suất; những thửa đất trũng thì khi mưa bị ngập thường xuyên, hạn chế sự phát triển của cây lúa, rất khó canh tác. Do đó, người dân cải tạo đất bằng cách hạ độ gò, cao của thửa đất xuống và vận chuyển đất dư ra để san lấp chỗ trũng, vận chuyển vào san lấp ao, vườn của gia đình để đất được bằng phẳng so với các thửa đất trong khu vực nhằm thuận lợi trong sản xuất, giảm tác hại của chuột phá hoại mùa màng.

Theo ngành chuyên môn, lớp đất mặt ruộng là lớp đất màu mỡ nhất, chứa nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng.

Để tăng cường công tác kiểm tra cải tạo đất của hộ dân đúng quy định, đảm bảo không ảnh hưởng đến việc sản xuất và không để trường hợp lợi dụng việc cải tạo đất thực hiện vận chuyển mua bán đất mặt trên địa bàn xã, Chủ tịch UBND xã đã có công văn chỉ đạo, giao Tổ công tác tăng cường công tác tuần tra, kiểm tra, nếu phát hiện thì phối hợp công chức chuyên môn xử lý theo quy định pháp luật. Trưởng các ấp tăng cường công tác tuyên truyền, hướng dẫn hộ dân cải tạo đất cho phù hợp để không ảnh hưởng đến việc sản xuất; thường xuyên kiểm tra việc cải tạo đất của hộ dân, không để trường hợp lấy đất vận chuyển tặng, cho, mua bán nơi khác; kịp thời báo cáo UBND xã, Tổ công tác đối với những trường hợp khai thác khoáng sản trái phép, vận chuyển đi nơi khác, để xử lý theo quy định.

Ông Dương Minh Sang, Phó chủ tịch UBND xã Khánh Bình, thông tin: “Địa phương đã xây dựng kế hoạch tuyên truyền, phân công cụ thể từng thành viên của UBND thường xuyên đi kiểm tra, xử lý trong lĩnh vực đất đai, tài nguyên và khoáng sản, tại các ấp trọng điểm như Ấp 19/5, Rạch Bào, Ông Bích, Phạm Kiệt và Rạch Cui. Đã qua, địa phương chưa phát hiện tình trạng khai thác đất mặt ruộng đem bán”.

Được biết, trước đây, vào mùa khô các năm 2023 và 2024, nhiều nơi trong tỉnh xảy ra tình trạng khai thác trái phép đất mặt ruộng. Ngay sau khi các cơ quan truyền thông phản ánh, nhiều địa phương cũng đã kiểm tra, xử lý tình trạng này.

Theo ngành chuyên môn, lớp đất mặt ruộng là lớp đất màu mỡ nhất, chứa nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng. Tình trạng khai thác trái phép này không những gây thất thoát tài nguyên khoáng sản, tác động xấu đến môi trường sinh thái mà còn gây ra nhiều hệ lụy trong sản xuất nông nghiệp.

Vì thế, ngành chức năng cần tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến quy định pháp luật trong lĩnh vực này cho người dân hiểu rõ để thực hiện đúng. Đồng thời, cần phối hợp quản lý chặt chẽ hoạt động khai thác đất mặt và xử lý nghiêm theo quy định các trường hợp vi phạm./.

Trung Đỉnh