CELAC-EU: Khẳng định cam kết hợp tác lâu dài

Hội nghị thượng đỉnh lần thứ tư giữa Cộng đồng các quốc gia Mỹ Latin và Caribe (CELAC) với Liên minh châu Âu (EU), diễn ra tại thành phố ven biển Santa Marta, miền bắc Colombia, được kỳ vọng thúc đẩy cam kết về “bộ ba chuyển đổi” gồm năng lượng-kỹ thuật số-môi trường, nhằm thiết lập lộ trình hợp tác cho hai năm tiếp theo giữa hai khu vực. Diễn ra trong bối cảnh Mỹ tăng cường chiến dịch quân sự nhằm vào các tàu bị cáo buộc chở ma túy, hội nghị cũng nhấn mạnh thông điệp đối thoại và hợp tác, tránh đối đầu.

Hội nghị thượng đỉnh CELACEU kéo dài hai ngày 9 và 10/11, dưới sự đồng chủ trì của Tổng thống Colombia Gustavo Petro, quốc gia hiện giữ chức Chủ tịch luân phiên CELAC và Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa. Với sự tham dự của 12 nguyên thủ quốc gia, sáu phó tổng thống và 23 bộ trưởng ngoại giao, hội nghị đã chứng kiến các cuộc gặp gỡ giữa các nhà lãnh đạo cấp cao, cũng như các diễn đàn doanh nghiệp của hai khu vực.

Trong bài phát biểu khai mạc, Tổng thống nước chủ nhà Colombia đã đề cập tới lo ngại an ninh liên quan các cuộc xung đột và các vụ tấn công vào tàu thuyền đang diễn ra trên thế giới, đồng thời bày tỏ hy vọng hội nghị này sẽ trở thành “ngọn hải đăng soi sáng giữa bóng tối của bạo lực”. Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa khẳng định, trong thế giới đa cực, điều cần thiết là một phản ứng mang tính đa phương.

Trong khi đó, một số nhà lãnh đạo nhấn mạnh tầm quan trọng của gia tăng thương mại giữa hai khu vực, cũng như những tiến bộ chung trong các chương trình kết nối số, chuyển đổi xanh, phát triển xã hội và trí tuệ nhân tạo (AI). Với mục đích đổi mới chủ nghĩa đa phương, tăng cường hợp tác và củng cố các liên minh khu vực, hướng đến những lợi ích cụ thể cho người dân ở cả hai khối, sự kiện được kỳ vọng sẽ góp phần củng cố tiếng nói thống nhất của Mỹ Latin và Caribe trên trường quốc tế, thúc đẩy một chương trình nghị sự chung của khu vực này với EU về chuyển đổi năng lượng, tự chủ y tế, hội nhập thương mại khu vực và hợp tác khoa học-số hóa.

Khu vực Mỹ Latin và Caribe hiện chiếm 10% tổng đầu tư của EU tại các nước đang phát triển. Trong 10 năm qua, thương mại hàng hóa của EU với CELAC đã tăng trưởng hơn 52% và thương mại dịch vụ tăng gần gấp đôi. Hơn một triệu việc làm tại EU có liên quan xuất khẩu sang các quốc gia Mỹ Latin và Caribe.

Tại hội nghị này, các nhà lãnh đạo hai bên thừa nhận tầm quan trọng chiến lược của các thỏa thuận thúc đẩy quan hệ kinh tế và thương mại chặt chẽ hơn giữa hai khu vực, đồng thời tăng cường an ninh và thịnh vượng kinh tế. Theo đó, hai bên nhất trí sẽ tiếp tục thực hiện các bước cần thiết để mở rộng và làm sâu sắc hơn mạng lưới các thỏa thuận thương mại.

Các nhà lãnh đạo hoan nghênh sự phát triển và tiềm năng hợp tác của Chương trình nghị sự đầu tư Cổng kết nối toàn cầu EU-LAC (GGIA), cho phép các quốc gia thành viên EU và các quốc gia ở Mỹ Latin và Caribe hợp tác đầu tư vào các dự án thúc đẩy tăng trưởng trong các lĩnh vực chuyển đổi khí hậu, môi trường và năng lượng.

Hai bên muốn khai thác tiềm năng của chiến lược Cổng toàn cầu để tăng cường kết nối năng lượng khu vực ở Mỹ Latin và Caribe khi những cơ hội mà chuyển đổi năng lượng mang lại cho sự phát triển kinh tế bền vững và công bằng. Các nhà lãnh đạo CELAC và EU đã ra tuyên bố chung, trong đó xác định ý định phê duyệt lộ trình nhằm tăng cường hợp tác song phương và củng cố quan hệ chính trị và kinh tế.

Việc thực hiện lộ trình sẽ thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực hành động ứng phó biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường, chuyển đổi năng lượng và phát triển các liên kết cơ sở hạ tầng khu vực, cũng như thúc đẩy thương mại, tăng trưởng bền vững và chống tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia.

Tuyên bố chung cũng một lần nữa khẳng định rằng, cả hai bên đều tuân thủ các nguyên tắc và mục đích của Hiến chương Liên hợp quốc, nhất là bình đẳng chủ quyền của các quốc gia, tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị, không can thiệp vào công việc nội bộ của các quốc gia khác và giải quyết tranh chấp một cách hòa bình. Các nhà lãnh đạo một lần nữa khẳng định cam kết tôn trọng, bảo vệ và thúc đẩy mọi quyền con người trong không gian số.

Khu vực Mỹ Latin và Caribe cùng các nước EU có mối quan hệ đối tác được xây dựng dựa trên các giá trị chung và cam kết chung về dân chủ, tôn trọng nhân quyền và pháp quyền. Hai bên đã thúc đẩy đổi mới quan hệ đối tác và cùng nhau hợp tác vì hòa bình, an ninh, phát triển bền vững. Tuyên bố chung được đưa ra tại hội nghị thượng đỉnh lần này một lần nữa khẳng định cam kết hợp tác lâu dài, bảo đảm nền tảng vững chắc cho quan hệ chiến lược giữa hai khu vực.

ANH THƯ