Chính sách thu hút FDI thế hệ mới vào khu công nghiệp

Tại Diễn đàn “Hoàn thiện chính sách thu hút làn sóng FDI thế hệ mới vào các khu công nghiệp”, được tổ chức ngày 28/11/2025, ông Hoàng Quang Phòng - Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) khẳng định, trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển dịch chuỗi cung ứng, việc thu hút dòng vốn FDI thế hệ mới vào Việt Nam đóng vai trò chiến lược trong nâng cao chất lượng tăng trưởng và thúc đẩy phát triển bền vững.

“FDI thế hệ mới không chỉ hướng đến lợi nhuận mà còn đề cao các tiêu chuẩn về công nghệ cao, chuyển giao tri thức, phát triển xanh, quản trị doanh nghiệp, trách nhiệm xã hội và lao động bền vững” - ông Phòng nói.

Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang nỗ lực chuyển mình theo định hướng tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn và đạt mục tiêu phát thải ròng bằng “0” (Net Zero) vào năm 2050, việc rà soát và hoàn thiện chính sách ưu đãi đầu tư đối với khu công nghiệp (KCN) và khu kinh tế (KKT) đã trở thành một yêu cầu hết sức cấp bách, để thu hút thêm nhiều FDI thế hệ mới vào Việt Nam. Bộ Tài chính hiện đang tổ chức lấy ý kiến góp ý cho dự thảo Nghị định quy định về quản lý KCN và KKT, trong đó đề xuất sửa đổi mạnh mẽ các quy định về ưu đãi đầu tư.

Theo ông Phòng, điểm nhấn quan trọng và mang tính định hướng nhất của dự thảo Nghị định quy định về quản lý KCN và KKT là việc bổ sung quy định liên quan đến chi phí cho các hoạt động giảm phát thải khí nhà kính và phát triển mô hình cộng sinh công nghiệp. Cơ chế này tạo ra một động lực tài chính mạnh mẽ, khuyến khích doanh nghiệp chuyển đổi sang công nghệ sạch, tiết kiệm năng lượng và thực hiện các giải pháp thân thiện với môi trường. Sự thay đổi này được kỳ vọng sẽ mở rộng không gian phát triển kinh tế vùng, thu hút các nhà đầu tư chiến lược với công nghệ hiện đại, đồng thời thúc đẩy nhanh quá trình chuyển đổi xanh.

Ông Seck Yee Chung - Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Singapore tại Việt Nam cho rằng, để tăng sức hấp dẫn của Việt Nam đối với dòng FDI chất lượng cao trong các KCN, việc làm rõ thủ tục đầu tư là rất cần thiết. Mặc dù Nghị định 19/2025/NĐ-CP đã đưa ra khung pháp lý cho các dự án chiến lược, nhưng hiện vẫn tập trung chủ yếu vào giai đoạn đăng ký ban đầu, chưa bao quát đầy đủ các giai đoạn sau. Do đó, theo ông Seck Yee Chung, việc xây dựng lộ trình rõ ràng cho toàn bộ vòng đời dự án - từ chuẩn bị đầu tư đến vận hành, sẽ giúp nhà đầu tư lập kế hoạch hiệu quả và bảo đảm giám sát nhất quán.

“Kinh nghiệm của Singapore có thể mang lại nhiều bài học giá trị. Các KCN sinh thái của chúng tôi tích hợp năng lượng tái tạo, mô hình kinh tế tuần hoàn và công nghệ số, cho thấy phát triển bền vững và năng lực cạnh tranh có thể song hành. Thông qua tăng cường hợp tác Việt Nam - Singapore, chúng ta có thể chia sẻ kinh nghiệm về tiêu chuẩn công trình xanh, vận hành trung hòa carbon và quy hoạch hạ tầng thông minh. Sự hợp tác này sẽ hình thành các hệ sinh thái công nghiệp đáp ứng tiêu chuẩn môi trường quốc tế đồng thời thúc đẩy hiệu quả kinh tế” - ông Seck Yee Chung chia sẻ.

Bà Nguyễn Lê Hằng - Giám đốc Đối ngoại SLP Việt Nam nhận định, các yếu tố ESG đang đóng vai trò rõ rệt trong quyết định đầu tư quốc tế. Các tập đoàn đa quốc gia, đặc biệt từ châu Âu, đang phải đáp ứng các ngưỡng tuân thủ liên quan đến phát thải, chuỗi cung ứng và trách nhiệm xã hội. “Do đó, dù mức độ ưu tiên ESG có khác nhau giữa các thị trường và ngành, nhiều nhà đầu tư nước ngoài đã bắt đầu tích hợp tiêu chí ESG vào việc lựa chọn địa điểm và đối tác” - bà Hằng khẳng định, đồng thời cho rằng xu hướng này đang tác động đến dòng vốn FDI vào Việt Nam, dịch chuyển từ các ngành thâm dụng lao động sang sản xuất công nghệ cao, chuỗi cung ứng phát thải thấp và các doanh nghiệp theo đuổi mục tiêu Net Zero.

Việt Nam có lợi thế thu hút FDI thế hệ mới nhờ cam kết đạt Net Zero vào năm 2050 và Chiến lược Tăng trưởng Xanh quốc gia giai đoạn 2021 - 2030. Trọng tâm trong ngắn hạn sẽ là đẩy nhanh việc nội luật hóa các chính sách này và nâng cấp hạ tầng công nghiệp để đáp ứng kỳ vọng của nhà đầu tư. Có thể nói, ESG đang trở thành “ngôn ngữ chung” của dòng vốn toàn cầu; Việc nâng cao hiệu quả ESG sẽ giúp tăng sức cạnh tranh của Việt Nam trong mắt các nhà đầu tư vốn chịu áp lực từ những yêu cầu toàn cầu đang thay đổi.

Nhật Thu