'Cha đẻ AI' sắp rời Meta khi Mark Zuckerberg thúc đẩy phát triển siêu trí tuệ

Yann LeCun, nhà khoa học AI hàng đầu Meta Platforms từng đoạt giải Turing, đã nói với các cộng sự rằng ông sẽ rời công ty trong những tháng tới, theo những nguồn tin của trang FT.

Nhà khoa học người Pháp gốc Mỹ này đang trong giai đoạn đàm phán ban đầu để huy động vốn cho một dự án mới.

Yann LeCun từ chối bình luận, còn Meta Platforms chưa phản hồi khi được hỏi về vấn đề này.

Yann LeCun sắp rời đi để thành lập công ty khởi nghiệp riêng khi Mark Zuckerberg tìm cách cải tổ triệt để hoạt động AI của Meta Platforms - Ảnh: FT

Sự việc trên diễn ra khi Mark Zuckerberg đang thay đổi chiến lược AI của mình để thách thức các đối thủ như OpenAI và Google trong việc phát triển các dạng AI mạnh mẽ hơn.

Tỷ phú 41 tuổi người Mỹ đã chuyển hướng khỏi các nghiên cứu dài hạn tại Phòng Nghiên cứu AI Cơ bản (FAIR) của Meta Platforms, nơi Yann LeCun dẫn đầu từ năm 2013, để tập trung triển khai nhanh hơn các mô hình và sản phẩm AI tiên tiến, sau khi nhận thấy công ty đang tụt hậu so với các đối thủ

Vào mùa hè, Mark Zuckerberg đã duyệt chi 14,3 tỉ USD để mua lại 49% cổ phần trong công ty khởi nghiệp gán nhãn dữ liệu Scale AI. Song song đó, Meta Platforms tuyển dụng Alexandr Wang (đồng sáng lập Scale AI) để trở thành Giám đốc AI và lãnh đạo bộ phận Superintelligence Labs tại Meta Platforms, tập trung phát triển siêu trí tuệ cá nhân cho mọi người.

Trong những nỗ lực rộng lớn hơn, Mark Zuckerberg trực tiếp tuyển chọn đội ngũ hàng chục nhân tài AI cho Superintelligence Labs từ OpenAI, Google, Apple và Anthropic với các tiền thưởng đôi khi lên đến 100 triệu USD, để phát triển thế hệ tiếp theo của mô hình ngôn ngữ lớn.

Hồi tháng 7, Shengjia Zhao, đồng sáng tạo ChatGPT, đã được thuê làm nhà khoa học trưởng của Superintelligence Labs.

Yann LeCun (65 tuổi) đang báo cáo trực tiếp cho Alexandr Wang (28 tuổi). Trước đây, “cha đẻ AI” báo cáo cho Chris Cox, Giám đốc sản phẩm Meta Platforms.

Mark Zuckerberg chuyển hướng sau khi mô hình ngôn ngữ lớn Llama 4 mới nhất của Meta Platforms gây thất vọng, hoạt động kém hơn so với các sản phẩm tiên tiến nhất của Google, OpenAI và Anthropic, trong khi chatbot Meta AI chưa gây tiếng vang như ChatGPT hay Gemini.

Tuy nhiên, Yann LeCun từ lâu đã lập luận rằng các mô hình ngôn ngữ lớn mà Mark Zuckerberg đặt vào trung tâm chiến lược AI sẽ không bao giờ có khả năng suy luận và lập kế hoạch như con người. Quan điểm này của Yann LeCun mâu thuẫn với tầm nhìn về AI của sếp mình.

Mô hình thế giới

Tại FAIR, Yann LeCun tập trung vào việc phát triển hệ thống AI hoàn toàn mới được gọi là mô hình thế giới, mà ông hy vọng sẽ cung cấp cho máy móc trí thông minh ngang tầm con người.

Hệ thống AI này hướng đến việc hiểu thế giới vật lý bằng cách học từ video và dữ liệu không gian thay vì chỉ ngôn ngữ, nhưng Yann LeCun từng nói có thể mất cả thập kỷ để phát triển hoàn chỉnh kiến trúc đó.

Theo nguồn tin của FT, nỗ lực tiếp theo của Yann LeCun tập trung vào việc thúc đẩy công trình nghiên cứu về mô hình thế giới.

Mark Zuckerberg đang chịu áp lực ngày càng tăng từ Phố Wall trong việc chứng minh khoản đầu tư hàng tỉ USD của Meta Platforms vào AI sẽ mang lại lợi nhuận và thúc đẩy doanh thu.

Cổ phiếu Meta Platforms đã giảm 12,6% vào cuối tháng 10 sau khi công ty báo hiệu sẽ chi tiêu nhiều hơn cho AI trong tương lai, có thể vượt quá 100 tỉ USD vào năm tới.

Năm đầy biến động với Meta Platforms

Việc Yann LeCun rời đi là động thái mới nhất trong chuỗi thay đổi nhân sự và cơ cấu lãnh đạo tại Meta Platforms, đánh dấu một năm đầy biến động với công ty trị giá 1.600 tỉ USD này.

Việc Mark Zuckerberg tuyển dụng các chuyên gia AI mới với mức đãi ngộ cao lên tới hàng trăm triệu USD, khiến một số nhân viên kỳ cựu khó chịu.

Hồi tháng 5, Joelle Pineau (cựu phó chủ tịch nghiên cứu AI) đã rời Meta Platforms và gần đây gia nhập công ty khởi nghiệp Cohere (Canada). Tháng trước, Meta Platforms đã sa thải khoảng 600 người khỏi bộ phận nghiên cứu AI của mình nhằm cắt giảm chi phí, loại bỏ quan liêu và phát hành sản phẩm nhanh hơn.

Tian Yuandong (cựu giám đốc nghiên cứu khoa học tại nhóm FAIR), là một trong những tên tuổi lớn nhất bị sa thải. Tian Yuandong, ngôi sao nghiên cứu AI người Trung Quốc, cho biết nhóm của ông đã bị điều chuyển khỏi các dự án trọng tâm để hỗ trợ xử lý các vấn đề trong Llama 4 trước khi ra mắt hồi tháng 4, rồi lại bị sa thải chỉ vài tháng sau đó.

“Những người thực sự phải chịu trách nhiệm cho các vấn đề thì không bị mất việc”, Tian Yuandong viết trên mạng xã hội X.

Bài đăng của Tian Yuandong đã hé lộ phần nào những căng thẳng nội bộ kéo dài suốt năm qua tại Meta Platforms, gồm cả những nỗ lực “chữa cháy” vào phút chót nhằm khắc phục các lỗi trong Llama 4.

“Vào tháng 1, nhóm chúng tôi phải tạm dừng toàn bộ nghiên cứu đang thực hiện, bị buộc chuyển sang nhóm AI tạo sinh chưa đầy hai tháng trước hạn ra mắt Llama 4 để xử lý toàn bộ phần hậu huấn luyện đầy rắc rối, khắc phục hàng loạt lỗi sau khi phát hành, rồi cuối cùng lại bị sa thải”, ông viết.

Tian Yuandong tiết lộ với tờ The Paper (Trung Quốc) rằng bắt đầu tìm kiếm cơ hội mới trước khi bị cho thôi việc và Meta Platforms đã bồi thường cho ông 8 tháng lương.

Sơn Vân