Chuẩn hóa nguồn nhân lực vùng cao trong chiến lược phát triển mới của Điện Biên

Giai đoạn 2026-2030, tỉnh Điện Biên xác định chuẩn hóa và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là nhiệm vụ giữ vai trò trụ cột.

Đặt trọng tâm chuẩn hóa nhân lực vùng dân tộc thiểu số

Trong định hướng phát triển giai đoạn 2026-2030, tỉnh Điện Biên xác định chuẩn hóa và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là nhiệm vụ giữ vai trò trụ cột trong toàn bộ Chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Với đặc thù là tỉnh miền núi, biên giới, dân cư thưa và địa hình chia cắt mạnh, Điện Biên đang đứng trước yêu cầu cần có đội ngũ nhân lực đủ trình độ, đủ kỹ năng để đáp ứng tiến trình phát triển mới.

Điện Biên hiện có hơn 656 nghìn người, thuộc 19 dân tộc, trong đó người Thái và người Mông chiếm hơn 70%. Đây là lực lượng lao động chủ yếu nhưng chất lượng nhân lực vẫn còn những hạn chế, như: Kỹ năng nghề thấp, khả năng tiếp cận thị trường lao động chưa cao, tỷ lệ lao động có chuyên môn kỹ thuật trong các ngành phi nông nghiệp vẫn ít.

Định hướng giai đoạn mới của tỉnh là chuẩn hóa toàn diện nguồn nhân lực, từ trình độ văn hóa, nghề nghiệp, năng lực quản lý, kỹ năng sản xuất đến sức khỏe và khả năng tham gia vào các hoạt động kinh tế - xã hội.

Các mục tiêu cụ thể đã thể hiện rõ quyết tâm đến năm 2030, thu nhập bình quân đầu người khu vực miền núi tăng gấp 2,5-3 lần so với năm 2020; 40% lao động dân tộc thiểu số có kỹ năng làm việc trong các ngành công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ; mỗi năm thu hút thêm 3% lao động vùng cao chuyển sang lĩnh vực phi nông nghiệp.

Khi chất lượng nhân lực được nâng lên, Điện Biên mới có điều kiện thuận lợi để hoàn thành các mục tiêu giảm nghèo bền vững, phát triển giáo dục, y tế, văn hóa và thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng.

Một bữa ăn nội trú của học sinh Trường PTDTBT THCS Sín Chải, tỉnh Điện Biên.

Mở rộng cơ hội cho lao động vùng cao

Đào tạo nghề được xác định là một trong những điểm đột phá quan trọng trong chiến lược chuẩn hóa nguồn nhân lực của Điện Biên. Tỉnh tập trung hỗ trợ học nghề, tư vấn hướng nghiệp, kết nối việc làm và tạo điều kiện cho lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài theo hợp đồng.

Đây là bước chuyển lớn so với giai đoạn trước khi đào tạo nghề chủ yếu gắn với sản xuất nông nghiệp. Giai đoạn 2026-2030 yêu cầu mở rộng đào tạo sang lĩnh vực phi nông nghiệp, nơi có nhu cầu cao về lao động có kỹ năng.

Người lao động vùng cao, đặc biệt là thanh niên dân tộc thiểu số, sẽ được hỗ trợ tiếp cận thông tin thị trường lao động, được định hướng nghề nghiệp phù hợp với điều kiện thực tế.

Nhờ đó, họ có thêm cơ hội chuyển đổi nghề và tham gia vào những ngành nghề tạo thu nhập ổn định hơn.

Tỉnh cũng tiếp tục thực hiện các chính sách hỗ trợ khoán bảo vệ rừng, khoanh nuôi tái sinh rừng, hỗ trợ đất sản xuất, hỗ trợ chuyển đổi nghề cho các hộ tái định cư. Những chính sách này giúp người dân yên tâm sản xuất, có nguồn thu ổn định trong khi tham gia đào tạo nghề.

Điện Biên khuyến khích phát triển mô hình khởi sự kinh doanh và khởi nghiệp ở vùng dân tộc thiểu số. Khi người lao động được trang bị kỹ năng nghề, kiến thức quản lý và kỹ năng sản xuất theo chuỗi giá trị, họ sẽ có khả năng hình thành các mô hình kinh tế hộ, tổ hợp tác hoặc hợp tác xã phù hợp với thế mạnh của địa phương. Phát triển sản xuất gắn với thị trường cũng sẽ giúp hình thành lực lượng lao động chuẩn hóa, có khả năng thích ứng với xu thế phát triển mới.

Tỉnh đặt mục tiêu đến năm 2030, 80% hộ nông dân người dân tộc thiểu số làm kinh tế nông, lâm nghiệp hàng hóa. Đây là bước chuyển quan trọng từ tư duy sản xuất nhỏ sang sản xuất hàng hóa theo hướng chuyên môn hóa, qua đó tạo ra lực lượng lao động có trình độ và có kỹ năng kỹ thuật cao hơn.

Giai đoạn 2026-2030, Điện Biên xác định sẽ tập trung bồi dưỡng kiến thức dân tộc, tiếng dân tộc, chính sách dân tộc và kỹ năng dân vận cho cán bộ công tác tại các xã vùng cao.

Chăm lo sức khỏe cộng đồng

Chuẩn hóa đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức người dân tộc thiểu số là một trong những nhiệm vụ then chốt để đảm bảo hiệu quả triển khai chương trình. Điện Biên tập trung bồi dưỡng kiến thức dân tộc, tiếng dân tộc, chính sách dân tộc và kỹ năng dân vận cho cán bộ công tác tại các xã vùng cao. Khi cán bộ hiểu địa bàn, hiểu văn hóa, hiểu phong tục, việc triển khai chính sách sẽ thuận lợi, sát thực tế và được người dân đồng thuận hơn.

Song song với đó, tỉnh tăng cường đào tạo, tập huấn cho cán bộ từ tỉnh đến xã nhằm nâng cao năng lực quản lý và thực thi các Chương trình mục tiêu quốc gia. Đây là điều kiện quan trọng để bảo đảm mọi nội dung của chương trình được triển khai đúng tiến độ và đạt hiệu quả.

Một trong những yếu tố nền tảng của chuẩn hóa nguồn nhân lực là cải thiện sức khỏe cộng đồng. Trong giai đoạn mới, Điện Biên tiếp tục củng cố hệ thống y tế cơ sở, đào tạo nhân lực y tế, hỗ trợ cô đỡ thôn bản, cộng tác viên dinh dưỡng, tăng cường tiêm chủng ngoại trạm, tầm soát bệnh trước sinh và sơ sinh, chăm sóc sức khỏe người cao tuổi.

Những hoạt động này nhằm nâng cao thể lực, tầm vóc và sức khỏe lâu dài của người dân, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em vùng dân tộc thiểu số.

Tỉnh cũng chú trọng các biện pháp thúc đẩy bình đẳng giới, giảm thiểu tảo hôn và hôn nhân cận huyết. Khi nhận thức cộng đồng được nâng lên, phụ nữ và trẻ em có cơ hội tiếp cận giáo dục tốt hơn, tham gia nhiều hơn vào các hoạt động kinh tế - xã hội, góp phần trực tiếp vào quá trình nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của tỉnh.

Hướng tới chuẩn hóa nhân lực

Nội dung phát triển nguồn nhân lực giai đoạn 2026-2030 được bố trí hơn 250,5 tỷ đồng trong tổng nhu cầu hơn 15.241 tỷ đồng của Chương trình MTQG. Điều này cho thấy tỉnh coi đầu tư cho con người là khoản đầu tư cốt lõi, có tác động lan tỏa đến mọi lĩnh vực khác.

Để đạt mục tiêu, tỉnh đã đề ra 9 nhóm giải pháp trọng tâm, trong đó nhấn mạnh tăng cường tuyên truyền, nâng cao vai trò lãnh đạo của cấp ủy ,chính quyền, phát huy vai trò chủ thể của người dân và doanh nghiệp, lồng ghép hiệu quả các nguồn lực, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong quản lý, giám sát, đánh giá chương trình.

Khi triển khai đồng bộ, những giải pháp này sẽ giúp Điện Biên từng bước xây dựng lực lượng nhân lực vùng cao vững mạnh cả về trình độ, kỹ năng và sức khỏe, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của giai đoạn mới.

Ngọc Diệp