Chậm giải ngân đầu tư công sẽ tạo ra 'nút thắt cổ chai' đối với nền kinh tế

Dự hội nghị có: Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ; Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng, Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh; lãnh đạo các bộ, ngành và 63 tỉnh, thành phố tại các điểm cầu truyền hình trực tuyến

Dự hội nghị tại điểm cầu Lào Cai có các đồng chí: Nguyễn Văn Vịnh, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh; Trịnh Xuân Trường, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; lãnh đạo một số sở, ngành của tỉnh.

Theo báo cáo tại hội nghị, tổng số vốn đầu tư nguồn ngân sách Nhà nước năm 2019 đã được Quốc hội quyết định là 429.300 tỷ đồng, trong đó vốn trong nước là 369.300 tỷ đồng, vốn nước ngoài là 60.000 tỷ đồng. Tổng số vốn đã được Thủ tướng Chính phủ giao kế hoạch là 391.116 tỷ đồng, đạt 92,16% kế hoạch Quốc hội quyết định.

Giải ngân 9 tháng năm 2019 ước đạt 192.136 tỷ đồng, bằng 45,17% so với kế hoạch Quốc hội giao và bằng 49,14% so với kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, thấp hơn cùng kỳ năm 2018, trong đó, giải ngân vốn trái phiếu Chính phủ và ODA đều đạt thấp.

Quang cảnh hội nghị tại điểm cầu Lào Cai.

Có 7 bộ, ngành và 14 địa phương có tỉ lệ giải ngân đạt trên 70%, trong đó 4 bộ, ngành và 4 địa phương có tỉ lệ giải ngân đạt trên 80%. Nhiều bộ, cơ quan Trung ương và địa phương có tỉ lệ giải ngân vốn dưới mức bình quân chung, có 31 bộ, cơ quan Trung ương và 19 địa phương có tỉ lệ giải ngân đạt dưới 50%, trong đó, 17 bộ, cơ quan Trung ương và 1 địa phương có tỉ lệ giải ngân đạt dưới 30%. Lào Cai là địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt khá cao, trên 70% nguồn vốn được giao.

Nhìn chung, thực trạng giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công 9 tháng năm 2019 có tỷ lệ giải ngân những tháng đầu năm thấp, xu hướng sẽ tăng mạnh trong những tháng cuối năm. Bên cạnh nguyên nhân do tâm lý ngại giải ngân nhiều lần, ngại làm thủ tục thanh quyết toán vốn nhiều lần của cả chủ đầu tư, ban quản lý dự án và cả nhà thầu, chủ yếu thực hiện vào thời điểm kết thúc năm, thì xu hướng giải ngân tăng dần vào cuối năm còn do nguyên nhân cơ bản về tính chất đặc thù của chi đầu tư so với chi thường xuyên. Có nhiều nguyên nhân của tình trạng chậm giải ngân như: Vướng mắc về thể chế, quy định của pháp luật; công tác lập kế hoạch chưa sát với thực tế và khả năng giao vốn, khả năng giải ngân vốn; công tác giao kế hoạch chậm, chưa phù hợp với yêu cầu tiến độ các dự án, bao gồm cả giao kế hoạch từ Trung ương cho tới các bộ, ngành, địa phương và giao kế hoạch vốn cho các dự án cụ thể; công tác triển khai tại các bộ, cơ quan trung ương và địa phương còn nhiều bất cập; giải ngân nguồn vốn ODA chậm do có nhiều đặc thù…

Tại hội nghị, lãnh đạo một số bộ, ngành, địa phương đã báo cáo về tình trạng giải ngân, nguyên nhân giải ngân chậm, đặc biệt là các dự án giao thông trọng điểm, các dự án của Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và PTNT, Bộ Tài nguyên và Môi trường, các dự án trọng điểm của thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh.

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cho rằng: Tình trạng chậm giải ngân đầu tư công từ gần chục năm qua đã tạo ra “nút thắt cổ chai” đối với nền kinh tế, gây ra rất nhiều hệ lụy. Đề nghị các bộ, ngành, địa phương cần nghiêm túc rút kinh nghiệm, phát huy vai trò của người đứng đầu, thực hiện chủ trương tăng cường phân cấp. Thời gian tới, cần tập trung thực hiện đồng bộ, gấp rút đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, coi đó là nhiệm vụ chính trị, trọng tâm; các bộ, ngành, địa phương phải phối hợp trong công tác tháo gỡ khó khăn, thực hiện phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công; rà soát hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, tháo gỡ kịp thời những vướng mắc, đơn giản hóa thủ tục giải ngân, đảm bảo giải ngân đầy đủ, chính xác… Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ đạo: Các bộ, ngành, địa phương được phép điều chỉnh đối với các dự án có tiến độ giải ngân chậm; không áp dụng quy định tiết kiệm 10% đối với dự án sử dụng trái phiếu Chính phủ; được phép điều chỉnh nội bộ đối với các dự án sử dụng vốn ODA với điều kiện nguồn vốn không vượt mức…

Thúy Phượng